Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2014

H αρπαγή της Παναγίας της Τήνου

Ξενοφών Αλ. Μπρουντζάκης
 
Τη νύχτα της 7ης Οκτωβρίου 2014, μεταξύ άλλων τροπολογιών, ψηφίστηκαν στη Βουλή από μερικούς άσχετους (περί του αντικειμένου) και νυσταλέους βουλευτές τρεις τροπολογίες στον νόμο 4301/2014, οι οποίες με πραξικοπηματικό τρόπο, εν κρυπτώ και αντισυνταγματικά, παρέδωσαν στην Εκκλησία το Πανελλήνιο Ιερό Ιδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου (ΠΙΙΕΤ), ένα ευαγές και κοινωφελές ίδρυμα που από το 1825, και για περίπου 200 χρόνια, βρισκόταν υπό την εποπτεία του κράτους, με διοίκηση λαϊκών Τηνίων πολιτών και προσέφερε όσο κανένα άλλο στην ανάπτυξη του νησιού αλλά και πανελληνίως, συνεισφέροντας σε έργα υποδομής, στην τέχνη και τον πολιτισμό.
Αυτές τις επονείδιστες για τη δημοκρατία τροπολογίες κατέθεσαν ο βουλευτής Κυκλάδων του ΠΑΣΟΚ, Παναγιώτης Ρήγας, και η βουλευτής Β’ Αθηνών της Ν.Δ., Αννα Καραμανλή, ενεργώντας προφανώς για λογαριασμό του επιχώριου δεσπότη, Δωρόθεου Β’, ο οποίος στον αγώνα του και την αγωνία του για την αναρρίχησή του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο, απέσπασε ένα χρυσοφόρο κοινωφελές ίδρυμα από τη λαϊκή διοίκηση και την εποπτεία του κράτους και το παρέδωσε βορά στην Εκκλησία και στους αδιαφανείς της χειρισμούς.


Πώς ήταν και πώς έγινε…
 
 
Από την 7η Οκτωβρίου 2014, το ΠΙΙΕΤ παύει να εξαιρείται από τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδας (που αποτελεί νόμο του κράτους), πράγμα που σημαίνει ότι από αυτοτελές κοινωφελές ίδρυμα, μετατρέπεται σε εκκλησιαστικό ίδρυμα. Ετσι, στην ουσία, η 200 ετών λαϊκή διοίκηση του ΠΙΙΕΤ περνά στα χέρια της Εκκλησίας μαζί με τη διαχείριση του μεγάλου του πλούτου!
Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι σήμερα το παγκάρι του Ιδρύματος έχει τρία κλειδιά και δεν μπορούσε κανείς να το ανοίξει μόνος του! Το ένα κλειδί το κρατά η εκλεγμένη από τον λαό της Τήνου εννεαμελής επιτροπή, το δεύτερο το Δημόσιο Ταμείο (δηλαδή το κράτος) και το τρίτο η Εθνική Τράπεζα!
Αυτό διασφάλιζε την πλήρη διαφάνεια, η οποία τώρα σκιάζεται από το απειλητικό θρόισμα του δεσποτικού ράσου, καθώς με τις άθλιες αυτές τροπολογίες ο δεσπότης θα παίζει πλέον αποφασιστικό ρόλο στη διοίκηση του Ιδρύματος -κάτι που έρχεται σε άμεση και βίαιη αντίθεση με τη θέληση των κτητόρων του και εγείρει ως εκ τούτου και ζητήματα αντισυνταγματικότητας του νόμου.
Με αυτές τις τροπολογίες, το ΠΙΙΕΤ έχασε κατ’ αρχάς το αυτόνομο, το αυτοδιοίκητο και την αυτοτέλειά του.
Δεύτερον -και ιδιαζόντως τραγελαφικό- καθιστά τον εκάστοτε μητροπολίτη τεχνοκριτικό δίνοντάς του τη δυνατότητα να συμμετέχει στη διαδικασία επιλογής του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού της (μοναδικής στην Ελλάδα) Σχολής Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου, ώστε να ελέγχει και εκεί ο μητροπολίτης τα χρηστά ήθη της Τέχνης - ή μήπως ολόκληρο το… Χαλιφάτο της Τήνου;
Για την ιστορία (κύριε Λοβέρδε - διότι εσείς είστε ο αρμόδιος υπουργός και άρα υπεύθυνος γι’ αυτό το ανοσιούργημα), μέχρι σήμερα λόγο για τη Σχολή είχαν δύο καθηγητές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και δύο της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών.
Τρίτον, και εξίσου εκτρωματικό και τελείως ενάντιο στο γράμμα της διαθήκης των κτητόρων, που κάνει σαφή λόγο για τη μη συμμετοχή ιερωμένων στη διοίκηση του Ιδρύματος, ο μητροπολίτης συμμετέχει πλέον στην εκλογή του αντιπροέδρου και γραμματέα της Διοικούσης Επιτροπής του Ιδρύματος με τη δυνατότητα διπλής ψήφου!
Είναι γνωστή ως Παναγία της Τήνου και σχεδόν άγνωστη ως Πανελλήνιο Ιερό Ιδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου, που η ιστορία του ξεκινά και συνδέεται άρρηκτα με αυτή της γέννησης του νεοελληνικού κράτους.
Το Ιδρυμα αυτό κτίστηκε το 1825 από την προσωπική περιουσία ιδιωτών, οι οποίοι με τη διαθήκη τους (διαθήκη των κτητόρων) το κληροδότησαν στον λαό της Τήνου και όρισαν με σαφήνεια τον λαϊκό του χαρακτήρα και τον δημοκρατικό τρόπο λειτουργίας του (αποκλείοντας ρητώς τους ιερωμένους από τη διοίκηση).
« […] ε) Οι εφημέριοι, οι διάκονοι, οι ψάλται, οι κανδηλανάπται, οι κανονάρχοι, να εκτελούν τα χρέη τους και να μην ανακατώνονται διόλου εις τας υποθέσεις της Εκκλησίας, αλλά να υποτάσσωνται εις εκείνα όπου τους διορίζουν οι Επίτροποι και εκ συμφώνου να είναι εις την Εκκλησίαν και να αλλάζουν πάλιν εκ συμφώνου, και να ευρίσκουν άλλους διά να μη διαμένουν πολύν καιρόν». Απόσπασμα από τη διαθήκη των κτητόρων.
Είναι γνωστή ως Παναγία της Τήνου και σχεδόν άγνωστη ως Πανελλήνιο Ιερό Ιδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου, που αντί να χειρίζεται εν κρυπτώ και για άδηλους σκοπούς τα έσοδά του, όπως συμβαίνει σε πάμπολλα, όπως όλοι μας γνωρίζουμε, εκκλησιαστικά ιδρύματα, διοικείται με διαφάνεια (από λαϊκή επιτροπή εκλεγμένων) και διαθέτει τους πόρους του σε έργα κοινής ωφελείας.
Ενδεικτικά, το ΠΙΙΕΤ χρηματοδότησε την ηλεκτροδότηση του νησιού και συνέδραμε και εξακολουθεί να συντρέχει γενναιόδωρα στον εξωραϊσμό και την ανάπλαση έργων στην Τήνο, όπως της ύδρευσης (το 1938 χρηματοδότησε τη μεταφορά του νερού από τον Ακέρατο και λύθηκε το πρόβλημα ύδρευσης της πόλης τη Τήνου), λιμενικών υποδομών, συντήρησης των σχολικών κτηρίων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 1888 έως το 1902 κατασκεύασε λιμενοβραχίονα 408 μέτρων για την ασφαλή πρόσβαση των προσκυνητών στο νησί. Ενα έργο που κόστισε εκείνη την εποχή 500.000 χιλιάδες δραχμές.
Επίσης συντηρεί αποκλειστικά ένα γηροκομείο, ένα Ιερατικό Λύκειο (το οποίο έκλεισε) και τη Σχολή Καλών Τεχνών, στην οποία προσφέρει από το 1955 και κάθε χρόνο πολλά χρήματα για τη λειτουργία της. Χωρίς αυτά η Σχολή θα είχε προ πολλού κλείσει.
Το Ιδρυμα με την αμέριστη συνδρομή του διατηρεί ζωντανή την τεράστια παράδοση του νησιού στη μαρμαροτεχνία και τη μαρμαρογλυπτική συντρέχοντας συστηματικά τη σχολή.
Εδώ αξίζει να τονιστεί ο καθοριστικός του ρόλος του ΠΙΙΕΤ στην Ιστορία της Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, αφού αυτό πρώτο εγκαινίασε στα ελληνικά χρονικά τον θεσμό της χορηγίας, αναλαμβάνοντας το οικονομικό κόστος των σπουδών των δύο μεγαλύτερων Ελλήνων καλλιτεχνών του νεότερου Ελληνισμού.
Τόσο ο Χαλεπάς όσο και ο Γύζης, αλλά και πλήθος άλλων επώνυμων και ανώνυμων σπουδαστών των γραμμάτων και των τεχνών, βρήκαν πρόθυμο χορηγό το ΠΙΙΕΤ που επένδυσε στον πολιτισμό και τις επιστήμες όσο κανένα άλλο ίδρυμα πανελληνίως.

Αγνωστες ιστορικές στιγμές

Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις που καταδεικνύουν τον πανελλήνιο αλλά και πανορθόδοξο χαρακτήρα του ΠΙΙΕΤ.
♦ Ήδη από το 1829 έθεσε σε λειτουργία έντεκα σχολεία στην πόλη και σε χωριά (!), μεταξύ των οποίων και ένα γαλλικό! Τους μισθούς των δασκάλων και γενικά όλα τα έξοδα λειτουργίας είχε αναλάβει το Ιερό Ιδρυμα.
♦ Το 1833 έδωσε για τις ανάγκες του Εθνικού Στρατού το μεγάλο για την εποχή ποσό των 20.000 δραχμών.
♦ Το 1839 κατέβαλε δωρεά 5.000 δραχμών για την ίδρυση του Πανεπιστημίου Αθηνών.
♦ Το 1840 θεσπίζεται ο θεσμός των υποτροφιών, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ο οποίος συνεχίζεται αδιάλειπτα μέχρι σήμερα.
♦ Το 1857 και το 1860 κατέβαλε χρήματα υπέρ των αναξιοπαθούντων χριστιανών της Συρίας και τη Ινδίας.
♦ Το 1866 κατέβαλε ως βοήθημα το ποσό των 12.200 δραχμών στους Κρητικούς που κατέφευγαν πρόσφυγες στο νησί.
♦ Το 1866-1879 κατέβαλε κατά διαστήματα χρηματική βοήθεια για τις ανάγκες του Εθνικού μας Στόλου.
♦ Το 1885 για τις εθνικές ανάγκες έδωσε 20.000 δρχ.
♦ Σε διάφορες εποχές κατέβαλε σε σεισμοπαθείς, πλημμυροπαθείς και πυροπαθείς στην Ελλάδα και στην Κωνσταντινούπολη 40.000 δρχ.
♦ Το 1922 κατέβαλε το ποσό των 30.000 δραχμών στους Μικρασιάτες πρόσφυγες του νησιού όπως και οικόπεδα στη μια άκρη του λιμανιού (Πασά Ακρωτήρι).
♦ Το 1925 έδωσε για την αεροπορική άμυνα 100.000 δρχ.
♦ Το 1925 συστήνεται το Γυμνάσιο, πάλι με δαπάνες του Ιερού Ιδρύματος (προσέφερε 25.000 δρχ. για κάθε τάξη).
(Τα παραπάνω στοιχεία αντλήσαμε από την Ιστορία του Ιερού Ιδρύματος που έγραψαν οι Ν. Σακελλίων και Στ. Φιλιππίδης και εκδόθηκε το 1929.)
Το 1940 με πατριωτική και αγωνιστική ετοιμότητα προσέφερε όλη την κινητή και ακίνητη περιουσία του πλην της Αγίας Εικόνας στην ελληνική κυβέρνηση για τις ανάγκες του πολέμου, τη στιγμή που ο βασιλιάς Γεώργιος έκλεισε το Τατόι, σφράγισε τα τιμαλφή και αναχώρησε για την Αίγυπτο, αφήνοντας ανέπαφη την κινητή περιουσία του, που στις μέρες μας εκποίησε στους Sotheby’s ο Κωνσταντίνος…
Και κατά τη διάρκεια της Κατοχής πρόσφερε, με τις περιορισμένες πλέον δυνατότητες που είχε, τροφή και ρουχισμό σε λιμοκτονούντες.
Το 1957 κτίζεται το κτίριο του σημερινού Γυμνασίου με έξοδα του Ιερού Ιδρύματος σε δικό του οικόπεδο και έκτοτε λειτουργεί χωρίς το κράτος να έχει δώσει ποτέ ούτε μια δραχμή, έστω σαν συμβολικό ενοίκιο.
Είναι, λοιπόν, γνωστή ως Παναγία της Τήνου και σχεδόν άγνωστη ως ένα Ιδρυμα το οποίο διέθεσε χρήματα με τα οποία οργανώθηκε στη Χώρα της Τήνου παιδικός σταθμός, που συγκέντρωσε παιδιά από πληγείσες από τον Εμφύλιο περιοχές, παρέχοντάς τους, στις τραγικές εκείνες μέρες, διαμονή, τροφή κι εκπαίδευση.
Και, τέλος, είναι γνωστή ως Παναγία της Τήνου και σχεδόν άγνωστη ως ένα –το μοναδικό ίσως– Ιδρυμα που παραχωρούσε υποτροφίες αλλά και συνέδραμε αναξιοπαθούντες δίχως να λαμβάνονται υπόψη τα απεχθή και ταπεινωτικά κοινωνικά φρονήματα που ίσχυαν στις δεκαετίες του ’50 και του ’60!
Τελειώνοντας ενδεικτικά αναφέρω από την εργασία του Σάββα Απέργη «Τι προσέφερε στην Τήνο και στην Ελλάδα κατά την ιστορική του διαδρομή το ΠΙΙΕΤ»: Για την αγορά και τη μετατροπή του Πολυμερείου Μεγάρου σε Ιδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού έχει δαπανήσει περίπου 1 δισεκατομμύριο δραχμές.
Αλλά και μέχρι σήμερα συνεχίζει να προσφέρει σε ανθρώπους που έχουν προβλήματα υγείας από όλη την Ελλάδα σημαντικά βοηθήματα. Το 2007 στους πυροπαθείς της Ηλείας προσέφερε ένα πολύ μεγάλο χρηματικό ποσό! Ανέλαβε να πληρώνει το ενοίκιο των πληγέντων για έξι μήνες!
Και, όπως σημειώνει με έμφαση ο πρώην δήμαρχος και ιστορικός Σάββας Απέργης: «Και όλα αυτά τα χρήματα διατίθενται με διαφάνεια και με συνεχείς ελέγχους από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αφού υπάρχει και προληπτικός και κατασταλτικός έλεγχος (δηλαδή κάθε δαπάνη ελέγχεται και πριν δοθεί και αφού έχει δοθεί)».

Το Χαλιφάτο της Τήνου

Αυτή τη συγκλονιστική ιστορία του Ιδρύματος έρχεται να ανατρέψει το μεσαιωνικής εμπνεύσεως εκκλησιαστικό - δεσποτικό πραξικόπημα του Δωρόθεου Β’ μετατρέποντας ένα λαμπρό και με πανελλήνια αίγλη Ιδρυμα σε σουπερμάρκετ του ιερατείου - και την Τήνο σε εκκλησιαστικό Χαλιφάτο του…
Την Κυριακή 2/11/2014, μετά τον πάνδημο ξεσηκωμό, οργανώθηκε από τον Δήμο Τήνου με ομόφωνη απόφαση όλων των πολιτικών παρατάξεων λαϊκή συνέλευση, η οποία και διακήρυξε την αδιαπραγμάτευτη απαίτησή της:
♦ Να αποσυρθούν άμεσα οι πραξικοπηματικές και αντισυνταγματικές αυτές τροπολογίες!
♦ Να επανέλθει η διοίκηση του Ιδρύματος στο πνεύμα και το γράμμα της αρχικής διαθήκης των κτητόρων!

πηγή: http://www.efsyn.gr/arthro/i-arpagi-tis-panagias-tis-tinoy

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.