Σφίγγει ο νομικός κλοιός για την ανέλκυση του Sea Diamond

Σφίγγει καθημερινά ο κλοιός για την ανέλκυση του Sea Diamond από την Καλντέρα της Σαντορίνης με την προσφυγή τοπικών φορέων, κατοίκων και του Αρχιπελάγους στο ΣΤΕ, την εμπλοκή του πανεπιστημίου του Yale στη νομική έρευνα της υπόθεσης και την παρουσίαση του τελευταίου μέρους της μελέτης του Πολυτεχνείου Κρήτης για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του ναυαγίου.

Έπειτα από πολύμηνη προεργασία, και στο πλαίσιο της συνεργασίας του Αρχιπελάγους σε θέματα περιβαλλοντικού δικαίου με τη αμερικανική νομική Σχολή του Yale, ομάδα ερευνητών από το Environmental Protection Clinic του Πανεπιστημίου βρίσκεται αυτές τις μέρες στην Ελλάδα και πραγματοποιεί σειρά επαφών προκειμένου να ολοκληρωθεί ο φάκελος της υπόθεσης. Η ομάδα ερευνητών του Yale, η νομική σχολή του οποίου αποτελεί μία από τις κορυφαίες στον κόσμο, θα καταθέσει στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα συγκεκριμένες προτάσεις που θα κατοχυρώνουν πλήρως την αναγκαιότητα της ανέλκυσης βάσει του ελληνικού, του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου.

Τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί μέχρι τώρα δεν θα αφήνουν κανένα περιθώριο άλλης επιλογής, πλην εκείνης της ανέλκυσης για την οποία αγωνίζονται το Αρχιπέλαγος – που βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στη Σαντορίνη - οι κάτοικοι του νησιού, αλλά και όλοι όσοι θίγονται από μία κατάσταση που προσβάλει όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και την κοινή λογική.

Παράλληλα, με τη δραστηριότητα της ερευνητικής ομάδας νομικών του Yale, κατατέθηκε τις προηγούμενες μέρες προσφυγή στο ΣτΕ για την ανέλκυση του πλοίου. Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος, οι τοπικοί φορείς και κάτοικοι που κατέθεσαν την προσφυγή επικαλέστηκαν την ελληνική και διεθνή νομοθεσία η οποία υποχρεώνει το ελληνικό κράτος να αποκαταστήσει τη βλάβη του θαλάσσιου περιβάλλοντος, ακόμη και αν οι υπεύθυνοι του ναυάγιου κωλυσιεργούν. Στην προσφυγή υποστηρίζεται, ότι κανένας αρμόδιος κρατικός φορέας δεν προέβη στις αναγκαίες ενέργειες για την ανέλκυση του ναυαγίου, παρά το γεγονός ότι έχουν υποβληθεί προτάσεις ημεδαπών και αλλοδαπών οίκων για το κόστος απαντλήσεως των καυσίμων και πετρελαιοειδών του «Sea Diamond» και του κόστους ανελκύσεως του. Σημειώνεται επίσης, ότι η παραμονή του κρουαζιερόπλοιου στο βυθό προκαλεί μείζονα και πολλαπλή βλάβη του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η οποία επιδεινώνεται διαρκώς από τη συνεχιζόμενη διαρροή επιβλαβών ουσιών στη θάλασσα.
Τα αναφερόμενα στην προσφυγή αποτελούν και τις αιτιάσεις του Αρχιπελάγους από την πρώτη στιγμή του ναυαγίου του «Sea Diamond» περί σταδιακής διάβρωσης της μεταλλικής δομής και απελευθέρωσης εγκλωβισμένων τοξικών ουσιών από το πλοίο (σωλήνες, μεταλλικά δοχεία, αποθήκες καυσίμων, ηλεκτρικές συσκευές κ.α). Οι αιτιάσεις αυτές, που έδωσαν το έναυσμα για σειρά απειλών και εξωδίκων εναντίον του Αρχιπελάγους τα προηγούμενα χρόνια, δυστυχώς επιβεβαιώνονται και από τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που διενήργησε το Εργαστήριο Διαχείρισης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων του Πολυτεχνείου Κρήτης (κατόπιν ανάθεσης της Νομαρχίας Κυκλάδων) και παρουσιάστηκε πρόσφατα στη Σαντορίνη. Διαρκής διαρροή πετρελαίου και τοξικών ουσιών, υψηλή συγκέντρωση βαρέων μετάλλων σε οστρακοειδή και ψάρια και αυξημένος κίνδυνος μετατόπισης του ναυαγίου δεδομένης της μετέωρης θέσης του σε βραχώδη περιοχή του βυθού αποτελούν ορισμένα μόνο από τα συμπεράσματα της μελέτης.

Το Αρχιπέλαγος, που έχει συγκρουστεί επανειλημμένα τόσο με τα συμφέροντα της πλοιοκτήτριας εταιρείας όσο και με πολιτικούς που έδωσαν μέχρι σήμερα ανέξοδες υποσχέσεις περί ανέλκυσης, συνεχίζει την προσπάθεια τόσο σε ερευνητικό όσο και νομικό επίπεδο. Με την εμπλοκή του Πανεπιστημίου και της ερευνητικής ομάδας του Yale (η οποία έχει κατά καιρούς συμβάλλει καίρια στην επίλυση περιβαλλοντικών υποθέσεων ανά τον κόσμο) διεθνοποιείται το ζήτημα του δίκαιου αγώνα και του νόμιμου αιτήματος της ανέλκυσης. Επιδιώκουμε ότι έστω και με αυτόν τρόπο θα τεθούν σε εφαρμογή οι νόμοι του κράτους, το ευρωπαϊκό και διεθνές ναυτιλιακό δίκαιο και παράλληλα θα δημιουργήσουμε θετικά προηγούμενα για την επίλυση πολυάριθμων περιβαλλοντικών προβλημάτων στην Ελλάδα.
 

Eκτός από τη νομική διάσταση του θέματος, ο Απρίλιος αναμένεται να είναι μήνας εξελίξεων και σε ερευνητικό επίπεδο.

 

Θοδωρής Τσιμπίδης
Διευθυντής Αρχιπελάγους Ι.Θ.Π