Τριήμερη αναστολή λειτουργίας Πανεπιστημίου Αιγαίου (21-23/11)

Η Πρυτανική Αρχή Πανεπιστημίου Αιγαίου ως προς (i) τις διατάξεις της υποπαραγράφου Ζ.4. («Κατάργηση Ειδικοτήτων και Οργανικών Θέσεων») της παραγράφου Ζ («Ρυθμίσεις θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης»), του πρώτου άρθρου του ν.4093/2012 «Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016 – Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής του Ν. 4046/2012 και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016» (ΦΕΚ 222/12-11-2012, τ.Α’), που αφορά τους υπαλλήλους με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ) φορέων του δημοσίου, ΝΠΔΔ και ΟΤΑ, (ii) την  ΔΙΠΙΔΔ/οικ.26188/12-11-2012 εγκύκλιο του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, και (iii) την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου ΦΕΚ 229/19.11.2012, Κεφάλαιο Γ, Άρθρο 5, δηλώνει τα ακόλουθα:

(I) Ως προς τις συνέπειες στα ΑΕΙ και ιδιαίτερα στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Το Σύνταγμα της Ελλάδας κατοχυρώνει το αυτοδιοίκητο των Ελληνικών Δημόσιων Πανεπιστημίων. Επομένως, το γεγονός ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό δεν μπορεί να αιτιολογήσει την κατάργηση της λειτουργίας του αυτοδιοίκητου αυτών. Οι διοικήσεις των ΑΕΙ οφείλουν να έχουν λόγο για τις όποιες προσλήψεις ή απολύσεις προσωπικού στα Ιδρύματα, και οι όποιες επιλογές πρέπει να βασίζονται σε κριτήρια που αξιολογούν την βιωσιμότητα και την ομαλή λειτουργία των Ιδρυμάτων και όχι σε τυφλά οριζόντια κριτήρια. Τα οριζόντια κριτήρια που τέθηκαν στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν έλαβαν καθόλου υπόψη τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και τις συνθήκες του κάθε ΑΕΙ, κάτι που οδήγησε στο πλέον παράλογο αποτέλεσμα να επιβάλλονται καταργήσεις προσωπικού όχι από τα καλύτερα στελεχωμένα ιδρύματα αλλά από τα πλέον υποστελεχωμένα!    

Η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, πέραν της τεράστιας σημασίας που έχει για την Παιδεία και την ανάπτυξη της χώρας, θα έπρεπε να εξαιρείται από μια τέτοια οριζόντια παρέμβαση και λόγω των πολλών ιδιαιτεροτήτων της, σε σχέση με τους φορείς του Δημοσίου ή των ΟΤΑ. Είναι δε απορίας άξιον γιατί το αρμόδιο Υπουργείο Παιδείας δεν έχει ζητήσει την εξαίρεσή της, την στιγμή μάλιστα που ανακοινώνει ότι επίκειται η άμεση «αναδιοργάνωση και ο εξορθολογισμός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μέσα από το σχέδιο ΑΘΗΝΑ», το οποίο «με αυστηρά αντικειμενικά κριτήρια αποσκοπεί να επιφέρει σημαντικές τομές».  Γιατί δεν εντάσσονται οι όποιες δυνατές μετακινήσεις προσωπικού μέσα σε ενιαίο ορθολογικό πλαίσιο με αντικειμενικά κριτήρια, αλλά επιχειρείται η επιβολή τους, ελάχιστο χρόνο πριν και χωρίς κριτήρια; Τι μπορεί να εξυπηρετεί μια τέτοια πρακτική; 

Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, εκτός από την σημαντική προσφορά του στην έρευνα και εκπαίδευση  αποτελεί και σημαντικό φορέα και για την ανάπτυξη του Αιγαίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο για την υποστήριξη των ερευνητικών του δραστηριοτήτων προσφέρει εργασία σε επιστήμονες (πάνω από 1000 συμβάσεις έργου το έτος) συμβάλλοντας ενεργά στην απασχόληση και στην προσέλκυση νέων σε μια νησιωτική Περιφέρεια. Παράλληλα συμβάλει ουσιαστικά και άμεσα στην εκπαίδευση, στην επιμόρφωση, στην μεταφορά τεχνογνωσίας και στην επιστημονική υποστήριξη της κοινωνίας του Αιγαίου Πελάγους. Η απώλεια του ή η σημαντική του απορρύθμιση ή συρρίκνωση θα αποτελέσει σοβαρό πλήγμα στην κοινωνική συνοχή και την ανάπτυξη μιας ευαίσθητης περιοχής.

Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου όχι μόνο δεν έχει πλεονάζον προσωπικό, αλλά λειτουργεί, εδώ και αρκετά χρόνια, με διαρκή και υπερβολικό φόρτο εργασίας των διοικητικών του υπαλλήλων. Συνολικά εργάζονται λιγότεροι από 290 διοικητικοί υπάλληλοι υποστηρίζοντας σε καθημερινή βάση πάνω από 14.000 άτομα (μέλη ΔΕΠ, ΕΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ, προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, υποψήφιους διδάκτορες, επισκέπτες από άλλα Πανεπιστήμια, ερευνητές, εργαζομένους με σύμβαση, βοηθητικό προσωπικό). Το διοικητικό του προσωπικό συνίσταται κατά 72 % από ΙΔΑΧ, και όλο το αντίστοιχο προσωπικό έχει προσληφθεί με διαδικασίες επιλογής που περιβάλλονται με αυξημένες εγγυήσεις διαφάνειας και αξιοκρατίας, υπό την εποπτεία και πιστοποίηση του συνταγματικά κατοχυρωμένου Α.Σ.Ε.Π..

Ταυτόχρονα, η Πανεπιστημιακή μας Κοινότητα αναμένει κατά την τελευταία τριετία τον διορισμό 28 διοικητικών υπαλλήλων (προκηρύξεις του 2009), που είχαν επιλεγεί με εξετάσεις μέσω ΑΣΕΠ, προκειμένου αφενός να επανέλθει σε ανθρώπινους ρυθμούς ο καθημερινός φόρτος εργασίας, και αφετέρου να στελεχωθούν άλλες απαραίτητες για ένα ΑΕΙ δομές και δραστηριότητες, που αυτή τη στιγμή είναι αδύνατον να υλοποιηθούν. Για την μερική δε κάλυψη των αναγκών αυτών το Πανεπιστήμιό μας αναγκάζεται να διαθέτει δικούς του πόρους (που θα έπρεπε κανονικά να διατίθενται για ανάγκες υποστήριξης φοιτητών, έρευνας, ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων), προκειμένου να αμειφθούν με συμβάσεις έργου περίπου 20 εξωτερικοί συνεργάτες.

Αντί λοιπόν για τον αναμενόμενο διορισμό πρόσθετου προσωπικού, το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης φαίνεται να διακινεί τις τελευταίες ημέρες άτυπες λίστες και αριθμούς, όπου σύμφωνα με τουλάχιστον περίεργες ερμηνείες του νόμου, επιχειρεί να συνάγει ότι τα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων, Αιγαίου, Πάντειο και Αριστοτέλειο, εμπίπτουν στις απολύσεις προσωπικού, ενώ ο επιθυμητός προς απόλυση αριθμός σύμφωνα με το εν λόγω Υπουργείο, για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου είναι ο ατεκμηρίωτος αριθμός 37 !

Χρειάζεται να γίνει απολύτως σαφές ότι η κάλυψη της ενδεχόμενης απώλειας 37 υπαλλήλων, που αποτελούν το 13% του συνολικού διοικητικού προσωπικού, είναι απολύτως αδύνατη όχι μόνο λόγω του μεγάλου αριθμού, αλλά και λόγω της κατανομής του πολυνησιωτικού Πανεπιστημίου Αιγαίου. Ειρήσθω εν παρόδω, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, έχει σημαντικά λιγότερο προσωπικό από άλλα αντίστοιχου μεγέθους μονοεδρικά Πανεπιστήμια, λόγω του ότι το Υπουργείο Παιδείας αμέλησε κατά την τελευταία δεκαετία να πληρώσει έγκαιρα τις κενές οργανικές θέσεις, με αποτέλεσμα να μην έχουν γίνει διορισμοί διοικητικού προσωπικού από το 2004, ενώ αντίθετα το Πανεπιστήμιο κατά την ίδια περίοδο παρουσίασε ευρεία ανάπτυξη ποικίλων ακαδημαϊκών, ερευνητικών και αναπτυξιακών δραστηριοτήτων.

Ο κίνδυνος απώλειας 37 εξαιρετικών διοικητικών υπαλλήλων ΙΔΑΧ, είναι δεδομένο ότι θα καταστρέψει ζωτικές και στοιχειώδεις λειτουργίες του Πανεπιστημίου Αιγαίου, οδηγώντας σε: αδυναμία παροχής γραμματειακής υποστήριξης σε φοιτητές,  απονομής πτυχίων προπτυχιακών φοιτητών ή διπλωμάτων μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών, χρήσης τεχνολογικών συστημάτων, οικονομικής και τεχνικής υποστήριξης, οικονομικής διαχείρισης ερευνητικών προγραμμάτων και πόρων που εισέρχονται από την Ευρωπαϊκή κοινότητα, διαχείρισης των αμοιβών πλέον των εξωτερικών επιστημονικών συνεργατών που υποστηρίζουν προγράμματα και μελέτες κλπ.

Παράλληλα και ανεξαρτήτως του αριθμού των προς απόλυση υπαλλήλων, είναι σοβαρότατη η ίδια η ανθρωπιστική διάσταση του κινδύνου απώλειας του δικαιώματος σε εργασία για εργαζόμενους που έχουν στηρίξει για μια δεκαετία τουλάχιστον το έργο των Πανεπιστημίων, πολύ πέραν των ωρών εργασία τους και άνευ υπερωριακών αμοιβών (λόγω μνημονίου, υπερωρίες λαμβάνουν πρακτικά μόνο οι αποσπασμένοι υπάλληλοι βουλευτικών γραφείων). Ενδεχόμενη δε εφαρμογή τέτοιων απολύσεων θα οδηγούσε σε κατάφωρη αδικία μεταξύ ομάδων διοικητικών υπαλλήλων με παρόμοια ουσιαστικά και τυπικά προσόντα.

(II) Ως προς την κοινοβουλευτική διαδικασία και τις μετέπειτα εγκυκλίους, οδηγίες και πράξεις νομοθετικού περιεχομένου:

1. Η εν λόγω διάταξη του Ν.4046/2012 είναι προδήλως αντισυνταγματική, κατά παράβαση κάθε έννοιας δικαιοκρατικής αρχής, θεμελιωδών δικαιωμάτων των εργαζομένων και ασφάλειας δικαίου. Ας σημειωθεί ότι ο νόμος αυτός ψηφίστηκε με κατεπείγουσα διαδικασία, όπου οι βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου οδηγήθηκαν να αποδεχθούν συνολικά όλο το περιεχόμενο του νόμου, δίχως να τους επιτραπεί η απαιτούμενη ουσιαστική συζήτηση σε επιμέρους άρθρα και διατάξεις.
2. Εκδόθηκε ειδική ερμηνευτική εγκύκλιος, την ίδια ημέρα με την δημοσίευση του νόμου στην εφημερίδα της κυβέρνησης.
3. Τέσσερις ημέρες μετά εμφανίστηκαν οδηγίες στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, που έδιναν παραπλανητικές οδηγίες για τα στοιχεία που ζητούνται να δηλωθούν, οι οποίες ουδεμία σχέση έχουν με το περιεχόμενο του νόμου (επιχειρούν να προσθέσουν τους υπαλλήλους με τους δημόσιους λειτουργούς σε ανομοιογενή σύνολα, κατά παράβαση άρθρων του Συντάγματος: 103, 16/§ 5, 88, αλλά και σειράς νόμων, προκειμένου να υπαχθούν και τα Πανεπιστήμια στην συγκεκριμένη διάταξη που οδηγεί σε απώλεια προσωπικού).
4. Ακολούθησε πράξη νομοθετικού περιεχομένου, που πέρα από το γεγονός ότι κάθε τέτοια πράξη ακυρώνει τη λειτουργία του Κοινοβουλίου, στη συγκεκριμένη περίπτωση επιχειρεί να εισάγει νεολογισμούς όπως «υπάλληλοι όλων των εκπαιδευτικών κατηγοριών» (κάτι που δεν επιδέχεται άλλης ερμηνείας παρά όλους τους υπαλλήλους ΔΕ, ΥΕ, ΠΕ, ΤΕ).

Τέτοιου είδους ‘πρακτικές’ πλήττουν καταρχάς την Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, αλλά και την εμπιστοσύνη των πολιτών στις κυβερνήσεις και το κράτος. Δεικνύουν ότι πρωταρχικός στόχος της Κυβέρνησης αλλά και ιδιαίτερα του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, είναι να συμπληρωθεί με κάθε τρόπο ο ‘μαγικός’ αριθμός των 2.000 ατόμων που θα οδηγηθούν σε απόλυση πριν τη λήξη του τρέχοντος έτους, αδιαφορώντας πλήρως για τις συνέπειες στους συγκεκριμένους ανθρώπους, στο άμεσο κοινωνικό /εργασιακό τους περιβάλλον καθώς και στους φορείς τους οποίους  υπηρετούν. Είναι δε περιττό να σχολιάσουμε ότι πρόκειται όντως για απολύσεις και όχι για ‘διαθεσιμότητα’, με ενδεχόμενο ‘μετάταξης’.

Συνεπεία των ανωτέρω:

• Καλούμε τον Υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης να μελετήσει τις επιπτώσεις που επιφέρουν στα ΑΕΙ οι διατάξεις του νόμου περί προσωπικού ΙΔΑΧ. Κάνουμε έκκληση να μην επιμείνει προς την ίδια κατεύθυνση, όπου με μια μη σύννομη ερμηνεία νόμων, οδηγεί σε τυφλή εκτέλεση τεσσάρων Ελληνικών Πανεπιστημίων (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Πάντειο Πανεπιστήμιο).
• Καλούμε την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να αναλάβει άμεσα την ευθύνη που έχει ως εποπτεύον Υπουργείο, να προστατεύσει από την κατάρρευση Πανεπιστήμια, με διακεκριμένο εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο αλλά και προσφορά κοινωνικού και αναπτυξιακού έργου τόσο στις περιοχές που εδρεύουν όσο και σε εθνικό επίπεδο. Ας λάβει επίσης υπόψη ότι η πανεπιστημιακή κοινότητα λειτουργεί στα όρια των αντοχών της και δεν είναι δυνατόν οι εργαζόμενοί του να τίθενται διαρκώς σε ανασφάλεια ως προς τα στοιχειώδη επαγγελματικά τους δικαιώματα.
• Καλούμε την Πολιτεία να μην αντιμετωπίσει με βιασύνη, προχειρότητα και οριζόντια μέτρα ένα τόσο σοβαρό ζήτημα όπως είναι η επιβίωση και η ομαλή λειτουργία σημαντικών ελληνικών Πανεπιστημίων, όταν μάλιστα επίκειται άμεσα η εφαρμογή του σχεδίου ΑΘΗΝΑ που υποτίθεται ότι θα διόρθωνε με ορθολογικά και αντικειμενικά κριτήρια τις όποιες εντοπιζόμενες στρεβλώσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας.

Καλούμε την Κυβέρνηση, αλλά και όλους τους Βουλευτές και την περιφερειακή και τοπική Αυτοδιοίκηση του Αιγαίου να αποκρούσουν τους κινδύνους που συνεπάγεται για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου η λήψη οριζόντιων και δίχως μελέτη μέτρων που οδηγούν στην διάλυση και την καταστροφή όχι μόνο των ελληνικών ΑΕΙ, της Παιδείας και της ανάπτυξης αυτού του τόπου, αλλά και όλης της Ελληνικής Κοινωνίας. Επιπρόσθετα, χρειάζεται να επισημανθεί ότι σχετικά με τη διαδικασία εφαρμογής του σχεδίου “ΑΘΗΝΑ” όπως δρομολογείται υπό το πρόσχημα του «εξορθολογισμού» από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας διότι: α) Η κατεπείγουσα εντός λιγότερο του ενός μηνός διαδικασία λήψης απόφασης προοιωνίζεται προειλημμένες αποφάσεις για την ικανοποίηση του έντονα ελλειμματικού προϋπολογισμού 2013 για τα Πανεπιστήμια. β) Αγνοείται η θεσμική υποχρέωση σύγκλησης του Συμβουλίου Ανωτάτης Παιδείας, ως του αρμόδιου εισηγητικού οργάνου στο ΕΣΥΠ για τον εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό και την χωροταξική διάρθρωση των πανεπιστημίων, με αυτόνομη συμμετοχή όλων των Πανεπιστημίων δια των Πρυτανικών Αρχών τους. γ) Στο πλαίσιο της συνταγματικά κατοχυρωμένης αυτοδιοίκησης των Πανεπιστημίων, κάθε Ίδρυμα έχει το αυτονόητο δικαίωμα της διάρθρωσής του σε Σχολές και Τμήματα. Επανειλημμένα έχουμε ζητήσει την τήρηση των θεσμικών κανόνων για τον εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό της Ανώτατης Εκπαίδευσης με ακαδημαϊκά, εθνικά και αναπτυξιακά κριτήρια και ουδέποτε αρνηθήκαμε να συμμετάσχουμε σε διάλογο για αυτό το θέμα, μέσα από την εκπροσώπησή μας δια της Συνόδου Πρυτάνεων.

Τέλος, ενημερώνουμε ότι το Πρυτανικό Συμβούλιο αποφάσισε τριήμερη αναστολή της Διοικητικής Λειτουργίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου (21-23 Νοεμβρίου), προκειμένου να αναδείξει την καταστροφή που επιχειρείται να προκληθεί στο Πανεπιστήμιο αυτό, τυφλά και παντελώς ανεξάρτητα από το έργο που επιτελεί.

Μυτιλήνη, 21 Νοεμβρίου 2012

Η Πρυτανική Αρχή Πανεπιστημίου Αιγαίου