Η δημόσια υγεία στα νησιά είναι βαριά ασθενής

Νίκος Συρμαλένιος

Εκατοντάδες συζητήσεις έχουν γίνει σε άπειρες συνεδριάσεις νομαρχιακών, δημοτικών συμβουλίων, κινητοποιήσεις στα νησιά, αλλεπάλληλες διαμαρτυρίες, υπομνήματα, Ερωτήσεις στη Βουλή, (πριν ένα χρόνο ο κ. Ζώτος είχε ακούσει στην Ανάφη την κατακραυγή σύσσωμου του ν. σ.), παρόλα αυτά ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια, πλην ίσως τη δημιουργία και βελτίωση των κτιριακών υποδομών, που φυσικά δεν αρκούν για να δημιουργήσουν συνθήκες ασφάλειας και παροχής της πρωτοβάθμιας υγειονομικής φροντίδας. Υπουργοί, Διοικητές, κυβερνητικοί παράγοντες έρχονται και παρέρχονται και όμως η κατάσταση σε πολλές περιπτώσεις πάει από το κακό στο χειρότερο.

Τα στοιχεία της Εισήγησης επιβεβαιώνουν τα αντικειμενικά δεδομένα, ενώ το ίδιο συμβαίνει από τα στοιχεία που συλλέξαμε στις περιοδείες της Παράταξης μας από τις αρχές του χρόνου στη Μήλο, στη Σίφνο, στη Ρόδο, στην Κώ, στην Κάλυμνο, στη Σαντορίνη, στη Νάξο, στην Πάρο κλπ.

Η ελληνική πολιτέια, οι ελληνικές κυβερνήσεις αγνόησαν συστηματικά τη δημόσια υγεία στη νησιωτική Ελλάδα και γι' αυτό δεν υπερβολή να πούμε ότι η πολιτική των κυβερνήσεων του δικομματισμού, αποτελεί την εθνική ντροπή της χώρας, μιας χώρας που το 1/3 περίπου της επικράτειας της είναι νησιωτική περιοχή.

Προβλήματα σχεδιασμού, επεξεργασίας εξειδικευμένων πολιτικών για τη στελέχωση, την τεχνολογική υποστήριξη, την εφαρμογή της τηλεϊατρικής, την άσκηση πολιτικής πρωτοβάθμιας περίθαλψης και προστασίας της δημόσιας υγείας σε όλες τις εκφάνσεις της (πρόληψη, περιβάλλον, διατροφή), σύστημα διακομιδών κ.α., όχι μόνο αγνοήθηκαν προκλητικά, αλλά τώρα με την ανάλγητη πολιτική των μνημονίων, του μεσοπρόθεσμου, των συγχωνεύσεων κλπ, οδεύουμε βαθμιαία στη διάλυση του δημόσιου συστήματος υγείας και στην ανάθεση των υγειονομικών υπηρεσιών στον ιδιωτικό τομέα.

Άλλωστε, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, δεν είναι τυχαίο ότι οι δαπάνες στήριξης της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα, είναι από τις χαμηλότερες ανάμεσα στις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ αντίστοιχα οι ιδιωτικές δαπάνες αυξάνονται με ετήσιο ρυθμό 15% και ανέρχονται στο 3,8% του ΑΕΠ, ενώ σε καμία από τις 15 χώρες της Ε.Ε. , δεν υπερβαίνουν το 3%.

Κοινός παρανομαστής της τραγικής κατάστασης που βιώνουν οι νησιώτες είναι η μεγάλη έλλειψη γιατρών και ιδιαίτερα κάποιων ειδικοτήτων όπως καρδιολόγοι, παιδίατροι κλπ, η ακόμα μεγαλύτερη έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού, η σοβαρή έλλειψη των υποδομών του ΕΚΑΒ (έλλειψη ασθενοφόρων, οδηγών κλπ), η τριτοκοσμική πολλές φορές διακομιδή έκτακτων περιστατικών, οι απλήρωτες εφημερίες και υπερωρίες, η έλλειψη εξοπλιστικών μέσων αλλά και στοιχειωδών υλικών πρώτης ανάγκης (γάζες κλπ).

Αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία η υποκατάσταση της θεσμοθετημένης πολιτείας από τους Συλλόγους και τα Ιδρύματα Στήριξης των ΚΥ, που σε πολλά νησιά φροντίζουν για την προμήθεια υλικών πρώτης αν΄γκης με δικά τους έξοδα.

Είναι γνωστή η διαμορφωμένη κατάσταση τόσο στα νοσοκομέια, όσο και στα ΚΥ της Περιφέρειας, τόσο της Δωδεκανήσου, όσο και των Κυκλάδων.  Είναι γνωστή η πολύμηνη κινητοποίηση των γιατρών του νοσοκομείου της Ρόδου για τις εφημερίες αλλά και την επανένταξη στη Ζώνη Γ' (αλήθεια έχει υπογραφεί;), η επίσχεση εργασίας στο νοσοκομείο της Κώ, οι δυναμικές κινητοποιήσεις του λαού της Πάρου και της Αντιπάρου για τη λειτουργία και τη στελέχωση του ΚΥ, η κραυγή απόγνωσης από σχεδόν όλα τα νησιά (Μήλο, Σίφνο, Αμοργό, Τήνο, Σέριφο, Σύμη, Κάσο, Κάρπαθο κ.α) οι έντονες διαμαρτυρίες των γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού του νοσοκομείου της Σύρου, του Ιατρικού Συλλόγου Κυκλάδων, η αναταραχή στο νοσοκομείο-ΚΥ της Νάξου για τις εφημερίες και τώρα για τη συγχώνευση των νοσοκομείων της Σύρου και της Νάξου.

Από όλη αυτή την τραγικότητα σταχυολογούμε:

      την εφημέρευση του μοναδικού γιατρού Γενικής Ιατρικής του ΚΥ Μήλου για 30 μέρες το μήνα

      την ύπαρξη ασθενοφόρου στη Σίφνο χωρίς σύστημα παροχής οξυγόνου

      την έλλειψη λειτουργίας ΜΕΘ ή ΜΑΘ στο νοσοκομείο της Σύρου

      την μη λειτουργία του ΚΥ της Αντιμάχειας στην Κώ, που εδώ και χρόνια παραμένει κενό κτίριο χωρίς καμιά στελέχωση

      την μη λειτουργία του αξονικού τομογράφου και του ακτινολογικού στο ΙΚΑ της Κώ, λόγω έλλειψης προσωπικού

      την έλλειψη υλικών χειρουργείου (ψαλίδια, μαχαίρια κλπ) στο χειρουργείο του νοσοκομείου-ΚΥ της Νάξου, όπως δημόσια παραδέχθηκε σε πρόσφατη συνέντευξη του στην εφημερίδα ΚΥΚΛΑΔΙΚΗ (27/5/2011), ο διοικητής κ. Θ. Λάμπου

      την εγκατάλειψη των Πέριφερειακών Ιατρείων πολλών μικρών νησιών και ορεινών περιοχών

Οι Στόχοι, τα Αιτήματα, οι Διεκδικήσεις είναι λίγο πολύ γνωστοί, κοινοί και νκαθολικής αποδοχής από όλους τους φορείς των νησιών. Όλοι διεκδικούμε είτε διακηρυχτικά, είτε επειδή το πιστεύουμε και το εννοούμε:

α) πλήρη στελέχωση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας με ιατρικό, νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό. Στην κατεύθυνση αυτή και πέραν των κινήτρων που πρέπει να ενισχυθούν (οικονομικά, επαγγελματικά κλπ) και σε ότι αφορά ειδικότερα τη στελέχωση με ειδικότητες άκρως απαραίτητες, θα μπορούσε να προταθεί επιπλέον: η ανά τρία χρόνια, υποχρεωτική, εκ περιτροπής στελέχωση των υγειονομικών υπηρεσιών των νησιών με γιατρούς των εκάστοτε αναγκαίων ειδικοτήτων. Η υποχρεωτική αυτή επιλογή που θα αντιστοιχεί και σε εξειδικευμένα κίνητρα, μπορεί να γίνεται μέσα από ένα γενικό κατάλογο των ιατρών όλης της χώρας. Λειτουργία Μονάδων Νεφρού σε όλες τις έδρες των περιφερειακών ενοτήτων.

β) σύσταση και λειτουργία Περιφερειακών ΕΚΑΒ στα Δωδεκάνησα και στις Κυκλάδες και ένταξη σε αυτά κατάλληλα εξοπλισμένων πτητικών και πλωτών μέσων, που θα μεταφέρουν τα έκτακτα περιστατικά στα εγγύτερα νοσοκομεία με τις αντίστοιχες δυνατότητες παροχής δευτεροβάθμιας νοσηλείας. Υπαγωγή των λειτουργιών των επίγειων ΕΚΑΒ (όπου υπάρχουν) στα αντίστοιχα νοσοκομεία ή Κ.Υ. Να αξιοποιηθεί το πλωτό “Δελφίνι της Ελπίδας” της Δωδεκανήσου

γ) εγκατάσταση και λειτουργία δομών τηλεϊατρικής σε όλες τις υγειονομικές υπηρεσίες και σύνδεση τους σε 24ωρη βάση με ειδικά κέντρα στα μεγάλα νοσοκομεία.

δ) δημόσιο, δωρεάν, ποιοτικό και αποτελεσματικό Σύστημα Υγείας με αύξηση των δημόσιων δαπανών, για ουσιαστική κάλυψη των προϋπολογισμών των νοσοκομείων και των υπηρεσιών υγείας. Κάλυψη των δαπανών για εφημερίες, υπερωρίες, εξοπλιστικά μέσα και υγειονομικό υλικό. Κατάργηση του εισιτηρίου των 5€, που μπαίνει καπέλο στις κρατήσεις των ασφαλισμένων.

ε) βαθμιαία μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων των ΥΠΕ στις Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις, ανάλογα με την πορεία μεταφοράς των αντίστοιχων πόρων. Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση που αντικειμενικά βρίσκεται πιο κοντά στις ανάγκες των πολιτών, μπορεί και πρέπει να ασκήσει τις αρμοδιότητες αυτές, εφόσον βεβαίως της δοθούν και οι ανάλογοι πόροι.

Τελειώνοντας, θα πρέπει να πούμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ιστορικές ευθύνες. ΄Η με τον δρόμο του αγώνα και τις προτάσεις μας, κρατάμε ζωντανό το δημόσιο σύστημα υγείας και ότι αυτό σημαίνει για το σύνολο της κοινωνίας και ιδιαίτερα  για τα πιο αδύναμα στρώματα, ή με τη στάση μας γινόμαστε συνένοχοι στην οριστική διάλυση του ΕΣΥ και στην παράδοση του αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα...”