Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2010

Μια άλλη άποψη για τη Γυάρο

Δύο φορές έχει βρεθεί εξόριστος στη Γυάρο ο 99χρονος σήμερα, τέως βουλευτής της ΕΔΑ, Γιάννης Παπαδημητρίου. Την πρώτη μετά τον εμφύλιο, καταδικασμένος σε θάνατο και τη δεύτερη επί χούντας, με συνεξόριστη μάλιστα τη σύζυγό του Ευαγγελία. Βλέπει όμως θετικά «μια σχετικά ήπια επένδυση καθαρής ενέργειας» στο νησί.
Αξίζει να διαβάσουμε την επιστολή που έστειλε στο «7» με αφορμή το ρεπορτάζ της Δήμητρας Μυρίλλα (17/10):
«Για όσους περάσαμε κάποια από τα πιο ανθηρά χρόνια της ζωής μας εκεί», γράφει ο κ. Παπαδημητρίου, «μας απογοητεύει το γεγονός ότι ακόμα και μετά από τόσα χρόνια η πατρίδα δεν έχει δείξει το ενδιαφέρον και τη στοργή που θα όφειλε σε έναν τόπο με τόσο συμβολισμό και τόση ιστορία. Θλιβόμαστε από το γεγονός πως η περιοχή της Γυάρου αναφέρεται ακόμα στους σύγχρονους ναυτικούς χάρτες ως απαγορευμένη ζώνη, πεδίο βολής του πολεμικού μας ναυτικού! Είμαι σίγουρος ότι η Γυάρος με την ιστορικότητά της και με κατάλληλα έργα ανάπλασης και ανάδειξης των χώρων της από το υπουργείο Πολιτισμού θα μπορούσε να είναι όχι απαγορευμένη ζώνη, αλλά πόλος έλξης επισκεπτών απ' ολόκληρο τον κόσμο. Αυτό μάλιστα θα βοηθούσε και οικονομικά τα γύρω κατοικημένα νησιά, σίγουρα τη Σύρο, απ' όπου με κέντρο την Ερμούπολη θα ήταν δυνατό να διοργανώνονται τακτικά επισκέψεις και εκδηλώσεις. Κάτι αντίστοιχο άλλωστε νομίζω πως γίνεται (και ας μου επιτραπεί τεχνικά και μόνο ο παραλληλισμός) με τη Σπιναλόγκα στο Λασίθι.
Ομως αυτό που δεν έγινε κατά τις πρόσφατες περιόδους που η πολιτεία μας μπορούσε και ξόδευε αλόγιστα συχνά σε μη ανταποδοτικές πολιτιστικά, κοινωνικά ή οικονομικά δράσεις, πώς θα ήταν δυνατό να γίνει σήμερα με τη στενότητα που υπάρχει; Ας σταθούμε λοιπόν ψύχραιμα μια φορά επιτέλους και ας δούμε με ανοιχτό πνεύμα τις δυνατότητες που δίνει το σημερινό γίγνεσθαι. Για σταθείτε λιγάκι! Γιατί να μην μπορούσε να συνδυαστεί μια σχετικά ήπια επένδυση καθαρής ενέργειας με την ανάδειξη επιτέλους του ιστορικού αυτού τόπου; Γιατί να μην μπορούν να συνυπάρξουν οι φυλακές, μνημεία πια, με ένα υβριδικό σύστημα καθαρών μορφών ενέργειας πάνω στο νησί; Γιατί να μην μπορεί να είναι αυτό το φωτεινό μέλλον της Γυάρου, αυτού του κάποτε καταραμένου τόπου; Ερημονήσι είναι άλλωστε η Γυάρος. Δεν έχει οικισμούς που να αλλοιώνεται η φυσιογνωμία του κυκλαδικού χώρου από τις "αναθεματισμένες" (για κάποιους σωστά, για άλλους λάθος) ανεμογεννήτριες. Ούτε δε την πληθώρα και την οικουμενικότητα των αρχαίων μνημείων της Δήλου διαθέτει. Κι από την άλλη, η επένδυση σε ανεμογεννήτριες δεν είναι δα και καμιά επένδυση αλουμίνας ή εξόρυξης χρυσού ή διυλιστηρίου πετρελαιοειδών ή διαλυτηρίου πλοίων ή κάτι τέτοιο που αναμφίβολα δεν θα το άντεχε το κυκλαδικό περιβάλλον».
Ο κ. Παπαδημητρίου αναγνωρίζει ότι «από τις επενδύσεις τύπου "φαστ τρακ" (γιατί φοβάμαι ότι προς τα εκεί πάμε) πρώτα και κύρια το ντόπιο και το ξένο μεγάλο κεφάλαιο, οι έχοντες και οι κατέχοντες θα ωφεληθούν. Αν είναι όμως να γίνει κάτι τέτοιο, ας μεριμνήσει το υπουργείο Πολιτισμού και ας βάλουμε μέσα στο επενδυτικό πλάνο την υποχρέωση όχι μόνο της προστασίας του χώρου αλλά και της εκτέλεσης όλων των σχεδίων και έργων υποδομής για την ανάδειξή του (...). Θα είχε κι αυτό το συμβολισμό του και θα μας τιμούσε ιδιαίτερα κι εμάς τους 22.000 πολιτικούς κρατούμενους που περάσαμε από τη Γυάρο τα νεότερα χρόνια».*

http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes&id=217955

Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2010

Τα «Άνθη του Κακού» φύονται στους βράχους του Αιγαίου

Πηγή: http://www.eyploia.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=261:ta-anthi-tou-kakou&catid=77

Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, «έναν ογκώδη φάκελο με στοιχεία και 749 πορίσματα πέντε ελεγκτικών μηχανισμών παρέδωσε ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρος Ρακιντζής στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Ιω. Τέντε, τεκμηριώνοντας έτσι τις αιτιάσεις του ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής περί μη δικαστικής διευθέτησης περισσοτέρων από 450 υποθέσεων που αφορούσαν πειθαρχικές και ποινικές ευθύνες δημοσίων λειτουργών (δημάρχων κ. ά.) και επίορκων υπαλλήλων…συνολικά οι υποθέσεις που απέστειλε στο γραφείο του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ξεπερνούν τις 1.170 » (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 27 Αυγ. 2010).
Η είδηση συμπυκνώνει σε λίγες γραμμές τη νοσηρή κατάσταση που επικρατεί στη δημόσια διοίκηση. Αιρετοί και υπηρεσιακοί παράγοντες συνασπισμένοι κι ανέπαφοι απ’ τις συνέπειες του νόμου. Και να φανταστεί κανείς πως χρόνια συστηματικού κι αθόρυβου «νομοθετικού έργου» έχουν ως αποτέλεσμα να διώκονται οι φαύλοι μόνον εφ’ όσον «αποδειχτεί δόλος», περίπου δηλαδή μόνον άμα πιαστούν στα πράσα, με τα σημαδεμένα χαρτονομίσματα στο χέρι.
Η ανάδειξη των νησιών του Αιγαίου σε διεθνή «τουριστικό προορισμό», την τελευταία 30ετία,  έκανε στα μέρη αυτά την ανάπτυξη συνώνυμη της αλόγιστης οικοδόμησης. Με υποδομή καθυστερημένη και δημόσια διοίκηση τελείως ανεπαρκή, η άγρια τουριστική ανάπτυξη επέβαλε τους δικούς της όρους. Οι οικισμοί ήταν οι πρώτοι που υπέστησαν τις συνέπειες. Η αγροτική γη, διαμορφωμένη με τον μόχθο αμέτρητων γενεών, αλλά και η άγρια φύση, αμόλυντη μέσα στους αιώνες, ειδώθηκαν και ονοματίστηκαν εξίσου ως οικόπεδα.
Μια κοινωνία της στέρησης και της φτώχιας έρχεται απότομα σε επαφή με το χρήμα. Την δεκαετία του 1980 ο τουρισμός στο Αιγαίο δεν είναι πλέον υπόθεση σχεδιασμού του Ε.Ο.Τ., με τις λαμπρές όσο κι απέριττες «Ξενίες» της δεκαετίας του ’60, αλλά αφορά όλο τον «λαό». Η πολιτική ηγεσία είναι αναφανδόν υπέρ της «ανάπτυξης», σε τόπους που δεν υπάρχουν ούτε όρια οικισμών, πόσο μάλλον χωροταξικός σχεδιασμός… Στα νησιά ξεμπαρκάρουν καινούργιοι υπάλληλοι, να επανδρώσουν τις υπηρεσίες. Ανάμεσα σ’ αυτούς είναι κάποιοι που βλέπουν «μακριά».
Η συνέχεια είναι γνωστή. Λόγω του επείγοντος της δημιουργίας θεσμικού πλαισίου, ανατίθενται σε ιδιώτες κάθε είδους πολεοδομικές μελέτες. Πάνω στη βιασύνη, τα όρια των οικισμών ξεχειλώνουν για να περιλάβουν ακατοίκητες εκτάσεις, που συμπτωματικά είχαν πριν λίγο αγοραστεί από μελετητές και υπαλλήλους. Άλλοι οικισμοί δημιουργούνται εκ του μηδενός, υπό ανάλογες προϋποθέσεις. Προαιώνια μονοπάτια ξεθεμελιώνονται για να γίνουν δρόμοι για τις μπετονιέρες, μεσαιωνικές σκάλες τεμαχίζονται και πατιούνται χωρίς πολλά – πολλά, δρόμοι δήθεν αγροτικοί διανοίγονται προς πάσα κατεύθυνση για να αποκτήσουν οικοδομησιμότητα τα τέως χωράφια (αλλά και τα κατσάβραχα), τα βουνά εξορύσσονται για να δημιουργηθούν «πλατφόρμες» για βίλλες με θέα.
Η δημιουργία των κρατικών υποδομών γίνεται με ανάλογη ευαισθησία. Δεν υπάρχει λιμάνι που να μην μπαζώθηκε με λύσσα, που να μην αλλοιώθηκε ανεπανόρθωτα το θαλάσσιό του μέτωπο. Τα βουνά γέμισαν πληγές και μπάζα από δρόμους που ανοίχτηκαν βιαστικά, μέχρι την τελευταία παρθένα παραλία, για να ακολουθήσει η αλόγιστη εισβολή των τροχοφόρων. Ταυτόχρονα, ενοχλητικά ζητήματα όπως η χωροθέτηση οχλουσών χρήσεων (βιομηχανία, ενέργεια, απορρίμματα κλπ) αναβάλλονται στο διηνεκές.
Πώς έγιναν όλα αυτά; Η «πολιτική βούληση», όπως αναφέραμε, υπήρχε. Θα έμενε όμως στα λόγια, αν δεν υπήρχαν οι «πρόθυμοι», οι υπάλληλοι που άρπαξαν την ευκαιρία που τους παρουσίαζε ο διορισμός τους σε αυτά τα μέχρι πρότινος άγονα μέρη. Σε πολλές περιπτώσεις οι Υπηρεσίες εδημιουργούντο εκ του μηδενός, οπότε όποιος πρόλαβε, τον Κύριον είδε. Δηλαδή, οι νέοι αυτοί υπάλληλοι εκλήθησαν να συνδιαμορφώσουν με τους πολιτικούς τους προϊσταμένους τον τρόπο διακυβέρνησης.
Και, όπως είναι φυσικό, εξελίσσεται υπηρεσιακά όποιος είναι πρόθυμος να εξυπηρετεί τις σκοπιμότητες του πολιτικού προϊσταμένου, ο οποίος, δεδομένου ότι η κεντρική Κυβέρνηση «πέφτει μακριά», καθίσταται απόλυτος άρχων και δυνάστης, συμπυκνώνοντας τις τέσσερεις εξουσίες σε μια. Υπερβολή; Καθόλου!  Όπως απέδειξε η εξέλιξη των πραγμάτων, οι νόμοι εφευρίσκονται σε τοπικό επίπεδο (π.χ. ρυμοτομικά σχέδια και όροι δόμησης άνευ ΦΕΚ), ερμηνεύονται και εφαρμόζονται κατά τη …διαμορφούμενη πρακτική (όπως ισχυρίστηκε σε δικαστήριο τέως προϊσταμένη της Πολεοδομίας Σύρου), όσο για τη δικαιοσύνη, αυτή μέχρι πρότινος κινητοποιείτο μόνο για να διώξει όσους ετάραζαν την ειδυλλιακή εικόνα – τα λοιπά τα επέδειξε ο κ. Ρακιντζής στον κ. Τέντε. Η τέταρτη εξουσία, ο κρατικοδίαιτος τοπικός τύπος, ανταμείβει την πολιτική ηγεσία με σταθερή στήριξη εναντίον των ταραχοποιών στοιχείων.
Ήταν λοιπόν η λαοπρόβλητη πολιτική ηγεσία που δημιούργησε τον υπηρεσιακό μηχανισμό, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση. Η συνέχεια ήταν αναμενόμενη. Το Αιγαίο γίνεται το Ελντοράντο του κάθε αδίστακτου. Απίθανοι άνθρωποι με μηδαμινά προσόντα, με πτυχία ύποπτης προέλευσης και με μόνο εφόδιο την απληστία και την έλλειψη συνείδησης, δημιουργούν απ’ το μηδέν κολοσσιαίες περιουσίες, απλά χρησιμοποιώντας την υπηρεσιακή σφραγίδα. Ας σημειωθεί εδώ ότι η οικολογική καταστροφή που διαπιστώνεται πλέον παντού, δεν οφείλεται σε δόμηση αυθαίρετη, που σημαίνει δόμηση χωρίς άδεια, αλλά σε παράνομη αδειοδότηση. Αυτή είναι η ποιοτική διαφορά, ένα Κράτος που κοροϊδεύει τον εαυτό του με σφραγίδα και υπογραφή.
Και η κοινωνία; Μα αυτή είναι η κυρίως «ωφελημένη» από την ως άνω λειτουργία της διοίκησης. Παρανομία με τη σφραγίδα του Κράτους, και τα σκυλιά δεμένα. Διότι τα θησαυροφυλάκια διογκώνονται και στον ιδιωτικό τομέα, στους ανθρώπους αυτούς που ασκούν την τοπική εξουσία λύνοντας και δένοντας. Και λόγω γενικότερης υπανάπτυξης, είναι όσοι σχετίζονται με την οικοδομή: κυρίως Μηχανικοί, Δικηγόροι, Συμβολαιογράφοι…
Και τα κόμματα, ο συνδικαλισμός; Μεγαλειεύεσθε, αστειότατε. Τα κόμματα είναι κομμάτι του λαού. Και οι τοπικές οργανώσεις σαρξ εκ της σαρκός του. Όσο για τον συνδικαλισμό των υπαλλήλων, κάθε εξ αυτών φιλόδοξος που βλέπει μακριά, φροντίζει να αναδειχθεί ως εκπρόσωπος των συναδέλφων του, ήτοι υπεράνω του Νόμου…
Η υπηρεσιακή Μαφία εν τέλει αυτονομείται, επειδή η πολλή «εξυπηρέτηση» των ψηφοφόρων γίνεται με το αζημίωτο, την ώρα που οι πολιτικοί πάνε για την «δόξα». Καταφέρνει λοιπόν μόνη της να αναπαράγεται, αφού σφυρηλατήσει τους προσωπικούς δεσμούς με κουμπαριές και αλλαξοεξυπηρετήσεις, και αφού καταλάβει καίριες θέσεις σε επιτροπές, υπηρεσιακά συμβούλια κλπ. Έτσι οι αδίστακτοι καθίστανται πανίσχυροι και κοσκινίζουν τους συναδέλφους τους, φροντίζοντας τη διασφάλιση των νώτων τους όταν πλησιάσει η στιγμή της συνταξιοδότησης. Βέβαια, για ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις, συνταξιοδότηση δεν σημαίνει και απαλλαγή της κοινωνίας από το λαμόγιο, το οποίο εξακολουθεί να παρέχει τις πολύτιμες υπηρεσίες του ως σύμβουλος πλέον του κράτους, το οποίο προφανώς άνευ αυτού αδυνατεί να λειτουργήσει.
Την ίδια στιγμή, οι αντιστεκόμενοι στο ως άνω καθεστώς υφίστανται τις συνέπειες. Πολιτική ηγεσία, κοινωνικοί φορείς και τοπικός τύπος ομόθυμα αναρωτιούνται κάθε φορά ποιον άραγε εξυπηρετεί ο τάδε ξενόφερτος υπάλληλος ο οποίος τα έχει βάλει τάχατες με την ανάπτυξη και την προκοπή του τόπου, βάζοντας φρένο στο ξεθεμέλιωμα. Για τους ομοϊδεάτες ιδιώτες, ανάλογη η μοίρα. Τον Ιούνιο δημοσιεύτηκαν σε τοπική εφημερίδα οι περιπέτειες μηχανικού της Άνδρου, που καταδικάστηκε για απάτη, επειδή βεβαίωσε την οικοδομησιμότητα οικοπέδου εντός οικισμού στο Μπατσί, το οποίο όμως βρέθηκε …εκτός, των ορίων μετακινηθέντων από τον τοπικό Πολεοδόμο (Γεώργιο Μεταξά) και τον Νομάρχη! Ο άνθρωπος και ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου αγωνίστηκαν επί χρόνια για να αποδείξουν ότι τα όρια βάσει των οποίων καταδικάστηκαν ήταν πλαστά, και τώρα που το επέτυχαν, οι «μελετητές μηχανικοί» της Άνδρου (άλλη μια πατέντα των Κυκλάδων που έχει εξαφανίσει το ΤΕΕ ως μόνο νόμιμο εκπρόσωπο των Μηχανικών) καταγγέλλουν τους παθόντες, υπερασπιζόμενοι τον πολεοδόμο (Γεώργιο Μεταξά)! Ο ανάλογος «σύλλογος» της Σύρου είχε υπερασπιστεί με ανακοίνωσή του τους «εκλεκτούς επιστήμονες» της Πολεοδομίας Σύρου, (Δημήτρη Μπουντούρη και Κυριάκο Δικτυόπουλο) με αποτέλεσμα η εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ να σχολιάσει : «Ο Tempora, O Camores»… Κοντολογίς, άλλοι πλουτίζουν κι άλλοι διώκονται και καταστρέφονται.
Γνωστά πράγματα και κρυφά καμάρια. Ο κ. Ρακιντζής με την επιμονή του ξεσκέπασε με στοιχεία τα τοις πάσι γνωστά αίσχη της Πολεοδομίας Σύρου. Ο εις εκ των δύο πρωταγωνιστών (Κυριάκος Δικτυόπουλος), μετά την αποκάλυψη του ύψους των καταθέσεών του, ενεφανίσθη στην Αθήνα στο ξενοδοχείο ΚΑΡΑΒΕΛ, σε ημερίδα που διοργάνωσε ο κ. Ραγκούσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και τη διαφάνεια, ως εκπρόσωπος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κυκλάδων. Στη συνέχεια ο ίδιος υπάλληλος (Κυριάκος Δικτυόπουλος), όπως δημοσιεύθηκε, εμφάνισε ιατρική βεβαίωση ότι πάσχει από ψυχικά προβλήματα, για να αποφύγει την απολογία, πράγμα που επέτυχε. Πουλάμε τρέλλα, επακριβώς.
Η απληστία τής περί το 1970 εποχής κατέστρεψε τις ελληνικές πόλεις, όπου οι εγκλωβισμένοι κάτοικοί τους βιώνουν σήμερα την παρακμή της ζωής τους και την απαξίωση των περιουσιών τους. Επειδή όμως η απληστία των ανθρώπων δεν επιδέχεται μαθημάτων Ιστορίας, ίσως τη λύση στο Αιγαίο τη δώσει η οικονομική κρίση. Είναι πάντως δύσκολο πια να βρεθούν πάλι τα εξιλαστήρια θύματα στο πρόσωπο των «παράξενων», των «προβληματικών», των κουλτουριάρηδων, των εχθρών του τόπου. Γιατί η πικρή αλήθεια είναι πως οι τοπικές κοινωνίες κατάστρεψαν τους τόπους τους για να βρεθούν με αδιάθετα πλέον ντουβάρια, ενώ οι επιτήδειοι που τους «εξυπηρετούσαν» βρέθηκαν με τα εκατομμύρια καταθέσεων. Και τα ντουβάρια τα έρημα δεν τρώγονται…

25.9.2010
«Εύπλοια» ηλεκτρ. περιοδικό του «Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου»

Να τελειώνουμε μια για πάντα με την ανάπτυξη

του Serge Latouche*
Η ανάπτυξη, η οποία παρουσιάζεται ως η λύση για τα προβλήματα του Νότου, δεν είναι συχνά παρά μια άλλη όψη του εκδυτικισμού του κόσμου.

Είτε είναι «βιώσιμη», «αειφόρος» ή «ενδογενής», εγγράφεται πάντα, με λιγότερο ή περισσότερο βίαιο τρόπο, στην καταστροφική λογική της καπιταλιστικής συσσώρευσης και συνεπάγεται ανισότητες, την καταστροφή του περιβάλλοντος και των πολιτισμών. Όμως, μπορούμε να φανταστούμε λύσεις, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία του κόσμου και στηρίζονται στις εμπειρίες της μη «αγοραίας» οικονομίας, που επιχειρούνται σε διάφορα μέρη.

«Η ανάπτυξη» μοιάζει με ένα νεκρό άστρο, που βλέπουμε ακόμα το φως του, ακόμα κι αν έχει σβήσει από καιρό και για πάντα” Ζιλμπέρ Ριστ [1]

Πριν από τριάντα και πλέον χρόνια γεννήθηκε μια ελπίδα. Μια ελπίδα που ήταν τόσο μεγάλη για τους λαούς του Τρίτου Κόσμου, όσο είχε υπάρξει ο σοσιαλισμός για τους προλετάριους των δυτικών χωρών. Μια ελπίδα, της οποίας η προέλευση και τα θεμέλια ήταν ίσως περισσότερο ύποπτα, καθώς οι Λευκοί την είχαν φέρει μαζί τους πριν εγκαταλείψουν τις χώρες που είχαν αποικίσει με μεγάλη σκληρότητα. Όμως, τελικά, οι υπεύθυνοι, οι ηγέτες και οι ελίτ των χωρών που είχαν πρόσφατα αποκτήσει την ανεξαρτησία τους, παρουσίαζαν στο λαό τους την ανάπτυξη ως τη λύση για όλα τα προβλήματά τους.
Τα νέα κράτη ρίχτηκαν στην περιπέτεια. Με αδεξιότητα ίσως, προσπάθησαν όμως να την επιτύχουν, συχνά με απελπισμένη βιαιότητα και ενεργητικότητα. Μάλιστα, το «αναπτυξιακό» σχέδιο αποτελούσε τη μοναδική νομιμοποίηση που πρόβαλαν οι ελίτ που βρίσκονταν στην εξουσία. Βέβαια, μπορούμε να συζητήσουμε επ' άπειρον για να καταλήξουμε εάν υπήρχαν ή όχι οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για την επιτυχία της εκσυγχρονιστικής περιπέτειας. Χωρίς να ανοίξουμε αυτό το τεράστιο ζήτημα, ο καθένας θα πρέπει να αναγνωρίσει ότι οι συνθήκες δεν ήταν καθόλου ευνοϊκές ούτε για μια σχεδιασμένη ανάπτυξη ούτε για μια φιλελεύθερη ανάπτυξη.

Η εξουσία στα νέα ανεξάρτητα κράτη βρισκόταν εγκλωβισμένη σε άλυτες αντιφάσεις. Δεν μπορούσαν ούτε να περιφρονήσουν την ανάπτυξη ούτε να την οικοδομήσουν. Κατά συνέπεια, δεν ήταν σε θέση ούτε να αρνηθούν να εισαγάγουν ούτε να κατορθώσουν να εγκλιματίσουν όλα όσα συμμετέχουν στον εκσυγχρονισμό: την παιδεία, την ιατρική, τη δικαιοσύνη, τη δημόσια διοίκηση, την τεχνική.
Οι κάθε είδους «τροχοπέδες», τα «εμπόδια» και το «πάγωμα», που αποτελούν τις αγαπημένες εκφράσεις των ειδικών οικονομολόγων, καθιστούσαν ελάχιστα αξιόπιστη την επιτυχία ενός σχεδίου που προϋποθέτει να φτάσει κανείς στη διεθνή ανταγωνιστικότητα στην εποχή της «υπερπαγκοσμιοποίησης». Αν και θεωρητικά μπορεί να αναπαραχθεί, η ανάπτυξη δεν μπορεί να οικουμενικοποιηθεί. Κατ' αρχήν για οικολογικούς λόγους: ο πεπερασμένος «χαρακτήρας» του πλανήτη θα καθιστούσε τη γενίκευση του αμερικανικού τρόπου ζωής αδύνατη και εκρηκτική.
Η έννοια της ανάπτυξης έχει παγιδευτεί σε ένα δίλημμα: στην πρώτη περίπτωση σημαίνει τα πάντα και το αντίθετό τους, και ιδιαίτερα όλες τις ιστορικές εμπειρίες με πολιτιστική δυναμική, που εμφανίστηκαν στην ιστορία της ανθρωπότητας, από την Κίνα των Χαν ως την αυτοκρατορία των Ίνκας, και σε αυτή την περίπτωση δεν έχει καμία χρήσιμη σημασία για την προώθηση μιας πολιτικής, και θα ήταν καλύτερα να απαλλαγούμε από αυτήν. Στη δεύτερη περίπτωση έχει ένα ιδιαίτερο περιεχόμενο και συνεπώς προσδιορίζει αναγκαστικά τα κοινά στοιχεία που έχει με τη δυτική εμπειρία της «απογείωσης» της οικονομίας, όπως αυτή πραγματοποιήθηκε από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης στην Αγγλία, στα χρόνια 1750-1800.
Σε αυτή την περίπτωση, όποιο κι αν είναι το επίθετο με το οποίο τη συνοδεύουμε, το ρητό ή το εξυπακουόμενο περιεχόμενό της συνίσταται στην οικονομική μεγέθυνση, τη συσσώρευση κεφαλαίου, με όλες τις θετικές και αρνητικές συνέπειες που γνωρίζουμε.
Όμως, αυτός ο σκληρός πυρήνας, τον οποίο όλες οι μορφές ανάπτυξης έχουν κοινό με αυτήν ακριβώς την εμπειρία, συνδέεται με τις «αξίες» της προόδου, του οικουμενισμού, της κυριαρχίας πάνω στη φύση και του ορθολογισμού που ποσοτικοποιεί. Αυτές οι αξίες, και ιδιαίτερα η πρόοδος, δεν αντιστοιχούν καθόλου στις βαθύτερες οικουμενικές φιλοδοξίες. Συνδέονται με την ιστορία της Δύσης και βρίσκουν μικρή ανταπόκριση στις άλλες κοινωνίες [2]. Οι ανιμιστικές κοινωνίες, για παράδειγμα, δεν συμμερίζονται τη δοξασία για κυριαρχία πάνω στη φύση.
Η ιδέα της ανάπτυξης στερείται απόλυτα νοήματος και οι πρακτικές που τη συνοδεύουν είναι απολύτως αδύνατο να περάσουν από τη σκέψη του ανθρώπου και να εφαρμοστούν, γιατί είναι αδιανόητες και απαγορευμένες [3]. Αυτές οι δυτικές αξίες είναι ακριβώς εκείνες που πρέπει να αμφισβητηθούν για να βρεθεί μια λύση στα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου και να αποφευχθούν οι καταστροφές προς τις οποίες μας παρασύρει η παγκόσμια οικονομία.
Η ανάπτυξη υπήρξε ένα μεγάλο πατερναλιστικό εγχείρημα («οι πλούσιες χώρες εξασφαλίζουν την ανάπτυξη των λιγότερο προηγμένων χωρών») που αντιστοιχεί κατά προσέγγιση στη «χρυσή τριακονταετία» (1945-1975). Αυτή η έννοια υιοθετήθηκε από τους διεθνείς εμπειρογνώμονες που επιχείρησαν τον κοινωνικό σχεδιασμό και χρησιμοποιήθηκε πάντα με τη μεταβατική γραμματική και συντακτική μορφή: έπρεπε πάντα να αναπτύξουμε τους άλλους. Όλα αυτά έχουν χρεοκοπήσει. Αυτό αποδεικνύει το γεγονός ότι η βοήθεια, που είχε οριστεί στο 1% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) των χωρών του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας της ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών το 1960, αναθεωρήθηκε προς τα κάτω, στο 0,70%, το 1992 στο Ρίο και το 1995 στην Κοπεγχάγη, ενώ το 2000 δεν φτάνει ούτε το 0,25%! [4] Το αποδεικνύει επίσης το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα ερευνητικά ινστιτούτα ή τα κέντρα ερευνών που ειδικεύονταν σε αυτό τον τομέα έχουν ήδη κλείσει ή είναι ετοιμοθάνατα.
Η κρίση της οικονομικής θεωρίας της ανάπτυξης, που αναγγέλθηκε στη δεκαετία του '80, βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην τελική φάση της: βρισκόμαστε μπροστά σε μία πραγματική διάλυση! Η ανάπτυξη δεν γνωρίζει πια επιτυχία στους «σοβαρούς» διεθνείς οργανισμούς, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), η Παγκόσμια Τράπεζα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ), κ.λπ. Στο τελευταίο φόρουμ του Νταβός, αυτό το «πράγμα» ούτε καν αναφέρθηκε.
Στο Νότο δεν τη διεκδικούν παρά μόνο ορισμένα από τα θύματά της και οι καλοί Σαμαρείτες τους: οι μη κυβερνητικές οργανώσεις που ζουν από αυτήν [5]. Και αυτό είναι σχετικό! Η νέα γενιά των «μη κυβερνητικών οργανώσεων χωρίς σύνορα» επικέντρωσε την charity business περισσότερο στον ανθρωπιστικό χαρακτήρα και στον επείγοντα χαρακτήρα της επέμβασης παρά στην οικονομική ανάπτυξη.
Όμως, η ανάπτυξη υπήρξε λιγότερο θύμα της χρεοκοπίας της, η οποία υπήρξε ωστόσο αναμφισβήτητη στο Νότο, παρά της επιτυχίας της στο Βορρά. Αυτή η εννοιολογική «υποχώρηση» αντιστοιχεί στη μετατόπιση που δημιουργεί η «παγκοσμιοποίηση» και ό,τι διακυβεύεται πίσω και από αυτό το απατηλό σύνθημα. Η ανάπτυξη των εθνικών οικονομιών θα έπρεπε να οδηγήσει σχεδόν αυτόματα στην υπερεθνικοποίηση των οικονομιών και στην παγκοσμιοποίηση των αγορών. Σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία, δεν υπάρχει θέση για μια ειδική θεωρία η οποία να προορίζεται για το Νότο. Στο εξής, όλες οι περιοχές του κόσμου είναι «σε ανάπτυξη» [6]. Σε έναν ενιαίο κόσμο αντιστοιχεί μια ενιαία σκέψη. Αυτό που διακυβεύεται σε αυτή την αλλαγή δεν είναι παρά η εξαφάνιση του στοιχείου που έδινε κάποια υπόσταση στον αναπτυξιακό μύθο, δηλαδή στο trickle down effect, δηλαδή στο φαινόμενο των θετικών επιπτώσεων για όλους.
Η αναδιανομή της οικονομικής μεγέθυνσης στο Βορρά (με τον κεϊνσιανό-φορντικό συμβιβασμό), και τα ψίχουλά της στο Νότο, εξασφάλιζε μια ορισμένη κοινωνική συνοχή. Η απορρύθμιση, η κατάργηση των στεγανών και της διαμεσολάβησης διέλυσαν το ρυθμιστικό πλαίσιο του κράτους, επιτρέποντας έτσι την απεριόριστη επέκταση των ανισοτήτων. Η πόλωση του πλούτου ανάμεσα στις περιοχές και στα άτομα έφτασε σε ασυνήθιστα ύψη.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για την ανάπτυξη, μολονότι ο πλούτος του πλανήτη εξαπλασιάστηκε από το 1950, το μέσο εισόδημα των κατοίκων των 100 από τις 174 χώρες που έχουν καταγραφεί μειώνεται σημαντικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τον προσδόκιμο χρόνο ζωής. Οι τρεις πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη έχουν περιουσία που ξεπερνά το σύνολο του ΑΕΠ των 48 φτωχότερων χωρών! Η περιουσία των 15 πλουσιότερων ανθρώπων ξεπερνάει το ΑΕΠ όλης της Αφρικής που βρίσκεται κάτω από τη Σαχάρα. Τέλος, τα περιουσιακά στοιχεία των 84 πλουσιότερων ανθρώπων ξεπερνούν το ΑΕΠ της Κίνας με τα 1,2 δισεκατομμύρια κατοίκους!
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, δεν τίθεται πια θέμα ανάπτυξης, αλλά μόνο δομικής αναδιάρθρωσης. Για το κοινωνικό σκέλος, προσφεύγουν σε μεγάλο βαθμό σε αυτό που ο Μπερνάρ Ουρ αποκαλεί εύστοχα «παγκόσμιες πρώτες βοήθειες»: οι ανθρωπιστικές μη κυβερνητικές οργανώσεις που αναλαμβάνουν τις επείγουσες αποστολές είναι το σημαντικότερο εργαλείο τους [7]. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι «μορφές» αλλάζουν σε σημαντικό βαθμό (και όχι μόνο αυτές), εξακολουθεί να υπάρχει ένα ολόκληρο φαντασιακό. Εάν η ανάπτυξη δεν ήταν τίποτα άλλο παρά η συνέχιση της αποικιοκρατίας με άλλα μέσα, η νέα παγκοσμιοποίηση, με τη σειρά της, δεν είναι τίποτα άλλο παρά η συνέχιση της ανάπτυξης με άλλα μέσα. Το κράτος υποχωρεί μπροστά στην αγορά.
Τα κράτη-έθνη του Βορρά, τα οποία είχαν ήδη γίνει διακριτικότερα με το πέρασμα από την αποικιοκρατία στην ανεξαρτησία, εγκαταλείπουν το προσκήνιο προς όφελος της δικτατορίας των αγορών (την οποία οργάνωσαν...) με το διαχειριστικό εργαλείο τους, το ΔΝΤ, το οποίο επιβάλλει τα προγράμματα δομικής αναδιάρθρωσης. Συναντάμε ακόμη μια φορά τον εκδυτικισμό του κόσμου με τον αποικισμό του φαντασιακού με τις έννοιες της προόδου, της επιστήμης και της τεχνικής. Ο οικονομισμός και ο τεχνικισμός ωθήθηκαν στο ακραίο όριό τους. Η ριζοσπαστική θεωρητική και φιλοσοφική κριτική που ασκήθηκε θαρραλέα από ένα μικρό αριθμό περιθωριακών διανοούμενων (ιδίως από τους Κορνήλιο Καστοριάδη, Ιβάν Ίλιτς, Φρανσουά Παρτάν, Ζιλμπέρ Ριστ) συνέβαλε στη ρητορική μετατόπιση, αλλά δεν οδήγησε σε αμφισβήτηση των αξιών και των πρακτικών της νεωτερικότητας.
Εάν η καθαρή ρητορική της ανάπτυξης και η πρακτική της βολονταριστικής «κυριαρχίας των εμπειρογνωμόνων», που συνδέεται με αυτή, δεν γνωρίζουν πια επιτυχία, παραμένει άθικτο το σύμπλεγμα των εσχατολογικών δοξασιών που θεωρούν ότι είναι δυνατή μια υλική ευημερία για όλους, και το οποίο μπορούμε να περιγράψουμε με τον όρο «αναπτυξιολογία».
Η επιβίωση της ανάπτυξης, παρά το θάνατό της, είναι ιδιαίτερα προφανής κυρίως στις κριτικές που δέχθηκε. Στην προσπάθεια να εξορκιστούν με μαγικό τρόπο οι αρνητικές συνέπειές της, περάσαμε πράγματι στην εποχή των διαφόρων τύπων ανάπτυξης με «επιθετικό προσδιορισμό» [8]. Είδαμε την «αυτοδύναμη», την «ενδογενή», τη «συμμετοχική», την «κοινοτική», την «ολοκληρωμένη», την «αυθεντική», την «αυτόνομη και λαϊκή», τη «δίκαιη» ανάπτυξη, χωρίς να αναφερθούμε στην τοπική ανάπτυξη, στη μικρο-ανάπτυξη, την ενδο-ανάπτυξη, ακόμα και την εθνο-ανάπτυξη! Οι ανθρωπιστές κατευθύνουν με αυτό τον τρόπο τις προσδοκίες των θυμάτων. Η βιώσιμη ή αειφόρος ανάπτυξη αποτελεί την ωραιότερη επιτυχία σε αυτή την τέχνη της αναζωογόνησης των παλιών ιδεών. Αποτελεί ένα εννοιολογικό μαστόρεμα, που αποβλέπει να αλλάξει τις λέξεις, αφού δεν μπορεί να αλλάξει τα πράγματα, μια λεκτική τερατολογία εξαιτίας της απατηλής αντινομίας της. Ο όρος «βιώσιμη» είναι αυτό που επιτρέπει στην έννοια της ανάπτυξης να επιβιώνει.

Η απάτη της έννοιας «καλή ανάπτυξη»

Σε όλες αυτές τις απόπειρες για τον καθορισμό μιας «άλλης» ανάπτυξης ή μιας «εναλλακτικής» ανάπτυξης, πρόκειται για τη θεραπεία ενός «κακού», που υποτίθεται ότι έχει προσβάλει την ανάπτυξη με τυχαίο τρόπο και όχι εκ γενετής. Οποιοσδήποτε τολμήσει να επιτεθεί στην αναπτυξιολογία, λαμβάνει την απάντηση ότι διάλεξε λάθος στόχο, ότι τα έβαλε με ορισμένες μόνο μορφές της, που έχουν παρεκκλίνει, με τη «στρεβλή ανάπτυξη». Όμως, αυτό το σκιάχτρο-τέρας που δημιουργήθηκε για την περίσταση δεν είναι παρά μια εξωφρενική χίμαιρα. Πράγματι, στο φαντασιακό της νεωτερικότητας, το κακό δεν μπορεί να προσβάλλει την ανάπτυξη για τον απλούστατο λόγο ότι αυτή αποτελεί την ενσάρκωση του Καλού. Η «καλή» ανάπτυξη, ακόμα κι αν δεν έχει πραγματοποιηθεί ποτέ πουθενά, είναι ένας πλεονασμός, γιατί, εξ ορισμού, η ανάπτυξη σημαίνει «καλή» μεγέθυνση, γιατί η μεγέθυνση είναι κι αυτή ένα καλό, και καμία δύναμη του κακού δεν μπορεί να υπερισχύσει απέναντί της. Η ίδια η υπερβολή των αποδείξεων του ευεργετικού χαρακτήρα της αποκαλύπτει καλύτερα την απάτη της έννοιας, είτε συνοδεύεται από κάποιον επιθετικό προσδιορισμό είτε όχι.
Είναι ξεκάθαρο ότι αυτή που κυριαρχεί στον πλανήτη εδώ και δύο αιώνες, και η οποία δημιουργεί τα σημερινά κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, ο υπερπληθυσμός, η φτώχεια και τα διάφορα είδη ρύπανσης, είναι η «υπαρκτή ανάπτυξη» -κατά τον ίδιο τρόπο που μιλούσαν για τον «υπαρκτό σοσιαλισμό». Η αναπτυξιολογία εκφράζει την οικονομική λογική σε όλη την αυστηρότητά της. Σε αυτό το πρότυπο, δεν υπάρχει θέση για το σεβασμό της φύσης που ζητούν οι οικολόγοι, ούτε για το σεβασμό του ανθρώπινου όντος, που ζητούν οι ανθρωπιστές.
Η υπαρκτή ανάπτυξη εμφανίζεται τότε με την αληθινή της μορφή και η «εναλλακτική» ανάπτυξη σαν μία απάτη. Προσθέτοντας ένα επίθετο, δεν πρόκειται να αμφισβητήσουμε αληθινά την καπιταλιστική συσσώρευση: το πολύ να φροντίσουμε να προσθέσουμε στην οικονομική μεγέθυνση ένα κοινωνικό σκέλος ή μια οικολογική συνιστώσα, όπως παλαιότερα κατόρθωναν να της προσθέσουν μια πολιτιστική διάσταση. Εστιάζοντας στις κοινωνικές συνέπειες, όπως η φτώχεια, το επίπεδο ζωής, οι θεμελιώδεις ανάγκες, ή οι βλαβερές συνέπειες για το περιβάλλον, αποφεύγουμε τις ολιστικές ή σφαιρικές προσεγγίσεις μιας ανάλυσης της πλανητικής δυναμικής μιας τεχνικοοικονομικής μεγαμηχανής, η οποία λειτουργεί με τον ανελέητο και δίχως πρόσωπο γενικευμένο ανταγωνισμό.
Από αυτή τη στιγμή, ο διάλογος πάνω στη λέξη ανάπτυξη αποκτά όλη του τη διάσταση. Στο όνομα της «εναλλακτικής» ανάπτυξης, προτείνονται, μερικές φορές, ορισμένα πολύ διαφορετικά αυθεντικά, αντιπαραγωγικά, αντικαπιταλιστικά προγράμματα, που αποβλέπουν στην εξάλειψη των πληγών της «υπανάπτυξης» και των υπερβολών της «στρεβλής ανάπτυξης», ή απλούστερα, των καταστροφικών συνεπειών της παγκοσμιοποίησης. Αυτά τα προγράμματα μιας κοινωνίας γεμάτης συντροφικότητα έχουν τόση σχέση με την ανάπτυξη όσο και η «εποχή της αφθονίας των πρωτόγονων κοινωνιών» ή οι αξιόλογες ανθρώπινες και αισθητικές επιτυχίες ορισμένων προβιομηχανικών κοινωνιών που αγνοούσαν τα πάντα για την ανάπτυξη [9].
Στην ίδια τη Γαλλία, βιώσαμε μεγαλόπρεπα αυτή την εμπειρία μιας «εναλλακτικής» ανάπτυξης: τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας μεταξύ 1945 και 1980, όπως προγραμματίστηκε από ανθρωπιστές τεχνοκράτες και υλοποιήθηκε από χριστιανικές μη κυβερνητικές οργανώσεις, δίδυμες αδελφές εκείνων που λυμαίνονται τον Τρίτο Κόσμο [10]. Γίναμε μάρτυρες του εκμηχανισμού, της συγκέντρωσης, της εκβιομηχάνισης της υπαίθρου, της μαζικής υπερχρέωσης των αγροτών, της μαζικής χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, της γενίκευσης της κακής διατροφής...
Είτε το θέλουμε είτε όχι, δεν μπορούμε να κάνουμε την ανάπτυξη κάτι διαφορετικό από αυτό που υπήρξε και είναι: ο εκδυτικισμός του κόσμου. Οι λέξεις ριζώνουν σε μια ιστορία: συνδέονται με αναπαραστάσεις που διαφεύγουν, τις περισσότερες φορές, από τη συνείδηση των ομιλητών, αλλά επιδρούν στις συγκινήσεις μας. Υπάρχουν λέξεις γλυκές, λέξεις που χύνουν βάλσαμο στην καρδιά, και λέξεις που πληγώνουν. Υπάρχουν λέξεις που σπέρνουν ταραχή στους λαούς και αναστατώνουν τον κόσμο.
Κι ύστερα, υπάρχουν λέξεις δηλητήριο, λέξεις που εισχωρούν στο αίμα σαν ναρκωτικό, αλλοιώνουν την επιθυμία και θολώνουν την κρίση. Η ανάπτυξη είναι μια από αυτές τις τοξικές λέξεις. Μπορούμε, βέβαια, να διακηρύσσουμε στο εξής ότι «μια καλή ανάπτυξη σημαίνει κατ' αρχήν να δώσουμε αξία σε αυτό που έκαναν οι γονείς μας, να έχουμε ρίζες [11]»: σε αυτή την περίπτωση ορίζουμε μια λέξη με το αντίθετό της. Η ανάπτυξη ήταν, είναι και θα είναι κατ' αρχάς ένας ξεριζωμός. Παντού είχε ως συνέπεια την επέκταση της ετερονομίας σε βάρος της αυτονομίας των κοινωνιών.
Θα πρέπει, άραγε, να περιμένουμε ακόμα σαράντα χρόνια για να καταλάβουμε ότι η ανάπτυξη είναι η υπαρκτή ανάπτυξη; Δεν υπάρχει άλλη. Και η υπαρκτή ανάπτυξη είναι ο οικονομικός πόλεμος (με τους νικητές του βέβαια, αλλά, ακόμα περισσότερο, με τους νικημένους του), η ασυγκράτητη λεηλασία της φύσης, ο εκδυτικισμός του κόσμου και η πλανητική ομοιομορφία, είναι τελικά η καταστροφή όλων των διαφορετικών πολιτισμών.
Γι' αυτό το λόγο, η «βιώσιμη ανάπτυξη», αυτή η αντίφαση των όρων, είναι ταυτόχρονα τρομακτική και απελπιστική! Τουλάχιστον με τη μη βιώσιμη και μη αειφόρο ανάπτυξη, μπορούσαμε να διατηρήσουμε την ελπίδα ότι αυτή η θανατηφόρος διαδικασία θα είχε ένα τέλος, θύμα των αντιφάσεών της, των αποτυχιών της, του ανυπόφορου χαρακτήρα της και της εξάντλησης των φυσικών πόρων...
Θα μπορούσαμε έτσι να σκεφθούμε και να εργαστούμε για μία εποχή μετά την ανάπτυξη, να δημιουργήσουμε με όσα μέσα διαθέτουμε μια ανεκτή μετα-νεωτερικότητα. Να επανεισαγάγουμε, κυρίως, το κοινωνικό και το πολιτικό στη σχέση της οικονομικής συναλλαγής, να ξαναβρούμε το στόχο του κοινού καλού και της ευζωίας στην κοινωνική συναναστροφή. Όσο για την αειφόρο ανάπτυξη, αυτή μας αφαιρεί κάθε προοπτική εξόδου, μας υπόσχεται την αιώνια ανάπτυξη!
Η εναλλακτική λύση δεν μπορεί να πάρει τη μορφή ενός ενιαίου προτύπου. Η μετά την ανάπτυξη εποχή είναι αναγκαστικά πληθυντική. Πρόκειται για την αναζήτηση τρόπων συλλογικής άνθησης, οι οποίοι δεν ευνοούν την υλική ευημερία που καταστρέφει το περιβάλλον και τους κοινωνικούς δεσμούς. Ο στόχος της ευζωίας παίρνει διαφορετικές μορφές, ανάλογα με τις περιστάσεις.
Με άλλα λόγια, θα πρέπει να οικοδομήσουμε ξανά νέους πολιτισμούς. Αυτός ο στόχος μπορεί να ονομάζεται Oυμράν (άνθηση) όπως στον Ιμπν Χαλντούν, Σουάντεσι - σαρβοντάγια (βελτίωση των κοινωνικών συνθηκών για όλους) όπως στον Γκάντι, ή Μπαμταάρε (να είμαστε καλά όλοι μαζί) όπως στους Τουκουλέρ (φυλή της Γουινέας και της Σενεγάλης)... Το σημαντικό είναι να σηματοδοτηθεί η ρήξη με την επιχείρηση καταστροφής που διαιωνίζεται με το όνομα της ανάπτυξης ή της παγκοσμιοποίησης. Για τους αποκλεισμένους, για τους ναυαγούς της ανάπτυξης, δεν μπορεί παρά να είναι ένα είδος σύνθεσης ανάμεσα στη χαμένη παράδοση και την άπιαστη νεωτερικότητα. Αυτές οι πρωτότυπες δημιουργίες, των οποίων μπορούμε να συναντήσουμε εδώ κι εκεί τα πρώτα ψήγματα υλοποίησης, δημιουργούν μία ελπίδα για την εποχή μετά την ανάπτυξη.
πηγή: LE MONDE
* Φιλόσοφος, πανεπιστήμιο του Παρισιού ΧΙ, συγγραφέας του «La Deraison de la raison economique», Albin Michel, 2001.
*


[1] Gilbert Rist, «Le developpement. Histoire d’une croyance occidentale», Presses de Sciences Po, 1996, σελ. 377.
[2] Βλέπε Jean-Marc Ela, «Les voies de l’afro-renaissance», «Maniere de voir», τεύχος 51, Afriques en renaissance, Μάιος-Ιούνιος 2000. (
[3] Σχετικά με αυτό το ζήτημα, βλέπε ιδιαίτερα Gilbert Rist, ό.π. (
[4] Βλέπε Jean-Pierre Cot, «La cooperation francaise en echec», Le Monde diplomatique, Ιανουάριος 2001.
[5] «Η λέξη ανάπτυξη», γράφει σχετικά ο Bertrand Cabedoche ως συμπέρασμα στο βιβλίο του, Les chretiens et le Tiers-Monde (Karthala, Παρίσι, 1990, σελ. 255), «έχασε την ελκυστικότητά της όταν ήρθε σε επαφή με υπερβολικά μεγάλο αριθμό απογοητευτικών εμπειριών. Παραμένει μονάχα η λέξη την οποία συμμερίζονται όλοι οι άνθρωποι για να υποδηλώσουν την ελπίδα τους».
[6] Η κοινωνική-οικονομία της ανάπτυξης θα όφειλε, συνεπώς, να υποκαταστήσει τη συνηθισμένη οικονομική επιστήμη. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι παρατηρούνται ορισμένα σκιρτήματα προς αυτή την κατεύθυνση, συμβαίνει το αντίθετο.
[7] Bernard Hours, «L’ideologie humanitaire ou le spectacle de l’alterite perdue», L’ Harmattan, Παρίσι, 1998.
[8] Σύμφωνα με την έκφραση του Marc Poncelet, «Une utopie post-tiers-mondiste», L’ Harmattan, Παρίσι, 1994.
[9] Σε πολλές αφρικανικές κοινωνίες, στην τοπική γλώσσα δεν υπάρχει κανένας αντίστοιχος όρος με τη λέξη ανάπτυξη γιατί το φαντασιακό που θεσμίζει το πράγμα σε μεγάλο δεν υπάρχει.
[10] Βλέπε Paol Gorneg, «Voyage au coeur de l’ FNSEA», Le Monde diplomatique, Ιανουάριος 2001.
[11] Alidou Sawadogo, όπως αναφέρεται από τον Pierre Pradervand, «Une Afrique en marche», Plon, Παρίσι, 1989, σελ. 109.

Πολιτικές κηδείες στην Ελλάδα

http://roides.wordpress.com/2008/09/22/political_funerals/  


Όλο και περισσότεροι γνωστοί Έλληνες κηδεύονται χωρίς παπά αψηφώντας τις φωτιές της Κόλασης. Σφραγίζουν μια στάση ζωής, με την τελεσίδικη απόρριψη της βαθύπλουτης αρπακτικής επιχείρησης που ονομάζεται Εκκλησία. Αν υπάρχει Θεός θα εκτιμήσει ιδιαίτερα το γεγονός πως δεν τον πρόσβαλαν συμπράττοντας με αυτόκλητους πονηρούς «εκπροσώπους» του που τον εμπορεύονται.
Ο κατάλογος των πολιτικών κηδειών μακραίνει και χωρίς χρονολογικό ή αξιολογικό κριτήριο, ξεκινώ από τον Χαρίλαο Φλωράκη, για να τιμήσω το ΚΚΕ, που παρά τις κακές του παρέες (Κώστας Ζουράρις, Λιάνα Κανέλλη), αναδεικνύεται ως το μόνο ελληνικό κόμμα, που συστηματικά τα στελέχη του κηδεύονται πολιτικά. Λέων Αυδής (τ. βουλευτής), Μήτσος Σαχίνης (τ. βουλευτής), Θανάσης Παπαρήγας, Κώστας Κάππος (τ. βουλευτής,). Το παράδειγμα των προβεβλημένων ακολουθούν και απλά στελέχη ή φίλοι όπως οι Κώστας Πέτρογλου Γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης του ΚΚΕ στη Γερμανία και Φάνης Χατζηκυριάκος, γιος του Ν. Χατζηκυριάκου, γραμματέα της ΚΟΒ ΠΕΣΙΝΕ και μέλους της ΝΕ Βοιωτίας του ΚΚΕ. Ασφαλώς θα υπάρχουν και άλλα μέλη του κόμματος αυτού που κηδεύτηκαν «αδιάβαστα». Ειδικά για τον Φλωράκη, νομίζω πως η πολιτική του κηδεία, υπήρξε μια βαθιά πολιτική πράξη του κόμματος αυτού και μια απάντηση στις φλυαρίες που δημοσιεύτηκαν σε διάφορα χριστιανοπατριωτικά έντυπα («Ρεσάλτο» Ιαν-2007, «Πολύτεκνη Οικογένεια» κλπ) πως στα στερνά του το είχε ρίξει στην θρησκεία.
http://www.parembasis.gr/2007/07_02_07.htm
http://istologio.org/?p=119
Μπαίνω στον πειρασμό να θυμίσω τα λόγια που είπε ο εκπρόσωπος των συμπατριωτών του Κερκυραίων, στο ύστατο χαίρε του Αυδή: “Για φαντάσου Λέοντα να ερχόταν ένας αρχιερέας και να ζητούσε από το Θεό του να σε συγχωρέσει γιατί ήσουν …τίμιος,…αγωνιστής που αγωνίστηκε με πάθος για το δίκιο των φτωχών και των αδυνάτων” (“Ελευθεροτυπία”, 27-9-2000). Παραθέτω και τον αντίλογο της κας Κανέλλη: «Θεωρώ αδύνατον για έναν ορθόδοξο να μην είναι κομμουνιστής… Πεθαίνοντας θέλω το φέρετρο να είναι το μισό σκεπασμένο με το σφυροδρέπανο και το άλλο μισό με την ελληνική σημαία σε θρησκευτική κηδεία» («Νέα», 12.1.’06). Το ΚΚΕ βέβαια έχει κι αυτό τις αντιφάσεις του. Η κα Παπαρήγα δεν έστειλε ούτε εκπρόσωπο στην [θρησκευτική (!)] κηδεία του Γρηγόρη Φαράκου, ήρωα της Εθνικής Αντίστασης και πρώην Γ.Γ. του ΚΚΕ, αλλά τίμησε με την παρουσία της την κηδεία του χουντικού αρχιεπισκόπου Χ. Παρασκευαϊδη.
Θα περίμενε κανείς πως ο ΣΥΡΙΖΑ/ΣΥΝ θα ήταν ο κατ’ εξοχήν χώρος από τον οποίο θα αντλούσαμε ονόματα για τη λίστα μας, αλλά πέρα από κάποιους φίλους του χώρου, δεν βρήκαμε πολιτικά στελέχη που να βρήκαν το κουράγιο να κηδευτούν χωρίς τις προσευχές του πατρός Ρασπούτιν. Ακόμη και επιφανείς διανοούμενοί του, κηδεύτηκαν θρησκευτικά, όπως οι Φίλιππος Ηλιού, Άγγελος Ελεφάντης και πολλοί ακόμη. Το ζήτημα είναι από τη φύση του λεπτό. Πρόκειται για μια δύσκολη περίσταση, στην οποία παίζουν ρόλο οι συγγενείς και η κοινωνική πίεση. Ο καθένας δικαιούται μέχρι την τελευταία του στιγμή να αναθεωρήσει τις περί Θεού αντιλήψεις του, αλλά τα δημόσια πρόσωπα υπόκεινται στην κριτική μας. Ακόμη και ο Β. Ραφαηλίδης, μαχητικός άθεος κομμουνιστής, πέθανε ξαφνικά και κηδεύτηκε με ευθύνη των συγγενών του θρησκευτικά από τον τηλεοπτικό του «αντίπαλο» κ. Μεταλληνό. “Περίμενα αυτές τις μέρες που αρχίζει η νέα τηλεοπτική περίοδος να σε συναντήσω πάλι στα κανάλια” (“Ελευθεροτυπία”, 24-9-2000), ήταν η εισαγωγή του μόνου εξόδιου λόγου στη μνήμη ενός γόνιμου αγωνιστικού πνεύματος. Ο κ. Μεταλληνός δεν θα έτυχε να μάθει τη γνώμη του μακαρίτη: «Πάντα είχα την έμμονη ιδέα πως αυτοί που εκφωνούν επικήδειους είναι λίγο ως πολύ απατεώνες» («Διαβάζω», αριθ. 66-6.4.’83). Ο ιερέας άφησε να εννοηθεί πως ο τεθνεώς είχε ζητήσει να κηδευθεί θρησκευτικά, αλλά τα αδέλφια του νεκρού τον διέψευσαν αποδίδοντας τον ισχυρισμό αυτό σε παρεξήγηση (“Ελευθεροτυπία”, 23-9-2000). Tο ένα κακό φέρνει το άλλο. Όπως κατήγγειλε ο “Ριζοσπάστης (“12-9-2000): “…σ’ένα Λύκειο στην περιοχή Μαρτίου (Θεσσαλονίκη), ο νεαρός παπάς στη διάρκεια του μισαλλόδοξου κηρύγματός του άρχισε να εκτοξεύει μύδρους κατά του νεκρού, γιατί “‘όταν ήταν εν ζωή γύριζε από τηλεόραση σε τηλεόραση, έλεγε κοτσάνες και δήλωνε άθεος, ενώ λίγο πριν πεθάνει μετάνιωσε‘”.
Ιστορική νομίζω θα μείνη η «ταφή» του Ηλία Πετρόπουλου του οποίου η στάχτη σκορπίστηκε από την σύντροφό του Μαίρη Κουκουλέ σε υπόνομο των Παρισίων. Ήταν η έσχατη προκλητική πράξη ενός ερευνητικού και ανατρεπτικού πνεύματος, που διώχτηκε από την Ελλάδα και που όπως κατατίθεται στην βιογραφική του ταινία (Καλλιόπης Λεγάκη: «Ένας κόσμος υπόγειος») «θεωρούσε τους δεσποτάδες καθάρματα». Μια και βρισκόμαστε στο Παρίσι, να συμπληρώσουμε τον κατάλογό μας με δυο επιφανείς που κηδεύτηκαν χωρίς παπά: Κορνήλιος Καστοριάδης, και Ι. Ξενάκης του ΕΑΜ και της γαλλικής Ακαδημίας.
Η λίστα μας καταλήγει με την ολότελα ιδιαίτερη πολυσήμαντη περίπτωση του Αντώνη Σαμαράκη που δώρισε το πτώμα του στο Νεκροτομείο, τους δημοσιογράφους Αγγελική Ξύδη και Γιάννη Ε. Διακογιάννη, τον μεγάλο φιλόλογο Ρένο Αποστολίδη, τον ακτιβιστή ομοφυλόφιλο Βαγγέλη Γιανέλλο, τον αναρχικό Γιάννη Ταμτάκο, το στέλεχος του ΕΚΚΕ Ανδρέα Μπίστη, τον αγωνιστή του ΔΣΕ Δημήτρη Κάιλα, και τον ηθοποιό και συνδικαλιστή του ΣΕΗ Βάσο Ανδρονίδη. Η Εκκλησία προσπάθησε να εμποδίσει την ταφή του Ρένου (Ελευθεροτυπία-18-3-’04) μέσα στο νεκροταφείο, τον ήθελε όπως τον Καζαντζάκη και τον Σκαρίμπα, απόβλητο, το ίδιο αποπειράθηκε και για τον Γερμανό αναρχικό Ρ. Πόλε που πέθανε στη χώρα μας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η υπόθεση της Πηνελόπης Δέλτα που στην τελευταία της επιθυμία που έγραψε ιδιόχειρα ζήτησε από τους δικούς της: “ούτε παπά ούτε κηδεία παραχώστε με σε μια γωνιά του κήπου” (Αλ. Ζάννα “Π. Δέλτα σελίδες ημερολογίου”, « Καθημερινή”, 7-4-2002). Η θέλησή της δεν έγινε σεβαστή, αφού για τη θρησκευτική της ταφή φρόντισε ο φίλος της ο αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος.
H Emma Goldman στην πολιτική κηδεία του αναρχικού πρίγκηπα Κροπότκιν.
Έχουν ασφαλώς πεθάνει πολλοί σε πολέμους, θεομηνίες κλπ. χωρίς κάποιος παπάς να παπαγαλίσει βιαστικά τα τετριμμένα της κηδείας.. Ίσως αυτούς να τους περιμένει η Αιώνια Κόλαση, όπου θα συναντήσουν και τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο που πετάχτηκε αδιάβαστος νύχτα στον λάκκο, ως οπαδός της Ένωσης των Εκκλησιών. Ο Σαίξπηρ όμως δεν φαίνεται να πιστεύει πως όποιος πάει αλειτούργητος βρίσκεται στις φωτιές του Άδη. Στον “Άμλετ”, ο παπάς λέει στον Λαέρτη, αδελφό της τραγικής Οφηλίας που αυτοκτόνησε: “..θα’ταν ασέβεια τα νεκρώσιμα αν διαβάζαμε”, για να πάρει απάντηση: “από την σάρκα της την όμορφη κι αμόλυντη γιούλια ας φυτρώσουν. Μάθε βάρβαρε παπά πως άγγελος Υψίστου θα’ναι η αδερφή μου κι εσύ στο χώμα σου θα ουρλιάζεις” (Μτφρ. Β. Ρώτα).
Πολιτική κηδεία επιφυλάσσεται από σκληρόκαρδους παπάδες, ταμπουρωμένους πίσω από συνοδικές εγκυκλίους, στα αβάπτιστα μωρά και στους παντρεμένους με πολιτικό γάμο. Ο καθηγητής Κ. Μπέης (“Ελευθεροτυπία”, 8-3-2000) σε άρθρο του επικαλείται σχόλιο του κ. Κ. Ι. Αγγελόπουλου στην “Καθημερινή” για να επικρίνει παπά που αρνείται να κηδεύσει παιδάκι 9 μηνών, επειδή ήταν αβάπτιστο. Δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό. Ο ιερέας του χωριού Κάτω Μητρούσι, με διαταγή του τα τότε δεσπότη Σερρών Μάξιμου, αρνήθηκε να ψάλλει την εξόδιο ακολουθία, σε ηλικίας 3 μηνών
Σκηναί βαθείας κατανύξεως και ειλικρινούς πένθους μεγάλων πολιτικών ανδρών εις κηδείας θρησκευτικών ηγετών. Επάνω ο κ.πρόεδρος της Σ.Δ.
αβάπτιστο αγοράκι. Ο εκπρόσωπος τύπου της Συνόδου, εξήγησε: “Ο ιερέας δεν μπορούσε με κανέναν τρόπο να ψάλει…θα μπορούσε μόνο να βγάλει το πετραχήλι και να πει μια προσευχή…” (“Ελευθεροτυπία”, 28-7-2000). Αν αυτό θέλει ο Θεός για τα αθώα βρέφη, τότε του ταιριάζουν τα λόγια του Όσκαρ Ουάϊλντ: “Δεν ξέρω αν υπάρχει Θεός, αλλά θα ήταν καλύτερα για την υπόληψή του να μην υπήρχε”.
Στη Δράμα, ο μητροπολίτης Διονύσιος, το 1987, απαγόρευσε να ψαλεί νεκρώσιμη ακολουθία στην κηδεία του Σταύρου Θεοφανίδη, επειδή είχε παντρευθεί με πολιτικό γάμο. Αναγκαστική πολιτική κηδεία έγινε το 1996 στη Δράμα πάλι και στην Σοφία Πιστικόζογλου για τον ίδιο λόγο. Ο ιερέας που υπακούοντας στον δεσπότη, αρνήθηκε να ψάλλει την εξόδιο ακολουθία, ομολόγησε κυνικότατα: “Η Μερκούρη, την οποία εκτιμώ, ετάφη δημοσία δαπάνη και μάλιστα παρουσία Αρχιεπισκόπου. Εκεί υπήρχαν πολιτικές σκοπιμότητες”. Το ίδιο συνέβη και με τον Τρίτση. Αλλά η Εκκλησία πάντα υπήρξε σκληρή με τους ταπεινούς και επιεικής με τους ισχυρούς. Πάρτε ακόμη για παράδειγμα το εν μια νυκτί διαζύγιο του δικτάτορα Παπαδόπουλου, τους ετερόδοξους γαλαζοαίματους νονούς στα ορθόδοξα βαφτίσια του εγγονού του Κώστα Ντεγκρέτσια και τη θρησκευτική κηδεία της Μ. Κάλλας η οποία μετά αποτεφρώθηκε. Ο φλύαρος παπάς αποκάλυψε πως δεν έκανε του κεφαλιού του, αλλά ρώτησε και την Σύνοδο, από όπου τον συμβούλευσαν να πράξει έτσι (“Ελεύθερος Τύπος”, 18-12-’96.).
Αρχές Οκτώβρη του 2005, ήρθε κι ώρα του Διονύσιου να διαβεί τον Αχέροντα. Κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη και η Νομαρχία κήρυξε τριήμερο πένθος. Αν υπάρχει Θεός, δεν θα ‘θελα να ήμουν ούτε ψύλλος στον κόρφο του δεσπότη. Η κηδεία δεν είναι μυστήριο και επομένως ένας καλός παπάς μπορεί να προσευχηθεί για κάθε πεθαμένο όταν του το ζητήσουν οι συγγενείς του. Κηδεύονται θρησκευτικά, φονιάδες, μαστρωποί, έμποροι ναρκωτικών, βασανιστές, δικτάτορες, παιδεραστές κληρικοί και δεν μπορεί να κηδευτεί μια γυναικούλα που έκανε πολιτικό γάμο;
Όσοι πάντως σκέπτονται να αποτεφρωθούν και άρα να κηδευτούν πολιτικά, ας εντρυφήσουν σε δυο απόψεις υψηλού επιπέδου: Σε έρευνα της “Ελευθεροτυπίας” (10.11.92 ) απαντά ο μακαρίτης σήμερα Ι. Χατζηφώτης του γραφείου Τύπου της Συνόδου: “Δεν φτάνει που θα καιγόμαστε εις το πυρ το εξώτερον με τις αμαρτίες μας, ….να προσθέσουμε άλλο ένα κάψιμο;”. Ο τότε χωρεπίσκοπος Δωδώνης επίσης καθησυχάζει όσους δεν θαφτούν λόγω ατυχήματος: “πιστεύω ότι από τη στιγμή που κάποιος φαγωθεί…από καρχαρίες ή αποτεφρωθεί σε μια πυρκαγιά, δεν θα μείνει χωρίς να αναστηθεί”.
http://www.iospress.gr/mikro1997/mikro19971206.htm
Ενημέρωση:
1.11.2009
Στη λίστα αυτών που κηδεύτηκαν πολιτικά προστέθηκαν και οι Μιχάλης Παπαγιαννάκης και Έλλη Παππά.
Ο φιλόσοφος Kώστας Αξελός κηδεύεται πολιτικά στο Μονπαρνάς (11.2.2010)
Ο Αντώνης Καρκαγιάννης, παλιός αγωνιστής της Αριστεράς με διωγμούς, φυλακίσεις, εξορίες, δημοσιογράφος και εκδότης της “Καθημερινής”, στοχοποιημένος από την “Ορθόδοξη ομάδα δογματικής έρευνας” (ΟΟΔΕ) γιατί αποκάλεσε την αγία Ειρήνη την Αθηναία (τύφλωσε το γιό της) “κουμάσι”,
http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_civ_11_22/03/2009_308612

(Η αναστήλωση των εικόνων και η ιστορική υποκρισία)
κηδεύεται με αποτέφρωση χωρίς θρησκευτική τελετή.
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11424&subid=2&pubid=11970946

Ενημέρωση 16. 10. 2010
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=361165&dt=16/10/2010

Πέθανε ο δημοφιλής σκηνοθέτης Γιάννης Δαλιανίδης, γνωστός άθεος
Η πολιτική κηδεία του θα γίνει τη Δευτέρα στις 15.00 στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.

Έναρξη λειτουργίας κιν/κής λέσχης Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Αιγαίου

Την Τετάρτη 3 Νοεμβρίου στις 8μμ ξεκινά η νέα σεζόν προβολών της κιν/κής λέσχης της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αιγαίου(ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 98 -
ΤΗΛ.:22810 97030).Θα προβληθεί η ταινία Ουρανός (1962) του Τάκη Κανελλόπουλου. Την ταινία προτείνει και προλογίζει η Ελένη Αλεξανδροπούλου.

Ουρανός (1962) του Τάκη Κανελλόπουλου
Του Δημήτρη Καλαντίδη

O OYPANOΣ, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Τάκη Κανελλόπουλου, προβάλλεται το 1962 (ασπρόμαυρη, 80'). Μια παραγωγή της Βασιλείας Ζερβού - Δρακάκη, σε σενάριο του λογοτέχνη Γιώργου Κιτσόπουλου και του σκηνοθέτη, με φωτογραφία των  Giovanni Varriano και Γρηγόρη Δανάλη, μουσική του Αργύρη Κουνάδη και ερμηνευτές τους Φαίδωνα Γεωργίτση, Τάκη Εμμανουήλ, Ελένη Ζαφειρίου, Νίκη Τριανταφυλλίδη, Νίκο Τσαχιρίδη, Αιμιλία Πίττα, Σταύρο Τορνέ και Χρήστο Μάλαμα.    O ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940-41 και η γερμανική εισβολή την άνοιξη του 1941 προσεγγίζονται στον OYPANO μέσα από τραγικά επεισόδια ανθρώπων που χάθηκαν, σε αντίστιξη με την προηγούμενη ειρηνική ζωή τους. Πόλεμος ίσον θάνατος, φρίκη, απελπισία. Πολέμησαν, όμως, τότε οι Έλληνες, όπως καταγράφεται μέσα από επεισόδια και διαλόγους της ταινίας, για να προασπίσουν την εθνική τους ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας τους, την προσωπική τους αξιοπρέπεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ταινία αρχίζει με τη φράση «Πόσο τον αγαπώ Θε μου», που λέει μια κοπέλα (ήχος οff) και τελειώνει με την φράση «Καημένη πατρίδα», που λέει ένας από τους στρατιώτες (επίσης ήχος off).    O Tάκης Κανελλόπουλος, μέσα από μια σειρά επεισοδίων με χαλαρή σύνδεση, καταγράφει την οδύσσεια και τα ερωτηματικά των ανθρώπων σε περίοδο πολέμου με ελεγειακό, αποδραματοποιημένο, αποσπασματικό και αφαιρετικό τρόπο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο εχθρός είναι εντελώς αθέατος. Σημειώνει ο σκηνοθέτης: «Στηρίξαμε την ταινία πάνω στην "περίπτωση" άνθρωπος.  Προσπαθήσαμε να δείξουμε κάτι ελάχιστο από την αποφασιστικότητα, την παλικαριά και τη θυσία των Ελλήνων. Πέρα όμως απ' το συγκεκριμένο αυτό γεγονός, προχωρήσαμε στην άλλη όψη: στη μοναξιά, στην ερημιά των ανθρώπων, στην τέλεια εξαφάνιση της ύπαρξής τους, στο θάνατο. Προσπαθήσαμε να δείξουμε όχι τον πόλεμο, αλλά τον άνθρωπο μέσα στον πόλεμο».
Μια διαφορετική προσέγγιση του πολέμου από τον Τάκη Κανελλόπουλο, αφού ο πόλεμος αποτελεί για τον κινηματογράφο, από τα πρώτα χρόνια της εμφάνισής του, πεδίο όπου η έβδομη   τέχνη μπορεί να αναπτύξει το μεγάλο θέαμα. Ήδη, από το 1914,   Το σενάριο του OYPANOY είναι «βασισμένο σε αφηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τον πόλεμο», όπως αναγράφεται στο “ζενερίκ” της ταινίας. Αποτελείται από τρία μέρη: περίοδος ειρήνης, πόλεμος, οπισθοχώρηση. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται πτυχές από τη ζωή πέντε φαντάρων και ενός λοχία που υπηρετούν σε ένα παραμεθόριο φυλάκιο πριν από τον πόλεμο του '40 (ο έρωτας του Στράτου για μια κοπέλα της περιοχής, η θλίψη του λοχία για το θάνατο του πατέρα του, η στενοχώρια του Θανάση για την εγκατάλειψη της αδελφής του από τον αρραβωνιαστικό της, η αναπόληση από όλους του σπιτιού τους και των αγαπημένων τους προσώπων).   Στο δεύτερο μέρος καταγράφονται τα περιστατικά του θανάτου των τριών από τους έξι στρατιώτες του φυλακίου κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων (του δασκάλου που τραυματίζεται σοβαρά στο πεδίο της μάχης και πεθαίνει κατά τη μεταφορά του στο ορεινό χειρουργείο, του λοχία που σκοτώνεται κατά την έφοδο για κατάληψη ενός υψώματος και του Γιάγκου που βρίσκει το θάνατο δίπλα στην πηγή όπου είχε πάει για να πιεί νερό κατά τη διάρκεια μιας μάχης). Επίσης σε αυτό το μέρος υπάρχει και ένα επεισόδιο με τον ταχυδρόμο, τον τέταρτο από τους έξι στρατιώτες και αφηγητή της ταινίας.  Στο τρίτο μέρος καταγράφονται η οπισθοχώρηση των Ελλήνων στρατιωτών μετά από τη συνθηκολόγηση στο μέτωπο, ο θάνατος ενός ακόμη από τους στρατιώτες του φυλακίου (αυτοκτονία του Στράτου) και η πικρή επιστροφή του αφηγητή της ταινίας στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Παράλληλα ο Κανελλόπουλος παρουσιάζει τα βασικά ιστορικά γεγονότα αυτής της περιόδου (ελληνοϊταλικός πόλεμος, επίθεση της Γερμανίας εναντίον της Ελλάδας, ελληνική άμυνα, κατάληψη της Ελλάδας από τη Γερμανία) μέσα από επίσημες ανακοινώσεις, επιστολές στρατιωτών από το μέτωπο και επίκαιρα της εποχής (τα οποία είχαν προστεθεί στην ταινία από τον παραγωγό για εμπορικούς λόγους, σε αντίθεση με τη θέληση του Τάκη Κανελλόπουλου και γι'αυτό σήμερα, μετά από σαράντα χρόνια και κατόπιν εκκλήσεως του Κώστα Κανελλόπουλου, αδελφού του Τάκη, και του Τάκη Χατζόπουλου, βοηθού του, ο μοντέρ Γιώργος Τσιτσόπουλος ανέλαβε την αποκατάσταση αφαιρώντας τις εμβόλιμες σκηνές των επικαίρων)  που παρεμβάλλονται σε ορισμένα σημεία του δεύτερου και τρίτου μέρους του φιλμ. Η ταινία όπως αναγράφεται στο τέλος της, αφιερώνεται από το σκηνοθέτη «στους γνωστούς και άγνωστους Έλληνες που με το αίμα τους έγραψαν το έπος του 1940-41».

Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2010

Κάλεσμα για μητρικό θηλασμό στην πλ.Μιαούλη

Πλησιάζει η φετινή Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού που όπως πάντα είναι η πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου και οι θηλάζουσες μανούλες αναλαμβάνουν δράση!!
Έτσι λοιπόν στο Σάββατο 06 Νοεμβρίου στις 13:00 θα πραγματοποιηθούν σε διάφορες πόλεις στην Ελλάδα συνάντησεις από θηλάζουσες μητέρες.
Με την πραγματοποίηση δημόσιου θηλασμού θα δωθεί το μήνυμα ότι όλες οι γυναίκες μπορούν να θηλάσουν και ότι δεν πρέπει πια ο θηλασμός να είναι ταμπού.
Στη Σύρο καλούνται όλες οι θηλάζουσες μητέρες το Σάββατο 06/11 στις 13:00 να παρευρεθούν στην Πλατεία Μιαούλη (στα παγκάκια, στα σκαλιά του Δημαρχείου ή στα καφέ της πλατείας).

Στις συναντήσεις περιμένουμε και όσες γυναίκες υπήρξαν θηλάζουσες, όσοι είναι υπερ του θηλασμού και φυσικά τους μπαμπάδες.
Στο http://www.mitrikosthilasmos.com/ μπορείτε να ενημερωθείτε για τις συναντήσεις σε άλλες πόλεις.

Διαδώστε το
Ο θηλασμός είναι μεταδοτικός

Έργα και ημέρες της ΚΑΘΕΣΤΩΤΙΚΗΣ ΣΥΡΑΣ(3)

Γράφει ο Αριστερίξ

"Διπλά εγκαίνια πραγματοποίησε η Δημοτική  Βιβλιοθήκη Ερμούπολης στις 26 Οκτωβρίου. Εγκαινιάστηκε η νέα πτέρυγα της Βιβλιοθήκης (στο χώρο που κατελάμβανε μέχρι πρότινος η αίθουσα Τέχνης «Ερμούπολη»)",μας πληροφορεί δελτίο τύπου του δήμου Ερμούπολης.
Καταρχήν θα θέλαμε να σχολιάσουμε την επιλογή της ημερομηνίας των εγκαινίων της επέκτασης της Βιβλιοθήκης,λίγες μέρες πριν τις δημοτικές εκλογές προς άγραν ψήφων.
Δεύτερον,παρά την προφανή θετική εξέλιξη της επέκτασης,μιας και η Βιβλιοθήκη ασφυκτιούσε ,δε θα χειροκροτήσουμε το ΔΣ και την απερχόμενη δημοτική αρχή.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη από τη δεκαετία του '90 το Δ.Σ ιεραρχούσε ως προβλήματα της Βιβλιοθήκης (1) :
  • την ελλιπή στελέχωση από εξειδικευμένο προσωπικό
  • την έλλειψη μηχανοργάνωσης
  • την έλλειψη επαρκούς χώρου για τη σωστή λειτουργία της 
Στα χρόνια που πέρασαν η δημοτική αρχή δεν έδειξε το ενδεικνυόμενο ενδιαφέρον για την επίλυση των προβλημάτων της Βιβλιοθήκης,τα οποία την καθιστούσαν μη λειτουργική για τους χρήστες της.
Ανέχτηκαν λοιπόν τη λειτουργία της ως βιβλιοαποθήκη (οποία ντροπή για την Ερμούπολη!) και την καταδίκασαν να κρατά κλειστούς και σκονισμένους για το ευρύ κοινό χιλιάδες τόμους.
Είναι προφανές ότι δεν επαρκεί η επέκταση για να καταστεί ελκυστική η Βιβλιοθήκη.Είναι απαράδεκτο εν έτει 2010 ο ερευνητής ή ο μαθητής να μην μπορεί να αναζητά πληροφορίες στην ανύπαρκτη ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης,να μπορεί να κάθεται σε άνετα καθίσματα με κατάλληλο φωτισμό για να μελετήσει.
Η απερχόμενη δημοτική αρχή όφειλε στα 20 χρόνια διοίκησης του δήμου να εκσυγχρονίσει τη Βιβλιοαποθήκη που λειτουργούσε και λειτουργεί με όρους 19ου αιώνα.
Θα περίμενε κανείς  οι λειτουργίες της (δανεισμός, παραγγελίες, καταλογογράφηση, αναζήτηση καταλόγου, περιοδικά, κ.α.) να είναι αυτοματοποιημένες,να παρέχεται στους σταθμούς εργασίας δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο και να υφίσταται τμήμα δανεισμού οπτικοακουστικού υλικού.
Θα περίμενε κανείς την ανάδειξη των θησαυρών της (σπάνιες εκδόσεις),τη χρηματοδότηση αγοράς νέων εκδόσεων,τη γεωμετρική αύξηση των επισκεπτών της.
Για να υπάρξει μέτρο σύγκρισης,μπορεί ο κάθε βιβλιόφιλος αναγνώστης να επισκεφτεί την Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Σύρου(2),η οποία μπορεί να αποτελέσει πρότυπο λειτουργίας για την πρώην Βιβλιοαποθήκη Ερμούπολης.
Δυστυχώς, έπειτα από 20 χρόνια η αυτοχειροκροτούμενη ΚΑΘΕΣΤΩΤΙΚΗ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ και νυν ΚΑΘΕΣΤΩΤΙΚΗ ΣΥΡΑ δεν κατόρθωσε να λειτουργήσει τη Δημοτική Βιβλιοθήκη με όρους σύγχρονους και ελκυστικούς για το κοινό. 
Αντίθετα επέλεξε να οργανώσει προεκλογική φιέστα για την αυτονόητη επέκτασή της,επιστρατεύοντας το συριανό ποιητή και πεζογράφο Μάνο Ελευθερίου, προς τιμήν  του οποίου πήρε το όνομα της!

Σημειώσεις

1.Περ.ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ,τ.1,Άνοιξη 1999,σελ.22
2.Δείτε την ιστοσελίδα της βιβλιοθήκης http://www.syros.aegean.gr/gr/library.htm

Η ανεργία χτυπάει άσχημα το Ν. Αιγαίο. Εμείς τι κάνουμε;


Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που δημοσιεύτηκαν στις 27 Οκτωβρίου 2010, η ανεργία χτυπάει ιδιαίτερα άσχημα το Ν. Αιγαίο και ειδικότερα τις γυναίκες και τους νέους από 15 έως 24 ετών. Στο σύνολο της χώρας η ανεργία από 7,7% το 2008 ανέβηκε στο 9,5% στο σύνολο του πληθυσμού, από 11,4% σε 13,1% στις γυναίκες και από 22,1% σε 25,8% στους νέους από 15 έως 24 ετών.

Τα αντίστοιχα νούμερα στο Ν. Αιγαίο είναι πολύ χειρότερα. Στο σύνολο του πληθυσμού η ανεργία από 8,1 % σκαρφάλωσε στο 12% (ποσοστό αύξησης σχεδόν 50%). Ειδικότερα, για τις γυναίκες η ανεργία από 12,7% εκτοξεύτηκε στο 17,5% (ποσοστό αύξησης 38%), ενώ για τους νέους 15-24 ετών από 14,9% έφτασε στο εκρηκτικό 24,6% (ποσοστό αύξησης 65%), η υψηλότερη αύξηση σε όλη την Ελλάδα.

Από την άλλη μεριά όμως υπάρχει η βιτρίνα του μαζικού τουρισμού και των εκατομμυρίων αφίξεων στα νησιά μας, η οποία διαχρονικά χρησιμοποιείται από τους τοπικούς άρχοντες για να δημιουργήσει μια ψευδαίσθηση ευημερίας στην οποία οι αριθμοί ευτυχούν αλλά οι άνθρωποι απελπίζονται.

Η πραγματικότητα όμως είναι άλλη και είναι αμείλικτη: Κάτι περισσότερο από μία γυναίκα στις έξι και σχεδόν ένας στους τέσσερις νέους δεν έχει εργασία στο Ν. Αιγαίο και μάλιστα με αυξητική τάση μεταξύ 2008 και 2009. Αυτά είναι τα στοιχεία που καταδεικνύουν την τραγική εικόνα της πραγματικής οικονομίας στο Ν. Αιγαίο, στην οποία οδηγηθήκαμε από τις ανεύθυνες πολιτικές της κεντρικής εξουσίας και την αναιμική παρουσία της τοπικής αυτοδιοίκησης όλα τα προηγούμενα χρόνια. Καιρός να αλλάξουμε! Πως; 

Η πορεία αυτή δεν πρόκειται να ανακοπεί εάν δεν αποφασίσουμε ότι το υπάρχον μοντέλο ανάπτυξης στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου χρεωκόπησε. Είναι επείγουσα ανάγκη να ξεφύγουμε από το μονοδιάστατο, αναχρονιστικό μοντέλο του all inclusive τουρισμού και να πάμε σε πιο ισορροπημένες και πολυδιάστατες πολιτικές για τη νησιωτική οικονομία. Πολιτικές που χαρακτηρίζονται από ήπιες μορφές τουρισμού, από ανάπτυξη ΑΠΕ στα νησιά με σεβασμό στη φέρουσα ικανότητα των ευαίσθητων νησιωτικών οικοσυστημάτων, από σαφή καθορισμό χρήσεων γης που επιτρέπουν την ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, από ενίσχυση της αλιείας κ.α. Μόνον έτσι θα επωφεληθούν στην πράξη τα πλατιά στρώματα της κοινωνίας μέσα από τη δημιουργία μόνιμων θέσεων εργασίας σε πράσινους τομείς της οικονομίας.

Εμείς έχουμε πρόγραμμα που μπορεί να προσφέρει ρεαλιστικές λύσεις στα κοινωνικά προβλήματα όπως αυτό της ανεργίας, προστατεύοντας ταυτόχρονα το περιβάλλον και ενισχύοντας την πραγματική οικονομία.

Δώστε δύναμη με τη ψήφο σας όχι σε αυτούς που αντιπροσωπεύουν τις αποτυχημένες πρακτικές του παρελθόντος αλλά σε αυτούς που είναι σε θέση να οραματιστούν ένα αειφορικό μέλλον προς όφελος του περιβάλλοντος, της νησιωτικής οικονομίας και της κοινωνίας. Είναι καιρός να αλλάξουμε! Είναι καιρός να τολμήσουμε!

«Οικολογικός Άνεμος» στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου

Καταγγελία Θ. Δρίτσα, κοινοβ. εκπροσώπου ΣΥΡΙΖΑ, για την παράνομη προσαγωγή της συζύγου του συριανού πλοιάρχου Γιώργου Σκαλίμη

              

«Με έκπληξη πληροφορήθηκα σήμερα το πρωί από την οικογένεια Σκαλίμη ότι η κυρία Μαρία Σκαλίμη, σύζυγος του απαχθέντος και κρατούμενου επί οκτάμηνο από Σομαλούς πειρατές πλοιάρχου, καθώς και φίλοι της οικογένειας προσήχθησαν δύο φορές στο αστυνομικό τμήμα Συντάγματος προκειμένου να εμποδιστούν να ανοίξουν πανό με το σύνθημα «Σώστε τον Έλληνα πλοίαρχο Γ. Σκαλίμη από τους Σομαλούς πειρατές». Σε επαφή μου με το αστυνομικό τμήμα Συντάγματος διαπίστωσα ότι η προσαγωγή δεν είχε καμία νομική αιτιολογία, αφού τόσο η κα Σκαλίμη όσο και οι φίλοι της οικογένειας, ούτε διέπραξαν κάποιο αδίκημα ούτε η πρόθεση τους να αναρτήσουν το πανό αντίκειται στη νομοθεσία καθώς και ότι οι εντολές εδίδοντο από τα ηγετικά κλιμάκια της αστυνομίας που είχαν την επιχειρησιακή ευθύνη για την παρέλαση. Σε επικοινωνία που είχα με το γραφείο του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη στάθηκε αδύνατο να μιλήσω με τον ίδιο τον κ. Χρήστο Παπουτσή και κατόπιν τούτου ζήτησα να διαβιβαστεί προς εκείνον η έντονη διαμαρτυρία μου για το γεγονός.
Αναμφισβήτητα, η ενέργεια της προσαγωγής της κυρίας Σκαλίμη και τριών ακόμα προσώπων που τη συνόδευαν καθώς και της παρεμπόδισης ανάρτησης του πανό, εκθέτει όχι μόνο την ηγεσία της Ελληνικής Αστυνομίας και του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη αλλά συνολικά την Ελληνική Πολιτεία. Η Ελληνική κυβέρνηση οφείλει να συνεχίσει να καταβάλλει τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια για την απελευθέρωση του Έλληνα ναυτικού και όχι να επιδίδεται σε αυθαίρετες ενέργειες σε βάρος μίας γυναίκας που προσπαθεί να σώσει τον άντρα της και αναζητά κάθε τρόπο για να εκφράσει την αγωνία της και να ευαισθητοποιήσει την Ελληνική κοινωνία και τις αρμόδιες αρχές. Γνωρίζουμε καλά πόσο προσεκτικούς χειρισμούς απαιτεί η προσπάθεια διάσωσης και απελευθέρωσης του πλοιάρχου Γιώργου Σκαλίμη και των άλλων ναυτικών αλλά αυτό με τίποτα δεν δικαιολογεί την αυθαιρεσία και την παρανομία από την μεριά του Ελληνικού κράτους».

Πέμπτη 28 Οκτωβρίου 2010

Η Μαριναλέντα, ο ‘‘Καλλικράτης’’ κι εμείς …

του Γιώργου Μ. Σκιάφου

Οι περισσότεροι θα έχουμε, μάλλον, διαβάσει, είτε μικροί είτε μεγάλοι, σε γνωστό παιδικό περιοδικό-κόμικς τα κατορθώματα του Αστερίξ και του φίλου του Οβελίξ, που ζούσαν σε ένα γαλατικό χωριό, το οποίο οι Ρωμαίοι με τίποτα δεν μπορούσαν να υποτάξουν. Ήταν η μοναδική όαση ελευθερίας μέσα στην τότε κραταιά Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Κάτι ανάλογο θα μπορούσαμε να πούμε και για ένα άλλο χωριό στις ημέρες μας. Όχι για ένα γαλατικό χωριό και πάλι, αλλά για ένα χωριό της Ανδαλουσίας, στο νότο της Ισπανίας, τη Μαριναλέντα. Τι το ξεχωριστό, άραγε, έχει αυτό το χωριό; Γιατί να ασχοληθούν με αυτό το χωριό μέχρι και οι ‘‘New York Times’’(φύλλο της 26ης-05-2009), η γνωστή αμερικανική εφημερίδα;  Και τι σχέση έχει αυτό με τις προσεχείς δημοτικές και περιφερειακές εκλογές στη χώρα μας; Ας ξεκινήσουμε, όμως, από την αρχή τη νεότερη  ιστορία του χωριού αυτού.
Στην Ανδαλουσία υπάρχουν 2,5 εκατ. άνεργοι, 2 εκατ. φτωχοί, 50 χιλ. αγρότες χωρίς γη και 500 χιλ. στο χείλος της οικονομικής καταστροφής. Η γη είναι στα χέρια γαιοκτημόνων. Το 2% των ιδιοκτητών κατέχει το 50% της καλλιεργήσιμης γης. Μέσα σ’ αυτό το καπιταλιστικό πλαίσιο βρίσκεται και η Μαριναλέντα, ένα χωριό 2800 περίπου κατοίκων. Στη Μαριναλέντα δεν υπήρχε εργασία παρά μόνο μετανάστευση. Οι κάτοικοι κάτι έπρεπε να κάνουν για να ανατρέψουν αυτή την κατάσταση και αποφάσισαν να αντισταθούν. Το 1979 εξέλεξαν δήμαρχο ένα κομμουνιστή, τον Juan Manuel Sanchez Gordillo, που εκλέγεται συνεχώς μέχρι και σήμερα από το 75% περίπου των κατοίκων. Τον περασμένο Σεπτέμβριο επισκέφθηκε τη χώρα μας, προσκαλεσμένος σε διάφορες νεολαιίστικες εκδηλώσεις, και διαβάζουμε από συνέντευξή του σε αθηναϊκή εφημερίδα στις 20/9/2010: «… Έτσι, οργανωθήκαμε συνδικαλιστικά και πολιτικά, δημιουργώντας το «Συνδικάτο των εργατών του κάμπου». Το 1979, κερδίσαμε τις αυτοδιοικητικές εκλογές με απόλυτη πλειοψηφία, την οποία διατηρούμε μέχρι σήμερα. Με συνελεύσεις αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια άλλη εξουσία, των φτωχών εναντίον των πλουσίων. Αλλά συνειδητοποιήσαμε ότι οι φτωχοί έχουν μικρή δυνατότητα να σταθούν απέναντι σε μια τόσο ισχυρή εξουσία όσο ο καπιταλισμός. Έτσι, κάναμε τη συνέλευση το ισχυρότερο όργανο για να λαμβάνονται όλες οι αποφάσεις και θεωρήσαμε ότι η συμμετοχή του κόσμου είναι το σημαντικότερο πράγμα. Η ισχύς εν τη ενώσει. Σε κάθε συνοικία, οι γείτονες αποφασίζουν τι έργο θα γίνει στη γειτονιά τους. Μέσω ψηφοφορίας αποφασίζεται τι θα γίνει με το δημόσιο χρήμα. Κανένας υπεύθυνος δεν λαμβάνει χρήματα. Όσοι έχουν συνδικαλιστική ή πολιτική δύναμη, πρέπει να ζουν ακριβώς όπως ο υπόλοιπος κόσμος, από τις δουλειές τους. Η ηθική είναι πάρα πολύ σημαντική στην πολιτική…».
Όμως, πέρα από τα λόγια, ας δούμε τι κατάφεραν και πώς οι κάτοικοι της Μαριναλέντα. Διαβάζουμε και πάλι από την ίδια συνέντευξη του δημάρχου: «…Το μεγάλο πρόβλημα ήταν η ανεργία. Σε μία συνέλευση ρωτήσαμε «πώς θα ξεμπερδέψουμε με την ανεργία;». Και καταλήξαμε ότι πρέπει να πάρουμε τη γη. Ποιος είχε τη γη; Ο δούκας του Infantado είχε 170 χιλιάδες στρέμματα! Προσωπικός φίλος του βασιλιά Δον Χουάν Κάρλος. Δώδεκα χρόνια παλεύαμε για τη γη. Γενικές απεργίες, απεργίες πείνας, κόβαμε τους δρόμους, κλείναμε τις γραμμές του τρένου, στάσεις στο αεροδρόμιο της Σεβίλης, πολύωρες πορείες... Η αστυνομία μάς έβαζε φυλακή, μας χτυπούσαν, μας έδιναν πρόστιμα. Οι δικαστές μάς καταδίκαζαν. Αλλά εμείς εξακολουθούσαμε να παλεύουμε. Η επιμονή είναι επαναστατική. Και μετά από πολλά χρόνια πήραμε τη γη. Τώρα, οι εργάτες έχουν 12 χιλιάδες στρέμματα. Η γη είναι εκείνου που τη δουλεύει. Κι αυτό είναι ένα παλιό όνειρο της Ανδαλουσίας σ’ όλη την ιστορία του εργατικού κινήματος. Το συλλογικό μας όνειρο έχει γίνει πραγματικότητα. Επιτέλους, η γη ανήκει στους εργάτες. Αλλά συνειδητοποιήσαμε ότι μόνο με τη γη δεν θα μπορούσαμε να τελειώνουμε με την ανεργία. Και αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε βιομηχανία ελιάς, λαδιού, πιπεριάς, αγκινάρας, σκόρδου. Κι έτσι, με τη γη εκείνου που τη δουλεύει και με τη βιομηχανία εκείνου που τη δουλεύει, δεν έχουμε ανεργία. Δεν μας εκμεταλλεύονται πια οι γαιοκτήμονες. Ο πλούτος που παράγει ο εργάτης επιστρέφει στον ίδιο. Έχουμε αλλάξει τρόπο ζωής 100%. Από κοινωνική τάξη χωρίς ιδιοκτησία γίναμε κοινωνική τάξη με ιδιοκτησία. Όλοι κερδίζουν τον ίδιο μισθό, εργάτες στον αγρό ή στη βιομηχανία και διοικητικό προσωπικό. Όλες οι δουλειές είναι το ίδιο σημαντικές. Κάθε εργαζόμενος κερδίζει 47 ευρώ για 6,5 εργάσιμες ώρες τη μέρα. Ο υπόλοιπος παραγόμενος πλούτος δεν κατανέμεται, αλλά επενδύεται. Και η γη δεν πωλείται γιατί δεν ανήκει σε κανέναν ξεχωριστά. Όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται στις γενικές συνελεύσεις εργατών. Πολιτική δημοκρατία και οικονομική δημοκρατία…».
Ωραία όλα αυτά, θα μπορούσε να πει κάποιος, αλλά με την κοινωνική πολιτική τι έγινε; Διαβάζουμε και πάλι από την ίδια συνέντευξη: «…Στη Μαριναλέντα υπήρχε έλλειψη κατοικιών. Μέχρι και τρεις γενιές ζούσαν σε ένα σπίτι. Αποφασίσαμε να αναπτύξουμε όλο το ιδιόκτητο έδαφος και να το κάνουμε δημόσιο. Όταν οι νέοι θέλουν κατοικία κάνουμε μία λίστα με αιτήσεις κατοικιών και τους δίνουμε το έδαφος που θα χτιστεί δωρεάν. Οι εργάτες είναι δωρεάν, ο αρχιτέκτονας δωρεάν και οι νέοι βάζουν την προσωπική τους δουλειά από την ώρα που ξεκινάει να φτιάχνεται το σπίτι μέχρι την ώρα που θα τελειώσει. 90 τ.μ. σπίτι, 100 τ.μ. αυλής. Και γι’ αυτά τα σπίτια δίνουν 15 ευρώ το μήνα. Στους νηπιακούς σταθμούς, οι γονείς πληρώνουν 12 ευρώ το μήνα. Στην πισίνα, με τρία ευρώ κολυμπάς όλο το χρόνο. Ένα γκρουπ ανθρώπων βοηθάει τους ηλικιωμένους να ζήσουν. Τους πηγαίνουν στο γιατρό, μαγειρεύουν, καθαρίζουν το σπίτι, όλα δωρεάν. Και τον Ιούλιο, κάνουμε ένα αυτοδιοργανωμένο πανηγύρι. Η χαρά είναι δικαίωμα του λαού. Περίπου 300 άτομα ετοιμάζουν το φαγητό κι όλες οι δράσεις είναι δωρεάν. Τέλος, έχουμε το περισσότερο πράσινο ανά κάτοικο σ’ όλη την Ανδαλουσία. Λειτουργούμε ένα μοντέλο κοινωνίας, όπως θα είναι μεθαύριο…».
Για το τι πιστεύουν και τι κατάφεραν, λοιπόν, οι κάτοικοι της Μαριναλέντα, μπορούμε, έχοντας υπόψη και τη συνέντευξη του δημάρχου στον τηλεοπτικό σταθμό ΜΕΓΚΑ (15-9-2010), να συμπληρώσουμε ότι  η καλλιεργούμενη γη, τα εργοστάσια και τα σπίτια ανήκουν στον δήμο («…Η γη δεν ανήκει σε κανένα. Την κληρονομούμε από τους προγόνους μας, την καλλιεργούμε και οφείλουμε να την παραδώσουμε στα παιδιά μας βελτιωμένη», λέει ο δήμαρχος σε άλλη συνέντευξή του σε αθηναϊκή εφημερίδα στις 19-9-10). Η κατοικία, όπως εξάλλου η Υγεία και η Παιδεία, είναι δικαίωμα και όχι εμπόρευμα ή επιχείρηση. Όλοι ανεξαιρέτως οι εργαζόμενοι, για 6,5 ώρες την ημέρα, παίρνουν περίπου 1200 ευρώ το μήνα είτε εργάζονται στα χωράφια είτε στα εργοστάσια είτε στις υπηρεσίες. Τον ίδιο μισθό με τον ανειδίκευτο εργάτη παίρνουν ακόμη και ο διευθυντής και ο δήμαρχος («…δεν υπάρχει ελευθερία χωρίς οικονομική δημοκρατία, δηλαδή ισότητα.», όπως λέει ο δήμαρχος). Σχολεία, παιδικοί σταθμοί, γήπεδα και ιατρεία είναι του δήμου. Δεν υπάρχουν αστυνομία, δικαστήρια και κρατητήρια γιατί, βεβαίως, η εγκληματικότητα είναι μηδενική. Υπάρχει μόνο ένας αιρετός λαϊκός δικαστής για να αντιμετωπίζει παραβατικές συμπεριφορές, χωρίς όμως ποινές, καθώς επίσης και τις προσωπικές διαφορές με νουθεσίες. Μοναδικό κέντρο αποφάσεων για όλα είναι οι γενικές συνελεύσεις, τακτικές και έκτακτες. Περισσότερα για τη Μαριναλέντα μπορεί, όποιος το επιθυμεί, να βρει στο δικτυακό τόπο του χωριού  www.marinaleda.com  ή και με μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο.
Οι κάτοικοι, λοιπόν, της Μαριναλέντα, με δυο λόγια, κατάφεραν με αγώνες πάρουν την κατάσταση στα ίδια τους τα χέρια και να ζουν με αξιοπρέπεια, ισότητα, αλληλεγγύη. Τι γίνεται όμως εδώ, σε μας; Στη χώρα και στον τόπο μας το τοπίο, μέσα στο οποίο θα γίνουν τις επόμενες ημέρες οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του σχεδίου ‘‘Καλλικράτης’’, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι εφιαλτικό για τη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού. Από τη μια μειώσεις και περικοπές στους μισθούς και στις συντάξεις, φτώχεια, ακρίβεια, υποαπασχόληση,  εργασιακές σχέσεις-λάστιχο, απολύσεις και ανεργία για τους εργαζόμενους, κ.λπ., κι από την άλλη πάνω από 50 δις στις τράπεζες, φορο-αμνηστία  και φορο-ελαφρύνσεις στους μεγαλοεπιχειρηματίες, φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή (για τουλάχιστον 1 από τους 3 επιχειρηματίες, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα και τις εκθέσεις των αρμόδιων ελεγκτικών σωμάτων), ξεπούλημα fast track δημόσιου πλούτου και περιουσίας, λεηλασία και καταστροφή του περιβάλλοντος στο όνομα της, πράσινης ή μη, ανάπτυξης, πολιτικο-οικονομικά σκάνδαλα, καταπάτηση του Συντάγματος, κ.λπ. Σε ό,τι αφορά δε την, πρωταθλήτρια στη διαφθορά (σύμφωνα με την έκθεση, για το 2009, του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρου Ρακιντζή), τοπική αυτοδιοίκηση, ό,τι δεν κατάφερε ο ‘‘Καποδίστριας’’ – με την εξαφάνιση των μικρών κοινοτήτων, με τη χαμηλή απορροφητικότητα κονδυλίων, κυρίως, για την προστασία του περιβάλλοντος, την υγεία, την κοινωνική προστασία και τη γεωργία, αλλά περιέργως με τη μεγάλη κινητικότητα για τα μεγάλης οικονομικής κλίμακας έργα (γιατί άραγε;) - θα το αποτελειώσει ο ‘‘Καλλικράτης’’. Διαβάζουμε από το κείμενο εισήγησης του ‘‘Καλλικράτη’’ στη Βουλή: «…ήταν απόφασή μας, η νέα διοικητική διάρθρωση της χώρας να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του Προγράμματος Σταθερότητας, Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης, που έχουμε καταθέσει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Ισχύει, με άλλα λόγια, αυτό που λένε πολλοί, ότι, δηλαδή, ο ‘‘Καλλικράτης’’ θα υπηρετήσει το μνημόνιο (και τα επόμενα που έρχονται) της κυβέρνησης-Δ.Ν.Τ.-Ε.Ε. και όσων το στηρίζουν, δημιουργώντας ουσιαστικά χρεοκοπημένους δήμους ως αποκεντρωμένες κρατικές διοικήσεις, με αυξημένες αρμοδιότητες, αλλά χωρίς τους αναγκαίους πόρους, που θα αναγκαστούν να τους βρουν φορολογώντας τους δημότες και απευθυνόμενοι στην αγορά και τους μεγαλοεπιχειρηματίες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ανεξαρτησία και τη βιωσιμότητα τους. Δήμους χωρίς την πραγματική λαϊκή συμμετοχή και κατά συνέπεια χωρίς ουσιαστικό κοινωνικό έλεγχο. Και, βεβαίως, έχουμε και τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας, που φέρουν την κύρια ευθύνη για το χάλι της χώρας, να μας προτείνουν και να στηρίζουν για τις προσεχείς εκλογές «ανεξάρτητους» υποψηφίους δημάρχους και περιφερειάρχες που φιλοδοξούν να υπηρετήσουν με επιτυχία αυτό το σύστημα για να «σώσουν» τις πόλεις και τα χωριά μας. Και τι δεν βλέπουμε αυτές τις προεκλογικές ημέρες στον αγώνα των υποψηφίων για την εξουσία: πρώην ιδεολογικούς αντιπάλους που συνασπίζονται για το «καλό» του τόπου, υποψηφίους καταδικασμένους από τη Δικαιοσύνη, τις γνωστές σε όλους μεγάλες προεκλογικές υποσχέσεις για την επίλυση των προβλημάτων που παραδόξως τα περισσότερα από αυτά διαιωνίζονται, έργα που γίνονται «τυχαίως» παραμονές εκλογών κ.λπ. Όλα αυτά, όμως, γεμίζουν με οργή και απογοήτευση τους πολίτες που συχνά ακούμε να λένε «όλοι τους ίδιοι είναι…» ή «δεν αλλάζει τίποτα…».
Είναι σίγουρο, όμως, ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε την κατεύθυνση των πραγμάτων; Ότι θα συνεχίσουν να παίρνονται οι αποφάσεις για εμάς αλλά χωρίς εμάς; Ότι η μόνη λύση που έχουμε είναι να προσπαθήσουμε να την «κουτσοβολέψουμε»; Ότι μόνο τον εαυτό μας και τις ατομικές λύσεις θα πρέπει να κοιτάξουμε και καθόλου την αλλαγή της κοινωνίας μέσα στην οποία ζούμε; Τις απαντήσεις σ’ αυτά αλλά και σε πολλά άλλα ερωτήματα είναι φανερό ότι τις δίνουν, κατά την ταπεινή μου γνώμη, οι κάτοικοι της Μαριναλέντα. Αυτοί μας δίνουν το παράδειγμα ότι, αν πραγματικά θέλουμε και το αποφασίσουμε, μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα, να ανατρέψουμε την τωρινή κατάσταση. Με συνεχείς αγώνες και συλλογικά να απαιτήσουμε οι αποφάσεις, για τις ζωές τις δικές μας και των παιδιών μας, να παίρνονται από εμάς τους ίδιους, στηριγμένοι, βεβαίως, στις αρχές της ελευθερίας, της ισότητας, της αδελφοσύνης και της αλληλεγγύης. Από τη δημοκρατία που γεννήθηκε στην αρχαία Αθήνα, μέχρι τις αυτοδιοικητικές δομές στα βουνά της Ελεύθερης Ελλάδας κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής και από τα αυτοδιαχειριζόμενα από τους ίδιους τους εργαζόμενους εργοστάσια τα τελευταία χρόνια της κρίσης στην Αργεντινή, μέχρι τις αυτόνομες κοινότητες των ιθαγενών της Τσιάπας στο νότιο Μεξικό και τη Μαριναλέντα, παραδείγματα άμεσης και αδιαμεσολάβητης δημοκρατίας υπάρχουν πολλά. Ακόμα και στον τόπο μας θα μπορούσαμε να πούμε, κατά κάποιο τρόπο, ότι έχουμε παραδείγματα, όπως το συνεταιριστικό σούπερ μάρκετ των εργαζομένων του Νεωρίου ή ο συνεταιρισμός των γυναικών της Άνω Σύρου «Το Καστρί». Και βεβαίως, οι μεγάλοι φιλόσοφοι, όπως ο Έλληνας φιλόσοφος του 20ού  αιώνα, Κορνήλιος Καστοριάδης, έχουν πολλά και αυτοί να μας διδάξουν με το έργο τους για την αυτοοργάνωση, την αυτοδιαχείριση και τις διαδικασίες της άμεσης δημοκρατίας.
Σε εμάς τους πολίτες, τους εργαζόμενους απομένει να το αποφασίσουμε και να δράσουμε για να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας, όπως μας δείχνουν οι κάτοικοι της Μαριναλέντα. Και δεν αρκεί ο αγώνας να είναι για την ψηφοφορία στις εκλογές κάθε τέσσερα ή πέντε χρόνια αλλά θα πρέπει να είναι καθημερινός, με στόχο όχι μόνο την αλλαγή της τωρινής τραγικής κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε και την ανατροπή του υπάρχοντος συστήματος που μας εξοντώνει, αλλά και για «έναν άλλο κόσμο που είναι εφικτός», όπως λένε κάποιοι.
Η Μαριναλέντα, λοιπόν, το χωριό της ουτοπίας που έγινε πραγματικότητα, μας δείχνει το δρόμο. Θα τον ακολουθήσουμε;  

ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν από δημοσιεύματα των εφημερίδων ΤΑ ΝΕΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Η ΑΥΓΗ, ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ και του τοπικού Τύπου της Σύρου.    

Σύρος, Οκτώβρης 2010.

Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2010

Ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα… εν-δύο, εν-δυο!

Κάθε χρόνο στις 28 Οκτωβρίου και στις 25 Μαρτίου οι μαθητές καλούνται να βάλουν την καλή τους στολή και να μάθουν κάτω από λάβαρα, σημαίες και τυμπανοκρουσίες να βαδίζουν κουνώντας ταυτόχρονα αριστερό –δεξί πόδι και χέρι.

Ποιος τις καθιέρωσε;

Έχει γραφτεί ήδη πολλές φορές ότι οι μαθητικές παρελάσεις στην Ελλάδα καθιερώθηκαν από το δικτάτορα Ι. Μεταξά που κι αυτός με τη σειρά του τις «δανείστηκε» από τη ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ και τη φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι. Πουθενά στην ΕΕ δε γίνονται πλέον μαθητικές παρελάσεις εκτός από Ελλάδα και Κύπρο!

Ποιους στόχους εξυπηρετούν;

Στην ουσία απολύτως κανένα. Αντίθετα, χάνονται άδικα ώρες μαθημάτων τρέχοντας αργότερα να καλύψουν τη χαμένη ύλη, καταργούν 2 από τις σχολικές αργίες που έχουν οι μαθητές για περαιτέρω ξεκούραση ή/και διάβασμα.
Και να μάθαινε στο τέλος κανείς τι έγινε εκείνες τις μέρες; Αντί για ιστορική προσέγγιση των ζητημάτων, οι μαθητές τρώνε τον ήλιο και την ορθοστασία στα σχολικά γήπεδα κάνοντας πρόβες βηματισμού. Και καθόλου πρωτότυπο δεν είναι πλέον να βλέπει κανείς στις εφημερίδες ότι οι μαθητές μπέρδεψαν τις επετείους και λένε για τους Τούρκους που πήγαν να μπουν με τα τανκς στο Πολυτεχνείο κι άλλα μαργαριτάρια. Είναι αμφίβολο πάντως αν είναι των μαθητών το φταίξιμο, αφού πιο πολύ κουρδίζουμε ρομπότ εκείνες τις μέρες παρά διδάσκουμε ιστορία.

Ή μήπως έχουν στόχους;

Οι μαθητικές παρελάσεις, ως καθαρά μιλιταριστικές εκδηλώσεις, καλλιεργούν στη νέα γενιά την ψυχολογία της μαζικής πειθαρχίας. Η πανομοιότυπη ωσάν «στρατευμένη μαθητιώσα νεολαία» υποχρεούται να δείξει την υποταγή και σεβασμό της στην πολιτική και εκκλησιαστική εξουσία με το να στρίβουν το κεφάλι τους και να χαιρετούν, κι αυτοί να τους καμαρώνουν.
Δημιουργούν διακρίσεις αφού οι ψηλοί μπαίνουν μπροστά, οι κοντοί πίσω, οι αριστούχοι στο άγημα και οι υπόλοιποι παρακάτω.
Το γνωστό παράδειγμα του αριστούχου Αλβανού μαθητή στην Ελλάδα Οδυσσέα Τσενάι δείχνει και πώς οι μαθητικές παρελάσεις μπορούν να αποτελέσουν μια πολύ καλή αφορμή για τους ρατσιστές, εθνικιστές και φασίστες για την προπαγάνδα τους.
Πώς λοιπόν όλα αυτά συμβάλλουν στη διαμόρφωση ελεύθερων και ανεξάρτητων συνειδήσεων που είναι στόχος της εκπαίδευσης; Πόσο κοντά στην παιδική ψυχή είναι τέτοιου είδους στρατοκρατικές εκδηλώσεις;

Τι μπορούμε να κάνουμε;
Στα σχολεία υπάρχουν άλλοι αποτελεσματικοί τρόποι για να καλλιεργηθεί η ιστορική μνήμη και να βοηθηθούν οι μαθητές να εμβαθύνουν στην ανάλυση και στο νόημα των ιστορικών γεγονότων. Με θεατρικές, μουσικές και χορευτικές εκδηλώσεις, συζήτηση με ανθρώπους που έζησαν τα γεγονότα, αξιοποίηση διαφόρων πηγών μπορούν να μεταδοθούν τα μηνύματα της ελευθερίας και της ειρήνης.
Να παλέψουμε μαθητές και εκπαιδευτικοι ενωμένοι για:
  • Κατάργηση των μαθητικών παρελάσεων – κατάλοιπο ολοκληρωτικών καθεστώτων.
  • Βιβλία απαλλαγμένα από τον εθνικισμό και τη θρησκοληψία.
  • Δημοκρατικό σχολείο, χώρο σεβασμού της διαφορετικότητας και ελεύθερης διακίνησης ιδεών – θρησκευτικών και πολιτικών.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΙΣ ΠΑΡΕΛΑΣΕΙΣ

«Δεν θα πάρω νέα μέτρα»!

Γράφει η Ρόζα

Αν ο λαός στις εκλογές που έρχονται δε βροντοφωνάξει «ως εδώ», ο Παπανδρέου έχει ήδη αποφασίσει για το 2011 να επιβάλει νέα μέτρα σχεδόν διπλάσιας (!) επιβάρυνσης για το λαό από όσα πήρε το 2010!
Αν με τα μέτρα της φετινής χρονιάς ο λαός γονάτισε, με τα μέτρα που είναι δρομολογημένα για το 2011, ο λαός οδηγείται σε πλήρη εξανδραποδισμό!
Τα παραπάνω δεν είναι ισχυρισμοί. Δεν είναι εκτιμήσεις. Δεν είναι πρόβλεψη. Είναι μια προαποφασισμένη βαρβαρότητα, στην οποία έχουν προσδώσει ισχύ νόμου!
Ο Παπανδρέου ψεύδεται πως «δεν θα πάρει νέα μέτρα», ενώ ξέρει πολύ καλά τι έχει υπογράψει, τι έχει ψηφίσει, τι έχει αποφασίσει στο μνημόνιο! Ξέρει πολύ καλά τι λέει ο νόμος 3845, με τον οποίο πέρασε το μνημόνιο από τη Βουλή.
Ρίξτε μια ματιά, λοιπόν, στο μνημόνιο. Δείτε το ΦΕΚ όπου και δημοσιεύτηκε.
Εμείς θα περιοριστούμε στη δημοσίευση ενός και μόνο στοιχείου, του πίνακα που δημοσιεύεται στη σελίδα 1350 του ΦΕΚ 65/2010, πίνακας ο οποίος περιλαμβάνεται στο νόμο 3845 (πρόκειται για το μνημόνιο).
Ο πίνακας που συνοδεύει το μνημόνιο αφορά στα νέα μέτρα που, ήδη, έχει ληφθεί η απόφαση να επιβληθούν μέσα στο 2011.
Τι προκύπτει: Για τη χρονιά που υποτίθεται ότι «δεν θα παρθούν νέα μέτρα» (!), για το 2011, τα νέα μέτρα που περιλαμβάνει το μνημόνιο ανέρχονται σε 9,65 δισεκατομμύρια ευρώ!
Δεδομένου ότι μέσα στο 2010 τα μέτρα που λήφθηκαν μέσω του μνημονίου ήταν ύψους 5,8 δισ. ευρώ, προκύπτει ότι για το 2011 - χρονιά που «δεν θα παρθούν νέα μέτρα» (!) - έχουν προαποφασιστεί αντιλαϊκά μέτρα πολλαπλάσιας έκτασης και έντασης!
Από τα νέα μέτρα ύψους 9,65 δισ. ευρώ που έχουν αποφασιστεί (με νόμο) για το 2011, με εξαίρεση τα 600 εκατομμύρια που αφορούν σε έκτακτη εισφορά στις κερδοφόρες επιχειρήσεις (και που θα τους επιστραφούν πολλαπλά μέσω της μείωσης των φορολογικών συντελεστών, των επιχορηγήσεων, των επιδοτήσεων κ.λπ.), όλα τα υπόλοιπα (μειώσεις μισθών, συντάξεων, δώρων, ΦΠΑ, τέλη, τεκμήρια, αντικειμενικές αξίες, «Καλλικράτης» κ.λπ.) πέφτουν πάνω στις λαϊκές πλάτες!
Αλλά το ψεύδος - με στόχο την εξαπάτηση των ψηφοφόρων - δεν σταματά εδώ. Πέρα από όσα νέα βάρη περιλαμβάνονται στο μνημόνιο για το 2011, έχει ήδη καθοριστεί ότι για το 2012, 2013, 2014 (ναι, και το 2014, δηλαδή ένα χρόνο μετά τη «λήξη» του μνημονίου!), τα επιπλέον μέτρα που έχουν προαποφασιστεί ανέρχονται, αθροιστικά, στα 16,1 δισεκατομμύρια ευρώ!
Μάλιστα, οι «δεν θα πάρουμε νέα μέτρα» είναι τόσο θρασύτατοι ψεύτες, που από αυτά τα 16,1 δισ. ευρώ των ετών 2012 - 2014, τα περίπου 11 δισ. ευρώ, ενώ έχουν προαποφασίσει και έχουν εγγράψει στο μνημόνιο ότι θα τα αφαιμάξουν από τα λαϊκά στρώματα, εντούτοις δε γνωρίζουν (ή δεν αποκαλύπτουν) ακόμα πώς θα τα βουτήξουν!
Γι' αυτό, δίπλα στα ποσά που έχουν προϋπολογίσει ότι θα «αρπάξουν», έχουν προσθέσει την εξής υποσημείωση: «Μη καθορισμένα μέτρα»!
Δηλαδή, έχουν αποφασίσει ότι θα τα πάρουν, έχουν αποφασίσει πόσα θα πάρουν, όσο για το πώς θα (μας) τα πάρουν, θα μας το πουν τότε!
Κι όμως, ο πρωθυπουργός έφτασε στο σημείο, στην παράσταση που έστησε σε πανεθνικό δίκτυο, να πει και να ξαναπεί: «Δεν θα πάρω νέα μέτρα»!
Αλλά τότε προς τι η διακαναλική; Προς τι τα περί «αδιεξόδου»; Αν η κυβέρνησή του, στο «δεύτερο ημίχρονο» όπως ο ίδιος το έχει ονομάσει, δεν πρόκειται να επιβάλει νέα μέτρα, γιατί τότε να φοβάται μια κοινωνική ένταση που θα φέρει σε «αδιέξοδο» την κυβέρνηση; Τα ψέματα του πρωθυπουργού είναι απίθανα.
Γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ότι αν το «πρώτο ημίχρονο» ήταν για το λαό θύελλα, το «δεύτερο ημίχρονο», αν δεν τους σταματήσουμε, θα είναι τυφώνας και τσουνάμι μαζί!