Μπενέτος Σπύρου: Τα νησιά βιώνουν τα Μνημόνια πολύ πριν από το 2010

Συνέντευξη στον Χρήστο Σίμο

* Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει η Περιφέρειά σας στο ζήτημα της Υγείας; Ποιες είναι οι διεκδικήσεις του συνδυασμού σας;

Για να προσεγγίσουμε τα ιδιαίτερα προβλήματα που μπορεί να έχει η Περιφέρειά μας, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (Κυκλάδες και Δωδεκάνησα), πρέπει κανείς να καταλάβει τις στρεβλώσεις που δημιουργεί η "νησιωτικότητα" ως μόνιμο διαρθρωτικό πρόβλημα, πράγμα που αναγνωρίζουν προ πολλού το ευρωπαϊκό κεκτημένο και το ελληνικό Σύνταγμα (άρθρο 101), σήμερα. Το δεύτερο ζήτημα που πρέπει να καταλάβουμε, επιτέλους, στην πατρίδα μας, που ως ο "μακροβιότερος" δήμαρχος, όπως λένε, στην Ελλάδα, προερχόμενος μάλιστα από ένα "μικρό νησί" το έχω βιώσει με τον πιο παράλογο τρόπο (δέκα τουλάχιστον φορές στα 28 χρόνια θητείας μου), είναι ότι η πρωτοβάθμια φροντίδα πρέπει να περάσει στην Α'βάθμια Τ.Α., η Β'βάθμια στην Περιφέρεια (Β'βαθμό Τ.Α.) και οι πανεπιστημιακές κλινικές κ.ά. στο υπουργείο Υγείας και στο κράτος, γενικότερα.
Το "ευρωπαϊκό κεκτημένο" αναφέρεται σε "υπηρεσίες" όσο γίνεται πιο κοντά στον πολίτη. Αυτός ο τελευταίος σχεδιασμός είχε γίνει πριν από δέκα χρόνια περίπου και μέσα από το 3ο και το 4ο ΚΠΣ κατασκευάστηκαν πολύ σημαντικές δομές Υγείας, οι οποίες, σήμερα, απαξιώνονται. Η βασική φιλοσοφία ήταν σε κάθε μικρό ή μεγαλύτερο νησί να υπάρχει τουλάχιστον ένας γιατρός γενικής ιατρικής ή παθολόγος, δεύτερος ανειδίκευτος (αγροτικός) και ένας επικουρικός, δύο βασικά εργαστήρια (αιματολογικό, ακτινολογικό), που μαζί με τα άλλα εργαστήρια δίνουν τη δυνατότητα και στα κλιμάκια γιατρών του πλησιέστερου μικρού ή μεγάλου Κέντρου Υγείας ή νοσοκομείου να επισκέπτονται τα μικρά νησιά με συχνότητα που είναι προς διαβούλευση, για να μην ταξιδεύει ο κόσμος στα νοσοκομεία για απλά πράγματα, δεδομένου και του τεράστιου ελλείμματος στο ακτοπλοϊκό.
Αυτό, κατ' επέκταση, σημαίνει ότι και τα πλησιέστερα νοσοκομεία ή Κέντρα Υγείας θα πρέπει να διαθέτουν το ανάλογο ιατρικό προσωπικό ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και τις ανάγκες τους, πέραν των τοπικών. Επίσης, το γεγονός ότι τα περισσότερα νησιά έχουν ελικοδρόμια για τις διακομιδές και κλιμάκια γιατρών, εθελοντών, από όλη την Ελλάδα που εκδράμουν κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου στα νησιά, έχει σώσει ζωές. Σημειωτέον ότι το ΕΚΑΒ δεν έχει προβλέψει όλα αυτά τα χρόνια και θαλάσσια μέσα μεταφοράς, παρά μόνο πτητικά, σε μια χώρα νησιωτική!
Όλο αυτό το σύστημα, μαζί με κάποια άλλα πράγματα, έχει καταρρεύσει, με αποτέλεσμα ο κόσμος να είναι σε απόγνωση και να σκέφτεται να εγκαταλείψει τα νησιά... Εμείς διεκδικούμε να επανέλθει η κατάσταση στην αρχική της μορφή, να διασφαλιστεί ένα ελάχιστο επίπεδο Υγείας -αυτά που σας είπα πριν είναι σ' αυτή τη φιλοσοφία και λογική- και να δοθούν κίνητρα και διασφαλίσεις σε ιατρικό και άλλο προσωπικό ώστε να πάνε να υπηρετήσουν στα νησιά. Τα νησιά και οι κάτοικοί τους δεν είναι εδώ για να φυλάνε τις βίλες των τουριστών πάσης φύσεως. Η Αθήνα σχεδιάζει όλη την Ελλάδα σαν κοντινά ή πιο απομακρυσμένα προάστια του Λεκανοπεδίου της Αττικής. Το πώς θα περάσει καλά ο πολίτης του "κλεινού άστεως".
Να δώσουν ρόλο στην Αυτοδιοίκηση Α' και Β' βαθμού και σε θέματα Υγείας, και το όποιο "νοικοκύρεμα" θα το δούμε από κοινού.

* Ένα από τα θέματα που απασχολούν τη νησιωτική Ελλάδα είναι αυτό των δρομολογίων των πλοίων. Πώς μπορεί να παρέμβει η Περιφέρεια στο θέμα αυτό;

Πρέπει να καταλάβουμε όλοι πως το πλοίο για εμάς τους νησιώτες είναι όπως το τρένο και το λεωφορείο για τους πολίτες της ηπειρωτικής χώρας... Το ελληνικό Σύνταγμα και το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» λένε ότι η Πολιτεία πρέπει να διασφαλίσει την «προσβασιμότητα - προσπελασιμότητα» στα κέντρα διοίκησης, οικονομίας και δημόσιων αγαθών (Υγεία...) με το ελάχιστο κόστος.
Είχα πει παλαιότερα ότι εάν λυθεί το ακτοπλοϊκό σε μια βάση "συνδυασμένων μεταφορών", όπου σε καθημερινή βάση και ο τελευταίος κάτοικος στο πιο απομακρυσμένο νησί του Αιγαίου να έχει πρόσβαση στα κέντρα διοίκησης, οικονομίας και δημόσιων αγαθών, "θα απελευθερωθούν δυνάμεις στο Αιγαίο που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει". Η φράση "μετρό του Αιγαίου" γεννήθηκε από κάποιους ανθρώπους του Αιγαίου... Είναι δουλειά κάποιων ανθρώπων (μεταξύ των οποίων και εμού του ιδίου) που πονάνε το Αιγαίο κι έχουν δουλέψει πάνω σ' αυτά τα ζητήματα όσο κανένας.
Η θέση της Δ/νσης Μεταφορών της Κομισιόν είναι: "Ποιος σας είπε ότι το ΕΣΠΑ δεν ενέκρινε την ένταξη του 'κινητού μέσου', δηλαδή του πλοίου, στην επένδυση για την ακτοπλοΐα; Αυτά είναι μυθεύματα των ελληνικών κυβερνήσεων. Το πλοίο, βασικό έργο υποδομής, αποτελεί συνέχεια του λιμανιού, όπως το βαγόνι και η ράγα του τρένου. Είναι δημόσιο αγαθό κ.λπ. Πρέπει να δημιουργήσουμε έναν ΟΣΕ ή ένα ΚΤΕΛ στη θάλασσα" (όλα αυτά, παρουσία δώδεκα δημάρχων της περιοχής μας σε αποστολή στις Βρυξέλλες).
Εμείς θα απαιτήσουμε το "μετρό του Αιγαίου" να μπει στο ΚΠΣ (ΕΣΠΑ), όπως μπήκαν και εκτελούνται ή εκτελέστηκαν: η Εγνατία Οδός, η Ιονία Οδός, η Εθνική Αθηνών - Θεσσαλονίκης, Πελοποννήσου κ.λπ. και εάν χρειαστεί, θα προσφύγουμε και στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Φτάνει πια ο εμπαιγμός.
Τρία πράγματα πρέπει να γίνουν άμεσα: 1. Να κατοχυρωθεί νομοθετικά ο δημόσιος χαρακτήρας του "ακτοπλοϊκού". 2. Να καθοριστεί ένα ελάχιστο, δημόσιο συγκοινωνιακό δίκτυο. 3. Να συσταθεί ένας Εθνικός Φορέας Διαχείρισης του θαλάσσιου συγκοινωνιακού έργου και έπειτα ανοίγει ο δρόμος για το μεταφορικό ισοδύναμο!

* Έχετε δηλώσει πως διαφωνείτε με τη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. Πώς κρίνετε το ακολουθούμενο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης; Ποια είναι η πρότασή σας για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής;

Αυτό το "όχι στη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού" το είπα για πρώτη φορά το 1988 στα αναπτυξιακά συνέδρια επί ΠΑΣΟΚ! Έλεγα πάντα ότι εάν ο τουρισμός θεωρείται πως είναι συγκριτικό πλεονέκτημα στις οικονομίες των νησιών, πρέπει να τον στηρίξουμε πάνω στην ντόπια παραγωγή και οικονομία. Δεν θα εισάγουμε προϊόντα και θα εξάγουμε υπηρεσίες.
Ο στόχος μας και ο σχεδιασμός μας πρέπει να είναι η οικοδόμηση κοινωνιών 365 ημερών και όχι ενός, δύο, τριών μηνών, διότι ο πολίτης του ενός, δύο, τριών μηνών δεν είναι ενεργός πολίτης, είναι πολίτης - μαριονέτα που δεν μπορεί να παράξει ούτε οικονομία, ούτε βιώσιμη ανάπτυξη, ούτε έχει ταυτότητα. Αντιθέτως, μερικές φορές μπορεί να παράξει και "βαρβαρότητα". Και εμείς έχουμε ανάγκη τους πολίτες και πρέπει να τους ενεργοποιήσουμε έτσι ώστε να σταματήσουν να συμπεριφέρονται σαν "πελάτες" της όποιας πολιτικής τάξης.
Η πρότασή μου, πάντοτε, ήταν ότι κάθε νησί πρέπει να ολοκληρώσει το μοντέλο της ισόρροπης ανάπτυξης. Τα κενά του θα τα καλύψει διπλανό νησί ή συστάδα νησιών, ανάλογα με τη γεωγραφία του χώρου και την όποια διοικητική μεταρρύθμιση ονειρευόμαστε. Τα κενά των νησιών η επαρχία, της επαρχίας η νομαρχία, της νομαρχίας η περιφέρεια, της περιφέρειας το κέντρο, ενταγμένα όλα σε ένα εθνικό σχέδιο όπου θα δώσουμε ρόλους στα μικρονήσια, ενταγμένους στον περιφερειακό σχεδιασμό, σε ένα συνολικό εθνικό σχέδιο. Οι ίδιοι οι κυβερνώντες παραδέχονται -αργά, βέβαια- ότι η κρίση στον τουρισμό προηγείται κατά πολύ της οικονομικής κρίσης. Άρα λέω και εγώ: είναι δομική. "Δεν είναι στραβός ο γιαλός, στραβά αρμενίζουμε".
Ο τεράστιος πλούτος των νησιών μας σε Ιστορία, πολιτισμό, φυσικό περιβάλλον και, λόγω του "μικροκλίματος", ο τεράστιος γαστρονομικός θησαυρός, είναι τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, οι πρώτες ύλες της λεγόμενης βαριάς μας βιομηχανίας, του τουρισμού. Προϋπόθεση, όμως, είναι να τελειώνει αυτός ο εμπαιγμός με την ακτοπλοΐα και τον ρόλο της.

* Στη διακήρυξή σας κάνετε λόγο για την ανάκτηση της «νησιωτικότητας». Ποιες διεκδικήσεις περιλαμβάνει το σημείο αυτό;

Κατ' αρχάς, για ποια "ανάκτηση" μιλάμε; Τα πρώτα μέτρα που αποδομήθηκαν στα Μνημόνια ήταν τα ελάχιστα που πάρθηκαν μέχρι σήμερα και αυτό, το μοναδικό, του μειωμένου ΦΠΑ στο 30%, συνεχώς καλλιεργείται ένα κλίμα αφανισμού του. Τα νησιά βρίσκονται σ' ένα μόνιμο και διαρκές Μνημόνιο από την αρχή της ύπαρξής τους.
Όπως ανέφερα παραπάνω, είναι πολλά τα προβλήματα και οι στρεβλώσεις που προκύπτουν ένεκα της "νησιωτικότητας". Θα απαιτήσουμε να εφαρμοστούν, επιτέλους, το Σύνταγμα και οι νόμοι. Η πολιτική σύγκρουση είναι δεδομένη. Εάν αυτή η χώρα δεν αποκτήσει περιφερειακή συγκρότηση, περιφερειακούς θεσμούς και δομές, εάν οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες δεν γίνουν κυβερνήτες στα νησιά τους και στις Περιφέρειές τους, αυτή η χώρα, η χώρα μας, η πατρίδα μας, δεν έχει μέλλον. Στο τέλος θα καταλήξει παραθεριστική κατοικία των Βορειοευρωπαίων.

http://www.avgi.gr/article/2415107/mpenetos-spurou-ta-nisia-bionoun-ta-mnimonia-polu-prin-apo-to-2010