Ο Ουναμούνο, η δημοκρατική διακυβέρνηση και τα λογισμικά συστήματα του δήμου

ΚΩΣΤΑΣ ΑΠΕΡΓΗΣ

Ένας σπουδαίος Ισπανός φιλόσοφος, ο Ουναμούνο, πριν 100 χρόνια έγραφε «πως η Δημοκρατία είναι ίσως αναγκαίο κακό όπως ο πόλεμος, όπως ίσως ο ίδιος ο πολιτισμός , όπως ποιός ξέρει η ίδια η ζωή …Το πρώτο καθήκον που αυτή επιβάλλει είναι να ενδιαφερόμαστε για τον τρόπο που διευθύνονται οι δημόσιες υποθέσεις.» «Μισό ,μην μας κουφάνεις,» όπως λένε οι πιτσιρικάδες , θα σκέφτονταν εύλογα κάποιος αναγνώστης : Τι δουλειά έχουν τα «φιλοσοφικά πορίσματα» του Ουναμούνο , με τα «πληροφοριακά συστήματα» του Δήμου Σύρου και τι σχέση έχει «η δημοκρατία» με τα «πακέτα λογισμικού» ; Κι όμως έχει.
Στην Ελλάδα της παγκοσμιοποίησης, η παραδοσιακή πολιτική ατζέντα έχει αλλάξει, νέες μορφές δημόσιας εξουσίας θεσπίζονται.Νέα πεδία, κοινωνικών σχέσεων , πολιτικοποιούνται και γίνονται αντικείμενο θεσμικών ρυθμίσεων , καθώς ανακύπτουν κρίσιμα διλήμματα και πολύπλοκα διακυβεύματα. . Σημειώνεται έτσι μια διεύρυνση των πεδίων της πολιτικής η δημιουργία μιας πολιτικής, που υπερβαίνει τους κλασικούς κρατικούς θεσμούς.Ταυτόχρονα εδώ και δύο περίπου δεκαετίες έχουμε περάσει από παραδοσιακή άσκηση γραφειοκρατικής πολιτικής σε μια περισσότερο πλουραλιστικού δικτυακού τύπου διακυβέρνηση, η οποία εκτείνεται και στην αυτοδιοίκηση. Νέα εργαλεία προστίθενται στην υπηρεσία των θεσμών. και οφείλουμε αν δεν υπάρχουν να τις επινοήσουμε νέες μορφές , ελέγχου ώστε να χαλιναγωγήσουμε τον πανταχού παρόντα ψηφιακό καπιταλισμό .

 Ετεροδιοίκηση

 Η τοιχογραφία των διευρυνόμενων αυτοδιοικητικών αρμοδιοτήτων σε συνάρτηση με τις καταιγιστικές τεχνολογικές εξελίξεις , όπως αυτές που συντελούνται στο πεδίο της κοινωνίας της πληροφορίας, αποτελούν νέα πεδία άσκησης πολιτικής εξουσίας ,με σύνθετες μεθόδους διακυβέρνησης , οι οποίες οφείλουν να υποτάσσονται στον πολιτικό έλεγχο και να υπακούουν στους κανόνες δημοκρατίας.Τα τεχνολογικά επιτεύγματα πρέπει υποβοηθούν την άσκηση του διοικητικού έργου και των αρμοδιοτήτων των αιρετών .Αν οι τελευταίοι δεν διαθέτουν το γνωστικό υπόβαθρο να παρακολουθήσουν τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις εφαρμογές τους στα ζητήματα διοίκησης του κάθε Δήμου , τότε ο δημοκρατικός έλεγχος της εκτελεστικής ατονεί και ανοίγεται πεδίο λαμπρό ασυδοσίας και αυθαιρεσίας.Και έτσι έχουμε να κάνουμε με ένα έλεγχο «ατροφικό». Δηλ. υπερτροφικές εξουσίες από την μια ατροφικός έλεγχος από την άλλη.Δηλ. στην θέση των γνήσιων θεσμών αναπτύσσονται πολιτικά εξαμβλώματα. Ιδίως στη αυτοδιοίκηση , η εκτροπή καταστρέφει την δημοκρατική της αυθεντία.Την καθιστά Ετεροδιοίκηση.
Συνάμα ο κανόνας της δημοκρατίας που θεσπίζει μεν την συναίνεση των παρατάξεων για την λήψη των βέλτιστων αποφάσεων για τους δημότες, αλλά ταυτόχρονα επιβάλλει την άσκηση ελέγχου από την μειοψηφία για την απάλυνση της «τυραννίας» , ισχύει και εδώ. Η μειοψηφία, παντού στα βάθρα της δημοκρατίας, όπως είναι η Αυτοδιοίκηση υπάρχει για να ελέγχει και πρέπει για το σκοπό αυτό, να διαθέτει την γνώση και τις πληροφορίες, ώστε , ο έλεγχος της, να μην είναι δημαγωγικός αλλά ουσιαστικός, αποτελεσματικός και χρήσιμος. Αναλύσαμε πιστεύω με επάρκεια σε λίγες γραμμές , την σχέση της δημοκρατίας, της εξέλιξης των θεσμών και της διεύρυνσης των πεδίων της ,την σημασία που έχουν τα νέα εργαλεία, που προσφέρει η κοινωνία της πληροφορίας και την ανάγκη να τιθασευτεί η δύναμή τους από τον δημοκρατικό έλεγχο, ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται δημοκρατικά και νά ναι προς το συμφέρον των πολιτών.
 Eδώ κολλάει η φράση του Ουναμούνο « …Το πρώτο καθήκον που αυτή επιβάλλει είναι να ενδιαφερόμαστε για τον τρόπο που διευθύνονται οι δημόσιες υποθέσεις.»Αν , λοιπόν η δημοκρατία επιβάλλει στους απλούς πολίτες το ενδιαφέρον για τις δημόσιες υποθέσεις πόσο μάλλον για τους αιρετούς, που ο όρκος που δίνουν τους, τους το επιβάλλει εις διπλούν και ως νόμιμη υποχρέωση.'

Εισαγγελική παραγγελία

 Και ερχόμαστε στο προκείμενο , που είναι η αντικατάσταση του λογισμικού συστήματος οικονομικής και διοικητικής διαχείρισης του Δήμου μας.Το ζήτημα το είχα θέσει , παρεπιπτόντως στο δημοτικό συμβούλιο του Μαΐου του 2013, όπως ακριβώς αναφέρεται στο δημοσίευμα της ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ. Το θέμα επανήλθε, όταν η οικονομική υπηρεσία του Δήμου,κατά την συζήτηση της αναμόρφωσης του προυπολογισμού στο τελευταίο δημοτικό δικαιολόγησε καθυστέρηση της υποβολής των τριμήνων απολογιστικών στοιχείων στην αντικατάσταση του λογισμικού.Εύλογα η κ. Καζαντζάκη ζήτησε και παρέλαβε Εισαγγελική παραγγελία, προκειμένου να της δοθούν όλα τα απαραίτητα έγγραφα που να αποδεικνύουν πόσο απαραίτητη ήταν η αντικατάσταση του λογισμικού, αλλά και ότι άλλο πιθανόν κρύβεται πίσω από τη συγκεκριμένη υπόθεση.
 Ενδιαμέσως μεσολάβησε η ανάρτηση του cyclades24gr, σύμφωνα με την τα επίμαχα σημεία της υπόθεσης ήταν δύο :
1.To ότι το κόστος συντήρησης, του νέου λογιστικού ήταν περίπου διπλάσιο (20.000 ευρώ ετησίως) από το κόστος συντήρησης του προηγούμενου(11.000 ευρώ ετησίως).Δηλ. η ετήσια αύξηση , ήταν τεράστια σε μια στιγμή , που ο Δήμος βρίσκεται σε οξύτατη οικονομική στενότητα .
2.Η εταιρεία που πρόσφερε ως δωρεά το νέο λογισμικό, όφειλε να αποδώσει ΦΠΑ και δεν το έχει αποδώσει, πράγμα, που αν αληθεύει είναι πολύ σοβαρό.Ως προς τα ζητήματα αυτά , το δελτίο τύπου του Δήμου ακολουθεί την οδό του «άλλα λόγια να αγαπιόμαστε»
Ειδικότερα δυστυχώς δεν απαντά ευθέως στα ζητήματα αυτά, ιδίως , στο φλέγον ζήτημα του αν υπάρχει ή όχι φοροδιαφυγή, που συνιστά –αν όντως υπάρχει , που εύχομαι ειλικρινά το αντίθετο- πελώριο ζήτημα , όχι απλά παρέκβασης από την νομιμότητα αλλά ηθικής τάξης .Δεν βρήκα ούτε λέξη διάψευσης και επιμένω ότι αυτό το θέμα θα πρέπει να ξεκαθαριστεί άμεσα.Διαφορετικά δεν είναι άδικο το δημοσίευμα, απεναντίας μόνος του αδικεί τον Δήμο ως θεσμικό φορέα, ο οποίος εκτίθεται , ότι συμπράττει σε μια σύμβαση , όπου υπάρχει , σύμφωνα πάντα με την ανάρτηση του Cyclades24gr θέμα μη καταβολής φόρου (φοροδιαφυγή), έστω και εάν γιαυτό δεν ευθύνεται ως δωρεοδόχος ο Δήμος..
Η επιχειρηματολογία του συντάκτη του Δελτίου, κατά την κρίση μου, στο βαθμό, που εστιάζει στην οικονομική και τεχνική σύγκριση ανάμεσα στα δύο πακέτα,του νέου και του παλιού λογισμικού, είναι ελάχιστα πειστική.Και αυτό γιατί στην ουσία δεν γίνεται σύγκριση μεταξύ των δύο λογισμικών.Πρόκειται, για ένα μονόπλευρο δεκάλογο - καρικατούρα μιας αιτιολογίας, στο πλαίσιο του οποίου αγνοούνται πλήρως οι ενδεχόμενες απόψεις της εταιρείας που είχε εγκαταστήσει το παλαιό λογισμικό.Και διερωτάται κανείς αν ο Δήμος ήθελε μια γενναία αναβάθμιση του λογισμικού γιατί δεν έκανε ένα ανοιχτό διαγωνισμό, όπου θα γίνονταν τεχνική αξιολόγηση των προσφορών και εφόσον κρίνονταν αποδεκτές , ανάλογα με το κριτήριο της ανάθεσης θα επιλέγονταν η προσφορά , είτε αυτή που πρόσφερε την χαμηλότερη τιμή είτε αυτή που θα βαθμολογούνταν με το υψηλότερο γινόμενο.Και βέβαια, ούτε λόγος για το γεγονός ότι , σε αυτήν την περίπτωση θα επιτυγχάνονταν , μεγαλύτερος συναγωνισμός , άρα και ποιοτικότερο και συμφερότερο αποτέλεσμα.

Βοναπάρτικες πρακτικές

Αλλά ας μην πυροβολούμε τον πιανίστα.Τι να σου κάνει ο συντάκτης της επιστολής, όταν πρέπει να απολογηθεί για Βοναπάρτικες πρακτικές, για αποφάσεις , που λαμβάνονται στα τυφλά , χωρίς σχέδιο και δημιουργούν νομοτελειακά φαύλους κύκλους.Δυστυχώς, ερήμην του Δημοτικού Συμβουλίου , επιλέχθηκε νομότυπα σαφώς- αλλά κατά την κρίση μου , όχι κατά τον πλέον συμφέροντα τρόπο για το Δήμο, η απευθείας ανάθεση και μάλιστα ταχύτατα και αιφνιδιαστικά.Πιστεύω , πως δίκαια είχα εκφράσει την αντίθεσή μου ήδη , από τον περασμένο Μάη για την διαδικασία που ακολουθήθηκε, στο Δημοτικό Συμβούλιο.Οι εξελίξεις με δικαιώνουν.
Αλλά , το πιο αξιοπρόσεκτο , είναι ότι ο συντάκτης του δελτίου μέσα στην ανιαρή καυχησιολογία του , δηλώνει ότι : “Xρησιμοποιούμε πλέον μια εταιρεία λογισμικού με ISO 27001 : 2005 σε θέματα «διαχείρισης για την ασφάλεια πληροφοριών» κάτι που εξασφαλίζει το Δήμο από περιπτώσεις κακόβουλης επίθεσης ή υποκλοπής δεδομένων.»Αυτή η απάντηση όμως σίγουρα επιδέχεται διπλή ανάγνωση.Δηλ. θα ρωτούσε κανείς τους φωστήρες του Δήμου, που είναι αρμόδιοι για την τοποθέτηση και την ασφαλή διαχείριση των πληροφορικών συστημάτων του, ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ Ο ΔΗΜΟΣ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΟΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΚΟΒΟΥΛΗΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ Η ΥΠΟΚΛΟΠΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Kι αν ισχύει η ομολογία αυτή ποιος μπορεί να αποκλείσει ότι στο παρελθόν δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Και ποιος θα αναλάβει την ευθύνη για το γεγονός ότι από το 1997, ο Δήμος ήταν ανοχύρωτος σε τέτοιας φύσης ζητήματα ;           Ενήργησε , λοιπόν, ορθά και επιβεβλημένα , στα πλαίσια των καθηκόντων της ως Δημοτικού Συμβούλου, η κ.Καζαντζάκη, με το να ζητήσει την αλληλογραφία μεταξύ της εταιρείας που είχε εγκαταστήσει το προηγούμενο λογιστικό, και των υπηρεσιών του Δήμου.Και όφειλαν, οι αρμόδιοι, να της χορηγήσουν άμεσα όλα τα σχετικά και χωρίς να χρειαστεί η Εισαγγελική Παρέμβαση.Tα όσα έχουν συμβεί από την χορήγηση της παραγγελίας μέχρι σήμερα,είναι θέματα που θα τα χειριστεί η επισπεύδουσα δημοτική σύμβουλος , η οποία είναι ικανή, άξια και εργατική και βεβαίως δεν έχω την πρόθεση να καπηλευθώ την σκληρή και ουσιαστική της προσπάθεια.Το μόνο που δηλώνω είναι ότι θα είμαι αλληλέγγυος στον ωραίο και μαχητικό αγώνα που δίνει .
Κλείνοντας επιτρέψτε μου μια αναγωγή των όσων συμβαίνουν σήμερα στο Δήμο, με την πελώρια ηθική και πολιτική κρίση που μαστίζει τους έλληνες.Το μεγάλο πρόβλημα για την χώρα είναι η απολιτική αντίληψη κάποιων, πολιτικών, αυτοδιοικητικών, δημοσιογραφούντων, παραγόντων και παρατρεχάμενων, που θεωρούν , πως οι μειοψηφίες ειδικά στις μικρές κοινωνίες πρέπει να υπάρχουν για να εκθειάζουν την υπάρχουσα πραγματικότητα καθώς και η κολακεία των ισχυρών.Ιδίως στα Αυτοδιοικητικά του πρώην Δήμου Ερμούπολης ,σε βάθος 25ετίας όσοι από τις παρατάξεις-μειοψηφίας διέθεταν αυτήν αρετή , την επιβραβεύονταν πολιτικά αφού έπαιρναν μεταγραφή την επόμενη τετραετία στο μεγάλο στρατόπεδο της « Δημοκρατικής Ερμούπολης»- προγόνου της σημερινής ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΣΥΡΑΣ- την οποία την προηγουμένη εκλογική αναμέτρηση και κυρίως τον ισόβιο Αρχηγό της «είχαν περάσει γενεές δεκατέσσερις» και δυστυχώς , όχι με όρους πολιτικής αντιπαράθεσης , αλλά καφενειακής σπερμολογίας και άστοχων συκοφαντιών .
Απεναντίας, όσοι ξεκίνησαν με ρομαντικές ιδέες στα σπάργανα αυτής παράταξης τότε που ήταν Αυτοδιοικητικό Κίνημα και όχι καρικατούρα ετερόκλητων, έφαγαν βρώμικο ψωμί, γιατί επέλεξαν την αναζήτηση του δημόσιου συμφέροντος και της αλήθειας μέσα από την δημιουργική κριτική και το γόνιμο στοχασμό, όσο επώδυνος κι αν ήταν αυτός.Ο ιστορικός του μέλλοντος που θα γράψει περιγράφοντας το «κλίμα» και την «ατμόσφαιρα» της Αυτοδιοίκησης τα τελευταία 25 χρόνια, ότι , η σκέψη εξοβελίστηκε για ένα «αδειανό πουκάμισο» μικροπολιτικής εξουσίας, προς δόξα της κολακείας και του εξωραϊσμού της πραγματικότητας.Αλλά , είναι κανόνας, ότι όπου η κριτική σκέψη υποχωρεί, εκεί το δημόσιο συμφέρον υποφέρει και η κοινωνίες παρακμάζουν.Όποιος αναζητά μια εξήγηση για το που οφείλεται ο σημερινός κατήφορος, την έχει έτοιμη.
Να γιατί η Αρχόντισσα του 19 ου αιώνα ακολουθεί φθίνουσα πορεία , που επιταχύνεται και στο λυκαυγές του 21ου ρέπει προς τον επαρχιωτισμό και την οικονομική ασφυξία.΄ Η σιωπή των αμνών δεν είναι ίδιο της Δημοκρατίας αλλά των ολοκληρωτισμών. Η δημοκρατία , αλλά και η Αυτοδιοίκηση θέλει αρετή και τόλμη.Στις εκλογές που έρχονται η νέα γενιά του τόπου ζεματισμένη από τα όσα τράβηξε τα τελευταία χρόνια δεν έχει την πολυτέλεια της αδιαφορίας.Πρέπει να συμμετέχει ενεργά, με γνώμονα την προσδοκία για ένα τολμηρό μέλλον. Ο κόσμος κουράστηκε από την συλλογική επιλογή του ατομικισμού και του στενού συμφέροντος , και αναζητάει νέους ορίζοντες, πλάθει καινούρια όνειρα. Είναι ώρα για το επόμενο κύμα, τους νέους ρομαντικούς ,το κύμα της ανατροπής.Η προσπάθεια και η συμμετοχή αξίζει . Ελπίζω πως αυτή την φορά δεν θα διαψευστώ . Προσωπικά πολλές φορές επέλεξα συνειδητά, στις τελευταίες αυτοδιοικητικές μάχες νάμαι με τους ηττημένους,ακριβώς γιατί σε κάθε απόφασή μου αναμετριέμαι με την συνείδησή μου και εκείνη μου επιβάλλει το στρατόπεδο που θα διαλέξω και όχι η προοπτική της νίκης.Αλλά εδώ έχω μια διαφορά με τον Ουναμούνο .Εκείνος είχε αποφανθεί κάποτε «η συνείδηση είναι αρρώστια».Εγώ πιστεύω ότι «η συνείδηση είναι υγεία».

Έγραφα ΜΕΓΑΣ ΓΥΑΛΟΣ .31/8/2013.