Δώδεκα πλήγματα στο θαλάσσιο τουρισμό

του Νίκου Συρμαλένιου

Όχι ένα, αλλά δώδεκα πολύ σοβαρά πλήγματα στο θαλάσσιο τουρισμό θεσμοθετούνται με το νομοσχέδιο του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου, του οποίου η συζήτηση άρχισε στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής. Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Συρμαλένιος ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι το νομοσχέδιο το οποίο έρχεται μετά από «40 κύματα» και από πολλούς Υπουργούς Ναυτιλίας, είναι απαράδεκτο, γιατί:

1.Καταργεί το cabotage, χαρίζοντας στην κυριολεξία τις ελληνικές θάλασσες σε κράτη τρίτων χωρών, που μπορούν χωρίς καμία υποχρέωση να δραστηριοποιούνται επαγγελματικά, όλο το χρόνο. Σε αντίθεση με αυτό που ισχύει μέχρι σήμερα, σκάφη με σημαίες τρίτων χωρών ή ιδιωτικά, που δεν μπορούσαν να ναυλωθούν για κρουαζιέρες, τα σκάφη αναψυχής ανεξαρτήτως σημαίας μπορούν να κάνουν ναύλους στην Ελλάδα, και μάλιστα χωρίς να απαιτείται η λήψη άδειας απόπλου, ή η δήλωση κατάπλου σε οπουδήποτε λιμάνι της χώρας. Για τα πλοία αυτά δεν προβλέπεται καν εάν και με ποιο τρόπο, θα εισπράττεται το τέλος παραμονής και πλόων, το οποίο ισχύει για όλα τα άλλα σκάφη.

2. Συνέπεια του πρώτου, το νομοσχέδιο οδηγεί σε λουκέτο πολλές ελληνικές επιχειρήσεις και σε ανεργία πολλούς  περισσότερους εργαζόμενους, στερώντας το ΝΑΤ από σημαντικούς πόρους που θα προέρχονταν από εισφορές. Το πρόσφατο παράδειγμα της άρσης του cabotage στο χώρο της κρουαζιέρας, όχι μόνο δεν επιβεβαίωσε τις εξαγγελίες των τότε κυβερνητικών στελεχών, για τη δήθεν εισροή εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στην ελληνική οικονομία, αλλά αντιθέτως οδήγησε μεγάλο αριθμό ελλήνων ναυτικών στην ανεργία. Και οι λίγοι εργαζόμενοι που απέμειναν, απασχολούνται ανασφάλιστοι και χωρίς εργασιακά δικαιώματα. Ενώ σήμερα, δεν υπάρχει ούτε ένα κρουαζιερόπλοιο με ελληνική σημαία. Το ίδιο πρόκειται να συμβεί και στους χιλιάδες εργαζόμενους στα σκάφη αναψυχής, ενώ θα υπάρξει ραγδαία εγκατάλειψη της ελληνικής σημαίας.

3. Καθιερώνεται για πρώτη φορά το Μητρώο Σκαφών που είναι ένα θετικό βήμα, ώστε να ελέγχονται φορολογικά όλα τα σκάφη αναψυχής, επαγγελματικά και ιδιωτικά, την ίδια στιγμή, όμως, σε διάφορα άλλα σημεία του νομοσχεδίου αφήνονται μικρά και μεγάλα «παράθυρα» φοροδιαφυγής, μέσω εικονικών ναυλώσεων και χαριστικών φορολογικών ρυθμίσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι, με τις καταργούμενες διατάξεις του άρθρου 39, το οποίο είναι το τελευταίο άρθρο, καταργούνται δύο φόροι, ο Ειδικός Φόρος των επαγγελματικών σκαφών αναψυχής, άρθρο 64 του ν. 3842/2010 και ο Φόρος Πολυτελείας των ιδιωτικών σκαφών της περίπτωσης ιγ΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 17 του ν. 3833.

4. Θεσμοθετεί τα σκάφη μέχρι 24 μέτρα να ναυλώνονται χωρίς πλήρωμα και καπετάνιο. Με αυτό καταφέρει καίριο πλήγμα στις μέχρι σήμερα υποχρεωτικές οργανικές συνθέσεις του πληρώματος και δημιουργεί προβλήματα και στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας. Σκάφος 24 μέτρα χωρίς πλήρωμα και καπετάνιο είναι ένα ολόκληρο πλοίο.  Επίσης, προβλέπεται ότι, στα πλοία αναψυχής μέχρι 24 μέτρα, εφόσον προσληφθεί κυβερνήτης, αυτός υπάγεται υποχρεωτικά σε ασφάλιση του ΟΑΕΕ. Εισάγεται, δηλαδή, ο θεσμός του κυβερνήτη με το «μπλοκάκι»  και υποχρεώνει αυτούς τους κυβερνήτες να ασφαλίζονται, πλέον, στον ΟΑΕΕ. Με τον τρόπο αυτό και το ΝΑΤ χάνει σημαντικά έσοδα, αλλά και η ανασφάλιστη εργασία θα αυξηθεί, καθώς ελάχιστοι θα δεχθούν την επιβάρυνση του ΟΑΕΕ για 20 – 30 ημέρες εργασίας το χρόνο.

5. Επιτρέπεται να συναφθεί σύμβαση ολικής ναύλωσης για τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής, ιστιοφόρα και μηχανοκίνητα, χωρίς υποχρέωση εκτέλεσης ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης. Επιτρέπει, δηλαδή, να δραστηριοποιούνται επαγγελματικά και οι ιδιώτες, τα ιδιωτικά σκάφη και μάλιστα με προνομιακό καθεστώς έναντι των επαγγελματιών. Θα πρέπει να είναι μάλλον σαφές ποιοι είναι οι επαγγελματίες του κλάδου και ποιοι θα είναι οι ιδιώτες του κλάδου του θαλάσσιου τουρισμού.

6. Θεσμοθετεί τη συγχώνευση του Οίκου Ναύτου με το Γραφείο Ευρέσεως Εργασίας (ΓΕΝΕ), παρά τις μέχρι σήμερα δεσμεύσεις των συναρμόδιων Υπουργών, με κίνδυνο να μειωθούν οι παροχές, τη στιγμή που είναι γνωστό ότι η αύξηση της ανεργίας των ναυτικών τα τελευταία χρόνια, από το 2010 έως το 2012, είναι της τάξης του 76%.

7. Με το άρθρο 25 για την καθιέρωση του πλοίου ασφαλείας για τις επείγουσες ανάγκες των νησιών και των νησιωτών, ουσιαστικά, στρέφεται κυρίως κατά του δικαιώματος της απεργίας των ναυτικών, καθώς παρέχει τη δυνατότητα δρομολόγησης, όχι απλώς ενός μόνο πλοίου ασφαλείας, αλλά ολόκληρου προγράμματος εκτάκτων δρομολογίων. Εδώ υπάρχει το ερώτημα. Ρωτάμε, γιατί δεν εφαρμόζετε το άρθρο 2 παράγραφος 6 του ν. 2932/2001, που λέει ξεκάθαρα ότι δεν απαιτείται γνώμη του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών για την επιβολή υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας, όταν πρόκειται να εξυπηρετηθούν επείγουσες κοινωνικές ανάγκες ή λόγοι εθνικής ασφάλειας και άμυνας;

8. Θεσμοθετεί πλωτές εξέδρες, υποβαθμίζοντας το τουριστικό προϊόν της χώρας, και προχωρώντας σε ακόμα ένα περιβαλλοντικό έγκλημα. Ειδικότερα, με το άρθρο 27, που αποτελεί πραγματική πρόκληση, θεσμοθετείται η δυνατότητα εγκατάστασης πλωτών εξεδρών διαστάσεων 100 τετραγωνικών, ειδικότερα εκεί που προβλέπεται να χτιστούν τα λεγόμενα σύνθετα τουριστικά καταλύματα. Εδώ παραγκωνίζονται μια σειρά από αρχές σχετικές με την εθνική ασφάλεια (Γενικό Επιτελείο Ναυτικού), με την πολιτιστική κληρονομιά (Υπουργείο Πολιτισμού), με το περιβάλλον (ΥΠΕΚΑ) και με την τοπική αυτοδιοίκηση, τους τοπικούς δήμους, οι οποίοι πλέον χάνουν και έσοδα από αυτό. Ταυτόχρονα δημιουργείται και ένας αθέμιτος ανταγωνισμός σε  οργανωμένες μαρίνες που υπάρχουν σε κοντινές περιοχές.

9. Με το άρθρο 29 θεσμοθετούνται ρυθμίσεις που ευνοούν τις πολυεθνικές εταιρείες κρουαζιέρας, γιατί εξισώνονται τα λεγόμενα φαρικά τέλη, τα οποία πληρώνουν τα ξένα κρουαζιερόπλοια με αυτά των ελληνικών. Αποτελεί χαριστική ρύθμιση για τα κρουαζιερόπλοια με σημαία τρίτων χωρών, χωρίς κανένα αντισταθμιστικό όφελος για την Ελλάδα.

10. Η διάταξη για την κατάργηση της ερασιτεχνικής άδειας αλιείας είναι καθαρά προεκλογικού χαρακτήρα διότι αφορά γύρω στους 100.000 ερασιτέχνες ψαράδες, οι οποίοι ευχάριστα θα ακούσουν ότι καταργείται το παράβολο που καταβάλλουν για την αδειοδότηση και για τη θεώρηση σε ετήσια βάση.  Αυτή η διάταξη, όμως, είναι αντίθετη με το ευρωπαϊκό δίκαιο και την Κοινή Αγροτική Πολιτική Αλιείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν την υπέγραψε ούτε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, θα φέρει απώλεια εσόδων της τάξης των 7, 5 εκατομμυρίων ευρώ και ταυτόχρονα θα δημιουργήσει μια άνιση κατάσταση στα πλαίσια της αλιείας, μιας ελεγχόμενης αλιείας, για να ενισχύσει τα αλιευτικά αποθέματα, που είναι ο στόχος σε όλη τη Μεσόγειο, και ευρωπαϊκός στόχος και στην Ελλάδα.

11. Σε σχέση με τις διατάξεις που αφορούν το Λιμενικό Σώμα, Ελληνική Ακτοφυλακή, στην πράξη ακυρώνει τη λειτουργία του Αρχηγείου του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής, γιατί υποβιβάζεται ο Αρχηγός του Λιμενικού Σώματος σε έναν απλό εισηγητή, αφού τις αποφάσεις θα τις παίρνει ένα μονοπρόσωπο όργανο, ο εκάστοτε Υπουργός. Ακυρώνεται η δικαιοδοσία του αντικειμενικού συλλογικού οργάνου, Συμβουλίου Προσφυγών ή του Αργηγού και μεταφέρονται οι αρμοδιότητες ακύρωσης, τροποποίησης, μεταθέσεις κλπ. από το συλλογικό όργανο στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Υπουργού. Επίσης ανατρέπεται το αντικειμενικό σύστημα προσλήψεων και δημιουργούνται προϋποθέσεις για καταστρατήγηση του, ενώ παραμένει σε εκκρεμότητα το μείζον ζήτημα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και της καταβολής των πλευσίμων. Το επίδομα στα πλωτά μέσα που θεσμοθετείται και έχει καταργηθεί το 2008 στους λιμενικούς που υπηρετούν σε πλωτά μέσα, βεβαίως είναι θετικό, αλλά κατά την άποψή μας έτσι όπως δίνεται, δίνεται ως προεκλογικού χαρακτήρα εξαγγελία, αόριστη χωρίς να εξειδικεύεται ποιο είναι το ποσό και να διασφαλίζεται ότι από το 2008 μέχρι σήμερα θα πρέπει να καταβληθούν και αναδρομικά τα επιδόματα που κόπηκαν, αφού την ίδια στιγμή με την κατάργηση της άδειας ερασιτεχνικής αλιείας χάνει το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία γύρω στα 7 με 7,5 εκατομμύρια ευρώ το έτος. Αυτά έχουν υπολογιστεί κύριε Υπουργέ από τους αρμόδιους φορείς.

12. Ισοπεδώνει οικονομικά τους εργαζόμενους της πλοηγικής υπηρεσίας. Μέχρι σήμερα οι εργαζόμενοι αυτοί εξαιρούνταν από το ενιαίο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων και ακολουθούσαν τις συλλογικές συμβάσεις των εργαζομένων στην ακτοπλοΐα. Με το παρόν νομοσχέδιο οι πλοηγοί θα υπάγονται πλέον στο ενιαίο μισθολόγιο, με αποτέλεσμα απώλεια μεγάλου μέρους του εισοδήματός τους και επίσης καλούνται να επιστρέψουν από 1 Ιουλίου του 2013 μέχρι τέλος Μαρτίου, γιατί υπολογίζεται από 1η Απριλίου να ισχύσει το νέο καθεστώς, να επιστραφούν όλες οι επιπλέον αμοιβές και εισοδήματα, τα οποία νόμιμα τους έχουν καταβληθεί. Ενώ ταυτόχρονα μειώνεται ο ειδικός λογαριασμός της πλοηγικής υπηρεσίας κατά 8% και ξέρετε πολύ καλά ότι οι εργαζόμενοι στην πλοηγική υπηρεσία δεν επιβαρύνουν ούτε ένα ευρώ τον κρατικό προϋπολογισμό, διότι πληρώνονται από αυτόν τον ειδικό λογαριασμό. 

*Εισήγηση του Νίκου Συρμαλένιου στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής