Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2012

"Η πετρελαϊκή κρίση" στο Αιγαίο και τα αδιέξοδα της ΔΕΗ



Πρόταση της Greenpeace για να βγούμε από τα πετρελαϊκά αδιέξοδα

  Η ΔΕΗ είναι, ως γνωστόν, διαχειρίστρια του δικτύου, αποκλειστικός
προμηθευτής και πρακτικά μοναδικός παραγωγός με συμβατικά καύσιμα στα
νησιά του Αιγαίου. Με τον πολλαπλό αυτό ρόλο, καλείται να αντιμετωπίσει
και τα πολλά και ποικιλόμορφα προβλήματα της ηλεκτροδότησης των νησιών.
Τα προβλήματα αυτά περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
- Πρόβλημα επάρκειας ισχύος σχεδόν σε όλα τα νησιά, δεδομένου μάλιστα
και του υψηλού ρυθμού αύξησης της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια από
χρόνο σε χρόνο (για παράδειγμα, η μέση ετήσια αύξηση στη Λέσβο ήταν 5,7%
την περίοδο 1990-2004, σημαντικά υψηλότερη από την αντίστοιχη αύξηση
στην υπόλοιπη χώρα).
- Εποχιακή ζήτηση λόγω αιχμής της τουριστικής περιόδου κατά την
καλοκαιρινή περίοδο.
- Παλαιότητα των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής που επιβάλει την αντικατάσταση
πολλών αυτόνομων πετρελαϊκών μονάδων στο άμεσο μέλλον. Είναι
χαρακτηριστικό πως ακόμη και σήμερα λειτουργούν μονάδες ηλεκτροπαραγωγής
με ηλικία άνω των 40 ετών και με εξαιρετικά χαμηλή απόδοση. Πολλές από
τις μονάδες αυτές έχουν χαρακτηρισθεί από τη ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή
Ενέργειας) ως "αναξιόπιστες" και "προβληματικές" στη λειτουργία τους.
- Αδύναμα δικτυα μεταφοράς της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας.
- Σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση, αφού για κάθε κιλοβατώρα που
παράγεται στους πετρελαϊκούς σταθμούς εκλύεται στην ατμόσφαιρα περίπου 1
κιλό διοξειδίου του άνθρακα. Oι συνολικές εκπομπές διοξειδίου του
άνθρακα στα νησιά όπου η ΔΕΗ διαθέτει μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, ειναι
περίπου 4 εκατ. τόνοι ετησίως. Επιπλέον, οι σταθμοί αυτοί (συχνά κοντά
σε οικιστικά σύνολα) επιβαρύνουν τοπικά το περιβάλλον με ρύπους και
ενίοτε είναι εξαιρετικά θορυβώδεις.
- Πολύ υψηλό κόστος παραγωγής στα νησιά. Το κόστος παραγωγής για τη ΔΕΗ
στα νησιά είναι υψηλότερο από την τιμή πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας,
με αποτέλεσμα το σύνολο των καταναλωτών της χώρας να επιδοτεί εμμέσως
τις νησιωτικές περιοχές με περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ ετησίως. Όπως
είναι εύλογο, με την άνοδο των τιμών του πετρελαίου, το κόστος αυτό
ανεβαίνει, αφού το κόστος καυσίμου αποτελεί το 50% περίπου του συνολικού
κόστους της κιλοβατώρας
Εξωτερικό κόστος
  Στα παραπάνω κόστη δεν έχουμε υπολογίσει το λεγόμενο εξωτερικό"
κόστος που πληρώνει η κοινωνία ως τίμημα για τη λειτουργία ρυπογόνων
πετρελαϊκών σταθμών και τις συνέπειες που έχει η καύση του πετρελαίου
στην υγεία, το περιβάλλον και το κλίμα του πλανήτη. Σχετική μελέτη του
ΕΜΠ, για την αποτίμηση του κόστους αυτού στην περίπτωση των πετρελαϊκών
σταθμών στα ελληνικά νησιά (στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος
ExternE), αναφέρει πως το «εξωτερικό» αυτό κόστος θα έπρεπε να
επιβαρύνει την τιμή της κιλοβατώρας κατά 4-6,8 λεπτά (0,04-0,068 ­/ΚWh).
Αν μάλιστα οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών αποδειχθούν
δυσμενέστερες των προβλεπόμενων, τα κόστη αυτά φτάνουν στα 0,2 ­/ΚWh. Με
άλλα λόγια, η πραγματική μέση τιμή της κιλοβατώρας στα νησιά θα έπρεπε
να υπολογίζεται περί τα 0,2-0,36 ­/ΚWh, ενώ στις περιόδους αιχμής ειναι
πολύ υψηλότερη, και στα πολύ μικρά νησιά (λαμβάνοντας υπ' όψη τις
πρόσφατες ανατιμήσεις στις τιμές του πετρελαιου) ξεπερνά ακόμη και το 1
­/ΚWh.
  Oι φόβοι για τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών κάθε άλλο παρά
θεωρητικοί είναι, όπως έδειξε και πρόσφατη μελέτη του Εθνικού
Αστεροσκοπείου Αθηνών (Φεβρουάριος 2005), η οποία προβλέπει ως τα τέλη
του αιώνα αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 7-8 βαθμούς στην περιοχή
του Αιγαίου το μήνα Ιούλιο, πολύ πάνω δηλαδή από την αναμενόμενη μέση
αύξηση σε παγκόσμιο επίπεδο.
  Για να αντιμετωπίσει πολλά από τα προαναφερθέντα προβλήματα (κυρίως
αυτό της επάρκειας ισχύος), η ΔΕΗ προγραμματίζει την εγκατάσταση πολλών
νέων πετρελαϊκών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής συνολικής ισχύος αρκετών
δεκάδων μεγαβάτ (ΜW). Η επιλογή αυτή όμως, απλώς παρατείνει τη σημερινή
κατάσταση και δεν λύνει μακροπρόθεσμα τα προβλήματα, ιδίως αυτά που
σχετίζονται με την περιβαλλοντική διάσταση της παραγωγής ενέργειας.
Ανανεώσιμες πηγές
  Ως γνωστόν, η Oδηγία 2001/77/ΕΕ "Για την προαγωγή της ηλεκτρικής
ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές στην εσωτερική αγορά
ηλεκτρικής ενέργειας" προβλέπει για την Ελλάδα ενδεικτικό στόχο κάλυψης
από ανανεώσιμες ενεργειακές πηγές σε ποσοστό της ακαθάριστης κατανάλωσης
ενέργειας κατά το έτος 2010 ίσο με 20,1%. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της
ΕΕ (μαζί με την Πορτογαλία) που εκτιμάται ότι δεν θα πλησιάσει καν αυτό
το στόχο. Κι αυτό γιατί οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) έχουν
κολλήσει σε απίστευτες γραφειοκρατικές ατραπούς που εμπόδισαν μέχρι
σήμερα την απογειωση τους.
  Και η ΔΕΗ όμως δεν έχει υποστήριξει μέχρι σήμερα αυτή την προοπτική.
Είναι χαρακτηριστικό, πως, με εξαίρεση τα μεγάλα υδροηλεκτρικά, οι ΑΠΕ
αποτελούν μόλις το 0,3% της συνολικά εγκατεστημένης ισχύος της ΔΕΗ και
συνεισφέρουν μόλις κατά 0,03% στη συνολική ηλεκτροπαραγωγή της εταιρίας.
Ακόμη και στα προνομιοούχα από άποψη φυσικών πόρων νησιά, η συνεισφορά
των ΑΠΕ ειναι απογοητευτική, όπως καταδεικνύεται και στο διάγραμμα που
ακολουθεί (1,7% στο σύνολο των νησιών).
  Η φτωχή αυτή επίδοση, όχι μόνο δεν βοηθά στην επίτευξη των στόχων που
έχει θέσει η ΕΕ και η χώρα, αλλά αντιθέτως θα οδηγήσει σε οικονομικές
περιπέτειες και την ίδια τη ΔΕΗ, αφού η επίτευξη των στόχων του Κιότο
και η από το 2005 εφαρμογή του κοινοτικού συστήματος εμπορίας εκπομπών,
θα επιφέρει επιπλέον κόστη στη ΔΕΗ. Άλλωστε, η ΔΕΗ είναι ουραγός μεταξύ
των μεγάλων ηλεκτρικών εταιριών της Ευρώπης σε ό,τι αφορά στην
αξιοποίηση των ΑΠΕ. Όλες οι μεγάλες ηλεκτρικές εταιρίες έχουν εδώ και
καιρό μπει δυναμικά στη νέα αγορά που ανοίγεται, με εγκατεστημένα
χιλιάδες μεγαβάτ αιολικών και φιλόδοξα προγράματα προώθησης των ηλιακών
φωτοβολταϊκών συστημάτων.
  Είναι σαφές ότι για να αντιμετωπιστούν μακροπρόθεσμα τα προβλήματα
που αναφέραμε, θα πρέπει να υπάρξει μια θαρραλέα στροφή στη μέχρι σήμερα
πολιτική τόσο της ΔΕΗ όσο και των σρμόδιων υπουργείων. Είνα επίσης σαφές
πως θα πρέπει να ενισχυθούν όλες οι μορφές ΑΠΕ και, ιδίως στην περίπτωση
των νησιών τα υβριδικά συστήματα με πιθανή αποθήκευση της παραγόμενης
ενέργειας σε ταμιευτήρες (αντλησιοταμίευση).

Πηγή: www.greenpeace.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.