Η Σύρα και οι νεοέλληνες λογοτέχνες (1827-1945)

Η Σύρα και οι νεοέλληνες λογοτέχνες (1827-1945)

Μιχαήλ Χατζηγεωργίου, εκδ. Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ερμούπολης 2003, σελ. 287

Του ΑΝΤΩΝΗ ΣΥΡIΓOΥ

Πάνω από 70 νεοέλληνες λογοτέχνες -πεζογράφοι και ποιητές- έχουν αναφερθεί με κείμενα τους στο νησί της Σύρου, στο χρονικό διάστημα 1827-1945. Όλες οι αναφορές «φωτίζουν» τον αναγνώστη για το νησί, τους κατοίκους του και τις ασχολίες τους. Όλο αυτό το υλικό έχει συγκεντρώσει σ' έναν τόμο ο Μιχαήλ Π. Χατζηγεωργίου. Αλλά δεν περιορίστηκε στην παράθεση ολόκληρων ή και αποσπασματικών κειμένων. O επιμελητής της έκδοσης μπήκε στον κόπο να δώσει βιογραφικά στοιχεία ενός εκάστου των λογοτεχνών και τη συνάφεια τους με το νησί. Για τη μεταπολεμική περίοδο, ο Μ. Χατζηγεωργίου υπόσχεται άλλη εργασία-ανθολόγιο. Τα σκίτσα των λογοτεχνών και κάποια άλλα είναι του ερανιστή και οι φωτογραφίες, από το αρχείο της βιβλιοθήκης.

Παραθέτουμε παρακάτω το προλογικό σημείωμα της έκδοσης του κ. Α. Συρίγου.

«A»

Μέσα στους στόχους της δημοτικής βιβλιοθήκης, όπως τους έχει εκθέσει το διοικητικό μας συμβούλιο, ήταν και είναι μεταξύ άλλων και η ανάπτυξη της εκδοτικής φιλολογικής δραστηριότητας και μέσω αυτής η ανάδειξη αυτού που υπάρχει σήμερα στην πόλη μας. Κύριος στόχος μας ήταν και παραμένει να δοθεί ένα βήμα στους συμπολίτες μας (κυρίως τους νέους) που καταπιάνονται μ' ενδιαφέρον τα ζητήματα, τα οποία αποτελούν δείγμα, αυτού που χαρακτηρίζει την σημερινή πολιτιστική πραγματικότητα της πόλης μας.

Αυτά έχοντας υπ' όψη, ενίσχυσε η δημοτική βιβλιοθήκη την προ ετών ιδέα του Μιχάλη Χατζηγεωργίου για μια ιδιότυπη αναφορά στη Σύρα, εκτεθείσα στο προηγούμενο διοικητικό της συμβούλιο και ανέλαβε την υλοποίηση της με την έκδοση του βιβλίου. Είναι ένα ταξίδι μέσω του χρόνου, χωρίς ναύλα και τις συνήθεις αποσκευές στην Σύρα και στην Ερμούπολη, ένα ταξίδι νοερό και νοσταλγικό στον οικείο χώρο, την πατρίδα, συγκεκριμένες εποχές. Ένα νόστιμον ήμαρ. Είναι ακόμη μια απόπειρα καταγραφής με τα μάτια, το μυαλό και την πένα άλλων κυρίως συγγραφέων και διανοούμενων του τρόπου που έζησαν τους Συριανούς και την Σύρα, τους προσέγγισαν και τους αγάπησαν ή τους επέκριναν. Είναι καλό νομίζουμε να ψάχνεις που και που να βρεις μέσα από τους άλλους αυτό που είσαι, είναι μια προσπάθεια αυτογνωσίας.

Η έκφρασή μου, αναφορά στη Σύρα είναι συμβολική όπως μπορεί ν' αντιληφθεί και ο μη προϊδεασμένος αναγνώστης αφού ο όρος αναφορά είναι φιλολογικά φορτισμένος. Όμως η αναφορά πρέπει να ερμηνευτεί και ως πορεία προς τα επάνω, όπως εξ άλλου ετυμο-λογείται αυτή η λέξη. Είναι μια ακόμη προσπάθεια σ' αυτή την πορεία της δημοτικής βιβλιοθήκης να έρθει πιο κοντά στην τοπική κοινωνία. Μια προσπάθεια να επισκεφθεί κι αυτή το κοινό της, τους Συριανούς, που τόσα χρόνια την επισκέπτονται και την περιβάλλουν με αγάπη, στο δικό τους χώρο, στο σπίτι ή στο γραφείο τους.

Δυστυχώς λόγοι, κυρίως οικονομικοί, δεν μας παρέχουν την δυνατότητα να λαμβάνουμε παρόμοιες πρωτοβουλίες με τη συχνότητα που θα επιθυμούσαμε και στην έκταση που θα θέλαμε, γι' αυτό τα όποια παράπονα θα είναι δικαιολογημένα. Η δημοτική βιβλιοθήκη με την βοήθεια του Δήμου μας και των επωνύμων ή ανωνύμων φίλων της πάντως παρεμβαίνει όλα αυτά τα χρόνια, όπου μπορεί και όπως μπορεί, χωρίς τυμπανοκρουσίες, αργά αλλά σταθερά και κυρίως είναι αυτό που την αισθάνονται όλοι οι Συριανοί, ένα ζεστό και φιλόξενο πνευματικό σπίτι.

Στο βιβλίο αυτό πέραν των λογοτεχνικών αναφορών, που επιμελήθηκε και ανθολόγησε ο Μιχάλης Χατζηγεωργίου, περιλαμβάνονται για πρώτη φορά και φωτογραφίες από το αρχείο της δημοτικής βιβλιοθήκης, το οποίο ελπίζουμε να αξιοποιήσουμε σύντομα, ώστε να γίνει κτήμα όλων μας.

Θέλω να ευχαριστήσω τον συγγραφέα και όσους μόχθησαν για να εκδοθεί το βιβλίο αυτό, το διοικητικό συμβούλιο και το προσωπικό της βιβλιοθήκης.

Τέλος δε να ευχαριστήσω στο πρόσωπο των οικείων του, τον αείμνηστο Ιωάννη Αλεξάνδρου που ανέλαβε την προσπάθεια της αντιγραφής των κειμένων και των δοκιμίων, αλλά που δυστυχώς ο αδόκητος θάνατος του δεν του επέτρεψε να ξεκινήσει την προσπάθεια και να δει τυπωμένο το βιβλίο.