Η νησιωτικότητα και η προοπτική της βιώσιμης ανάπτυξης

ΝΙΚΟΣ ΣΥΡΜΑΛΕΝΙΟΣ
 

Η Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι ο όρος επιβίωσης για τα νησιά μας και προϋπόθεσή της είναι η εφαρμογή πολιτικών νησιωτικότητας. Η μόνη εφαρμογή μέχρι σήμερα είναι οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στο Αιγαίο, που πάλι τίθενται υπό κατάργηση με αφορμή τις απαιτήσεις της τρόϊκας για κατάργηση των ειδικών καθεστώτων.

Το στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης που οικοδομήθηκε τις περασμένες δεκαετίες, ξεπέρασε τα όρια του και επιπλέον με τις μνημονιακές πολιτικές των τελευταίων χρόνων, δόθηκε ένα αποφασιστικό πλήγμα στη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι πολιτικές αυτές έπληξαν την καρδιά της νησιωτικότητας, καταργώντας κάθε έννοια αποκέντρωσης και περιφερειακής ανάπτυξης. Έκλεισαν υπηρεσίες, η τοπική αυτοδιοίκηση με κομμένους πόρους και ελάχιστες υπηρεσίες περιορίστηκε απλά σε διεκπεραιωτικό ρόλο, οι δημόσιες δομές υγείας και παιδείας υποβαθμίστηκαν δραματικά (το νοσοκομείο της Σαντορίνης μαθαίνουμε ότι σκοπεύουν να το παραδώσουν σε ιδιώτες), η ακτοπλοΐα για πολλούς μήνες το χρόνο είναι άκρως προβληματική με περικοπές πόρων και περικοπές δρομολογίων, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι σηκώνουν το βάρος της καταθλιπτικής λιτότητας, οι μικροί και μεσαίοι επαγγελματίες και επιχειρηματίες στενάζουν από τη φοροεπιδρομή και την υποχρέωση καταβολής υψηλών εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ δουλεύουν στη μεγάλη τους πλειοψηφία με μικρή τουριστική περίοδο, το κόστος μεταφοράς των πρώτων υλών και της παραγωγής είναι δυσβάστακτα υψηλό.....

Για όλους αυτούς τους λόγους, πρώτο μέλημά μας και προϋπόθεση εφαρμογής πολιτικών νησιωτικότητας, είναι η κατάργηση των μνημονίων. Δεύτερο μέλημα η αποτροπή των ιδιωτικοποιήσεων νευραλγικών τομέων της οικονομίας μας όπως λιμάνια, αεροδρόμια, περιοχών φυσικού κάλλους, αιγιαλών, παραλιών κλπ. Τρίτο, η διεκδίκηση ειδικής χρηματοδότησης νησιωτικών πολιτικών από ευρωπαϊκούς πόρους, στη βάση του συνυπολογισμού και άλλων κριτηρίων κοινωνικής και οικονομικής συνοχής και ανάπτυξης, πέραν του ΑΕΠ.

Από εκεί και έπειτα, για την υλοποίηση πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης στο νησιωτικό χώρο, προτείνουμε τους παρακάτω άξονες:

α)  τη συνέχιση του καθεστώτος των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ

β) τη θεσμική κατοχύρωση ενός ελάχιστου δημόσιου συγκοινωνιακού δικτύου με ισχυρή ακτοπλοΐα και συνδυασμένες μεταφορές

γ)   τη δημιουργία δημόσιου - κοινωνικού φορέα παροχής ακτοπλοϊκών υπηρεσιών

δ)  την προοπτική εφαρμογής του μεταφορικού ισοδύναμου για την υλοποίηση της αρχής ίδιος ναύλος για ίσο μεταφορικό έργο στη στεριά και στη θάλασσα

ε)  την στήριξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας με έμφαση στον τομέα της πρόληψης, μέσω ισχυρών κινήτρων για τη στελέχωση των δημόσιων δομών, δημιουργία περιφερειακών ΕΚΑΒ, εφαρμογή της τηλεϊατρικής

στ) τη θεσμοθέτηση Χωροταξικού Σχεδιασμού ανά νησί

ζ) την προώθηση Τουρισμού με ποιοτικά χαρακτηριστικά, με αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του κάθε τόπου και την ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού

η) την στήριξη του πρωτογενούς τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία, μελισσοκομία, αλιεία) και πάντρεμά του με την τουριστική ανάπτυξη.

θ) την αξιοποίηση των ΑΠΕ με κοινωνικό έλεγχο στη βάση του χωροταξικού σχεδιασμού και των ορίων του κάθε νησιωτικού χώρου

ι)  την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στους τομείς των επικοινωνιών, της πληροφόρησης, της υγείας, της παιδείας, της διοίκησης.

Οι παραπάνω στόχοι δεν αποτελούν ευχολόγιο, αποτελούν στόχους εφαρμογής και διεκδίκησης πολιτικών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτούς τους στόχους, παρά τις δυσκολίες και τα συμφέροντα,  θα τους παλέψουμε μέχρι τέλους..