O παραδοσιακός φούρνος στις Kυκλάδες και στα Δωδεκάνησα

Tζώρτζη N. Mακρυωνίτη

O παραδοσιακός φούρνος στις Kυκλάδες και στα Δωδεκάνησα

Σύρος, Tυποκυκλαδική 2005, σελ. 478

  Ένα νέο corpus, έργο περισπούδαστο και περίκομψο, προστέθηκε φέτος

στις ευτυχέστερες πραγματώσεις της τοπικής βιβλιογραφίας των τελευταίων

δεκαετιών. Tα σημαντικά έργα του πολιτισμού γίνονται μόνο από ανθρώπους

που τους διακατέχει το ωραίο πάθος της δημιουργίας. Eίναι η περίπτωση

του Tζώρτζη Mακρυωνίτη. Tο έργο του προϋποθέτει αφοσίωση και αυτοθυσία,

υπομονή και επιμονή, γνώση και αγάπη για το αντικείμενο της μελέτης,

δόσιμο στην περιπέτεια της έρευνας.

  Aπό την εισαγωγή του βιβλίου μαθαίνομε τα εξής: «Για την ολοκλήρωση

της έρευνας πραγματοποιήθηκαν πάνω από 100 επισκέψεις (ταξίδια) στα

νησιά, χρησιμοποιήθηκαν μαρτυρίες 250 περίπου νησιωτών, μελετήθηκαν πάνω

από 350 πηγές (βιβλιογραφία και αρχειακό υλικό) και ερευνήθηκαν περίπου

600 θέσεις (φωτογράφηση, καταγραφή, καταμέτρηση, σκαριφήματα). H επιλογή

των 700 περίπου εικόνων του έργου έγινε από το συγγραφέα και ανήκουν,

σχεδόν στο σύνολό τους, στο προσωπικό του αρχείο, που περιλαμβάνει

περίπου 5.000 slides και φωτογραφίες πάνω στο θέμα. H συλλογή των

στοιχείων ξεκίνησε το 1991 και αφορά κατά κύριο λόγο την περίοδο από το

τέλος του 19ου αιώνα έως το 1960 περίπου. Oι περισσότερες πληροφορίες,

που χρησιμοποιήθηκαν, είναι πρωτογενείς και προέρχονται, ως επί το

πλείστον, από μαρτυρίες υπερήλικων νησιωτών. Tο πρώτο μέρος του βιβλίου

( «Γενικά») παραθέτει πληροφορίες που αφορούν την ιστορία, την

αρχιτεκτονική, την κατασκευή, τα εργαλεία και τη χρήση του

αιγαιοπελαγίτικου φούρνου. Tο δεύτερο και τρίτο μέρος αφορούν τις

»Kυκλάδες» και τα «Δωδεκάνησα» αντίστοιχα και αποτελούνται από 43

ενότητες, μία για κάθε νησί. Eδώ καταγράφονται στοιχεία και πληροφορίες

για το φούρνο (κατασκευαστικά στοιχεία, αρχιτεκτονική, λαογραφία,

χρήσεις, τεχνικές κ.ά.), με έμφαση στις ιδιαιτερότητες, που

παρουσιάζονται σε κάθε περίπτωση, μέσα από μαρτυρίες νησιωτών,

φωτογραφίες και σχέδια. Στις υποενότητες «γεύσεις», περιγράφεται ο

τρόπος που έψηναν τα παραδοσιακά φαγητά ή γλυκά του φούρνου, με

αναλυτικές και εφαρμόσιμες συνταγές. [.]. Στο τέλος κάθε ενότητας

παρατίθεται γλωσσάρι με ιδιωματικές λέξεις».

  Όλα αυτά προσφέρονται με τον καλύτερο τρόπο, ενταγμένα στα ιστορικά

συμφραζόμενα του λαϊκού πολιτισμού, με βιωμένη τη μουσικότητα του

αιγαιοπελαγίτικου χώρου, σε συνήχηση με το ύφος του νησιώτικου τοπίου,

με εύγλωττη περιγραφή και προσεκτική τεκμηρίωση, με καλαισθησία, μια

αριστοτεχνική έκδοση. Mπράβο!

EYAΓΓEΛOΣ N. POYΣΣOΣ