«To θέαμα σας βρωμάει. Βάλτε φωτιά στις κάμερες»

«To θέαμα σας βρωμάει. Βάλτε φωτιά στις κάμερες»

(Σύνθημα σε δρόμο της Aθήνας)

Του MIXAHΛ ΣTYΛIANOY

Θέτω το παραπάνω μήνυμα (με μαύρα γράμματα και με το οικόσημο των αναρχικών) υπόψη εκείνων των συναδέλφων δημοσιογράφων πού αφ' ενός είναι γνωστοί για την ευαισθησία τους στην ευστοχία πολλών συνθημάτων της ίδιας προέλευσης και αφετέρου έχουν διακριθεί τον τελευταίο μήνα σε μία εμπαθή και άνευ φραγμών εκστρατεία κατά του προκαθημένου της Ελληνικής Εκκλησίας, τυφλώττοντες για τις καταστροφικές για το έθνος συνέπειες.

Διδάχτηκα τους κανόνες, τις μεθόδους και τη τεχνική της δημοσιογραφίας, από το 1954 ,από τον Γεώργιο Ανδρουλιδάκη, στη σχολή-εργαστήριο της «Ελευθερίας» του Πάνου Κόκκα και από το 1967 στο Εθνικό Ινστιτούτο Δημοσιογράφων, επίσημη σχολή του Παρισιού. Εδιδάσκετο τότε και εφαρμοζόταν στην πράξη ότι αποστολή του δημοσιογράφου είναι η αντικειμενική όσο και πλήρης ενημέρωση των πολιτών, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για τη λειτουργία της δημοκρατίας. Ότι αποστολή του δημοσιογράφου είναι η αναζήτηση, η διασταύρωση-εξακρίβωση και η ψυχρή καταγραφή της πληροφορίας. 'Ότι στην αναζήτηση της πληροφορίας ο δημοσιογράφος διατυπώνει ερωτήσεις, με την επιβαλλόμενη ευπρέπεια στον ερωτώμενο και με σεβασμό στο λειτούργημα που ο ίδιος υπηρετεί. Τα ερωτήματα μπορεί να είναι διεισδυτικά και επίμονα, άλλά διατυπώνονται νηφάλια και με αυτοέλεγχο. Δεν επιτρέπεται στο δημοσιογράφο η διολίσθηση σε μεθόδους και ύφος αστυφύλακα, ανακριτού, η ιεροεξεταστή.

Διακριτικά όρια

Εδιδάσκετο και εφαρμοζόταν επίσης ο σιδηρούς κανόνας ότι ειδήσεις και σχόλια ανήκουν σε αυστηρά διαχωρισμένα πεδία ασκήσεως της δημοσιογραφίας, με όρια σαφή και διακριτά από το κοινό και ότι είναι ανεπίτρεπτη η ανάμειξη τους. Ότι όλες οι διαθέσιμες ειδήσεις αποτελούν δικαίωμα του πολίτη και μόνο το σχόλιο ανήκει στο όργανο της πληροφόρησης. Ότι η ιεράρχηση στην προβολή των ειδήσεων γίνεται με μέτρο την έκταση των συμφερόντων που θίγουν και της σημασίας των θεμάτων που αφορούν. Δεν αποκρύπτουμε ειδήσεις και δεν τις νοθεύουμε σύμφωνα με τις αδυναμίες μας. Και τέλος ότι ο θιγόμενος από δημοσίευμα έχει το αναφαίρετο δικαίωμα της απάντησης, αφάλκίδευτης και δημοσιευμένης σε αντίστοιχη προβολή.

Εκδότες και δημοσιογράφοι ήσαν, ακόμη τότε, συνεχιστές μιας παράδοσης που ήθελε σαν κανόνα υπέρτατο ,της λειτουργίας που ασκούσαν, την υπηρεσία των συμφερόντων της ελληνικής κοινωνίας - του ελληνικού έθνους. Oι εκδότες (με μία παταγώδη εξαίρεση) ήσαν απλώς εύποροι, δεν είχαν οι πλείστοι ιδιόκτητες εγκαταστάσεις, δεν ασκούσαν την επιρροή τους για προσωπικό πλουτισμό. Oι δημοσιογράφοι ήσαν πτωχοί και όσοι απέκτησαν ιδιόκτητη στέγη το όφειλαν στο Λαχείο των Συντακτών. Εκδότες και δημοσιογράφοι συναποτελούσαν και τότε την «Τετάρτη Εξουσία»,υπό την έννοια όμως της δυνατότητας ελέγχου από θέσεως ηθικού κύρους, εδραιωμένου στη λαϊκή συνείδηση.

Τώρα. Και τώρα τα σημερινά ΜΜΕ παραμένουν -ακόμη- Τετάρτη Εξουσία. Με την αναστροφή όλων των κανόνων και αξιών. Έχουν, εν ονόματι και της ελευθεροτυπίας, την εξουσία του ψεύδους, της διαστρέβλωσης, της απόκρυψης, της χειραγώγησης, του εκβιασμού. Έχουν -χάρις στη δύναμη υποβολής της εικόνας- τη δυνατότητα να «εκλέγουν» και να εξαφανίζουν πολιτικούς, να δημιουργούν ελεγχόμενα «λόμπυ» στο κοινοβούλιο, να επιβάλλουν την επιλογή υπουργών, να δημιουργούν «αστέρες» των γραμμάτων ,της τέχνης, της επιστήμης και να καταδικάζουν άλλους, αξιότερους αλλά δύσκαμπτους, στην αφάνεια. Έχουν την εξουσία να μανιπουλάρουν τις αξίες στο χρηματιστήριο και να ανατρέπουν τις αξίες του κοινωνικού βίου, να επιβάλλουν αισθητικά κριτήρια και να υποτάσσουν ζωτικά συμφέροντα του έθνους και της ελληνικής κοινωνίας στα άμεσα προσωπικά συμφέροντα των καναλαρχών.

Oι δημοσιογράφοι παραμένουν στη πλειονότητα τους φτωχοί, συχνά υποκείμενοι σε στυγνή εκμετάλλευση και με απαλλοτριωμένη την επαγγελματική τους συνείδηση ενώπιον της απειλής της ανεργίας. Αλλά την εικόνα του επαγγέλματος προβάλλουν οι λίγοι, οι «αστέρες», με μυθώδεις απολαβές, βίλες, κότερα, πανάκριβα εστιατόρια ,παράπλευρες επιχειρήσεις, ενίοτε υπερπόντιες και σωματοφυλακή από αστυνομικούς η «σεκιούριτυ».

Mεροληπτική πληροφόρηση

Την εικόνα του επαγγέλματος διαμορφώνει προπάντων το καθημερινό θέαμα μιας ελλειμματικής, άναρχης και συχνά κραυγαλέα μεροληπτικής πληροφόρησης, πού στοχεύει όχι στη νόηση αλλά στα πρωτόγονα ένστικτα και υπακούει μόνο στους τυφλούς νόμους του αχαλίνωτου συναγωνισμού τηλεθέασης, βασιζόμενους σε αβασάνιστες ερμηνείες υπόπτων μετρήσεων. Στα συναγωνιζόμενα μεγαλύτερα ιδιωτικά κανάλια η «ενημερωτική λειτουργία» ,από καιρό υποβιβασμένη σε επίπεδα θεάτρου γκράν-γκινιόλ, κρημνίσθηκε τελευταία στο « καναβάτσο» του κίκ-μποξ, όπου όλα τα κτυπήματα επιτρέπονται, η σε προβολές («κατόπιν αξίωσης των τηλεθεατών») εμετικής «τσόντας» ,με αηδιαστικά σχόλια, σε ακένωτο σήριαλ-οχετό με πρόσχημα τα σκάνδαλα στην ιεραρχία.

Είναι γεγονός ότι οι εκπομπές του Τρiανταφυλλόπουλου και ορισμένων μιμητών του υπήρξαν χρήσιμες, μέχρις ένα σημείο. Επεσήμαναν και παρακέντησαν πυώδη αποστήματα, απεκάλυψαν εστίες σήψης σε κορυφαίους θεσμούς και ώθησαν σε διαδικασίες καθάρσεως. Ενώπιον της σημασίας της προσφοράς, η αποδοκιμασία των τεχνικών μέσων αποτελεί απαράδεκτη υποκρισία. Αλλά φαίνεται ότι η μέθη της επιτυχίας (και τα κέρδη στο καζίνο της A.G.B.) παρασάλευσαν τας φρένας και έλυσαν τα φρένα στον κατήφορο του τηλεκαννιβαλισμού. Με αντικείμενο συναγωνισμού επιδόσεων σ' αυτό το θεάρεστο άθλημα τον προκαθήμενο της ελληνικής εκκλησίας.

Στο τελευταίο αυτό σκαλοπάτι ο «δημοσιογράφος» υπερβαίνει τα όρια λειτουργίας του, μεταβάλλεται σε δημόσιο κατήγορο, προσωπικό αντίδικο, μανιώδη διώκτη, οιστρηλατημένο ιεροεξεταστή. Εμφανίζεται τυφλωμένος από προσωπικό πάθος, σε βαθμό που να παραβλέπει τις καταστροφικές συνέπειες αυτής της βεντέτας για τους συνεκτικούς θεσμούς ενός έθνους που τελεί σε κατάσταση πολιορκίας. Φθάνει έτσι στο σημείο να διακηρύσσει στη τηλεόραση ότι είπε στο CNN, στο BBC και στο γαλλικό κανάλι ότι «με την υπογραφή του αρχιεπισκόπου» στάλθηκε ο Νικόδημος (αν άκουσα καλά) στα Ιεροσόλυμα. Τα είπε, προφανώς, στα πλαίσια ευρύτερων «καταθέσεων» σε βάρος του προκαθημένου της ελληνικής εκκλησίας από τα διεθνή ΜΜΕ. Και αυτά τη στιγμή που κινδυνεύει το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και βάλλεται ο ελληνισμός από την υπονομευτική δράση μυστικών υπηρεσιών αλλά και επίσημες ανακοινώσεις του Στέητ Ντηπάρτμεντ για θρησκευτικές διακρίσεις σε βάρος... των σαϊντελόγων και ιαχωβάδων.

Προσβάλλει δεινά το κοινό αίσθημα αυτή η συστράτευση δημοσιογράφων στη διαμάχη ιεραρχών και ιδιαίτερα ενός συγκεκριμένου, του οποίου το ανίερο μίσος κατά του Αρχιεπισκόπου προκαλεί την απέχθεια και ο οποίος, επιπλέον, γίνεται τελευταία αντικείμενο αποστομωτικών αποκαλύψεων. Όπως και η επιστράτευση, από παραθύρων, αφηνιασμένων πολεμίων του Αρχιεπισκόπου, από εποχής ταυτοτήτων, και σεσημασμένων οπαδών της α-ρι-στερόεσσας (κατά τον ορισμό Καργάκου) σ' αυτή την επιχείρηση φίμωσης μιας παράφωνης χορδής στη συγχορδία των οργάνων της αλλοτρίωσης.

Θα πρέπει η συνδικαλιστική ηγεσία του επαγγέλματος να λάβει υπόψη της ότι μπορεί μεν ο «δημοσιογραφικός» πάταγος περί την εκκλησία να έριξε διακριτικό παραπέτασμα στην υπόθεση περί τα μυστικά κονδύλια, την πολυθεσία και τις επιχειρήσεις δημοσιογράφων, αλλά ότι το παραπέτασμα κινδυνεύει να σχισθεί από το μπούμερανγκ των αντιδράσεων στη σημερινή κραιπάλη.

Το τελευταίο σύνθημα των αναρχικών, που εμπλουτίζει το σχετικό ανθολόγιο, αποτελεί αξιοπρόσεκτο μήνυμα και οιωνό.